کاروتک

تکنولوژی و علمی

تلویزیون و سینما

تلویزیون کاروتک

در روز 9 اسفند 1395 بود که فیلم فروشنده به کارگردانی اصغر فرهادی جایزه بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان را دریافت کرد. نکته جالب درمورد این فیلم، عدم حضور اصغر فرهادی روی صحنه مراسم اسکار و معرفی انوشه انصاری و فیروز نادری به‌عنوان نماینده‌های خود بود. اما فیروز نادری کیست و چه عواملی دست‌به‌دست هم دادند تا اینکه او تبدیل‌به یکی از شناخته‌شده‌ترین ایرانیان ساکن آمریکا شد؟ برای پاسخ دادن به این سوال با کارو تک همراه باشید.

دوران کودکی و تحصیلات فیروز

فیروز نادری در روز 25 مارس 1946 که مصادف می‌شود با 5 فروردین 1325 در شیراز متولد شد. از دوران کودکی او اطلاعات زیادی در دسترس نیست، اما این را می‌دانیم که تمام دوران ابتدایی خود را در این شهر گذراند، پدر و مادرش در زمانی که او تنها 4 سال داشت از یکدیگر جدا شدند و سپس همراه‌با پدر خود در نوجوانی راهی تهران شد تا بتواند که در یکی از دبیرستان‌ها تهران به تحصیل خود ادامه دهد. تنها چیزی که در حال حاضر در مورد دوران تحصیلی دبیرستان او در اختیار داریم، آن است که فیروز نادری بنابر درخواست پدر و علاقه خود به دبیرستان شبانه‌روزی ایتالیایی دون بوسکو فرستاده شد.

 

 

طبق اطلاعات به‌جا مانده از پدر فیروز نادری، او فردی جهان‌گرد بود و در طول تمام مسافرت‌های خود فیروز را هم با خودش می‌برد تا با مکان‌های دیگر دنیا و فرهنگ آن ملت هم آشنا شود.

مهاجرت

ادامه تحصیل در دانشگاه

فیروز نادری بعد از آنکه دوران تحصیل دبیرستان خود را در سال 1964 به پایان رساند تصمیم گرفت تا برای ادامه تحصیل به کشور آمریکا مهاجرت کند. او در سال 1972 توانست که مدرک کارشناسی مهندسی برق خود را از دانشگاه ایالتی آیووا دریافت کند.

فیروز نادری در مورد تحصیل دانشگاهی خود در آمریکا می‌گوید:

وقتی که به آمریکا مهاجرت کرده بودم، می‌خواستم که تبدیل‌به یکی از بهترین معماران آمریکا شوم، اما در مدت زمان بسیار اندکی متوجه شدم که هیچ استعدادی در این حوزه ندارم. کمی که گذشت خیلی شیفته ورزش شدم و دلم می‌خواست ورزشکار حرفه‌ای بشوم. اما دنیا قماری است که باید با همه ورق‌ هایتان بازی‌ اش کنید؛ پس رفتم و مهندسی خواندم.

تحصیل در رشته برق سرآغازی بسیار خوب برای زندگی فیروز نادری در آمریکا بود و او توانست که در اولین قدم خود به‌مدت دو سال در سانتا باربارا به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین مهندسین مشغول‌به فعالیت شود. او در کنار کار کردن همچنان مشغول درس خواندن هم بود و در این بین توانست که در ظرف چهار سال مدارک کارشناسی ارشد و دکترای مهندسی برق خود را از دانشگاه کالیفرنیای جنوبی دریافت کند.

بازگشت‌به ایران و ترک همیشگی کشور خود

فیروز نادری در زمانی که مدرک دکترای مهندسی برق خود را دریافت کرده بود، تصمیم گرفت تا به ایران بازگردد و دوران خدمت سربازی خود را به‌اتمام برساند. او به‌مدت دو سال در ایران حضور داشت و در ضمن خدمت خود در مرکز سنجش از راه دور ایران هم کار می‌کرد تا بتواند تمامی خرج‌های زندگی خود را تامین کند. معروف‌ترین عضو خانواده نادری پس از آنکه توانست دوران سربازی خود را به اتمام برساند، یکی از سخت‌ترین تصمیم‌های زندگی هر مهاجری را گرفت و کشور مادری خود را در سال 1357 و برای همیشه ترک کرد.

ناسا

 

 

فیروز نادری در سال 1357 و بلافاصله بعد از آنکه به کشور آمریکا مهاجرت همیشگی کرد، توانست تا در سازمان فضایی و در سمت مهندسی سیستم مشغول‌به کار شود. در واقع همکاری اصلی او با ناسا به آزمایشات انجام شده با استفاده از موتورهای پیش‌رانش جت این سازمان در شهر پاسادینا ایالت کالیفرنیا بود. این قسمت از سازمان ناسا در زمینه تحقیقات در مورد طراحی و ساخت یک سری از اکتشاف‌کننده‌های بدون سرنشین و ارسال‌به مسیرهای بسیار دور، فعالیت می‌کند. مورد بسیار جالبی که در زمان مطالعه درباره این قسمت با آن مواجه خواهید شد، به اهدافی است که آن‌ها دنبال می‌کنند. در واقع این بخش قسمت اصلی تمرکز خود را به فضایی خارج از منظومه شمسی معطوف کرده است. اگر بخواهیم که به معروف‌ترین ایرانیانی که در حال حاضر در این بخش فعالند اشاره کنیم، باید نام اشخاصی مانند بابک فردوسی را بیاوریم.

این اصلی‌ترین قسمت همکاری فیروز نادری با ناسا اولین شغل او در این سازمان نبود و نخستین تجربه کاری او به طراحی سیستمی برپایه ارتباطات ماهواری‌ای بدانیم که این توانایی را داشت که تمام شهروندان ایالات متحده را در سال 1357 به پوشش همگانی تلفن همراه متصل کند. این پروژه به مدت دو سال ادامه یافت و در نهایت نتایج تمام فعالیت‌های او و گروهش به اسم سیستم ارتباطات ماهواره‌ای پیشرفته یا همان ACTS منتشر شدند. این سیستم را در حال حاضر می‌توانیم یکی از پیشروترین موارد موجود در بین سیستم‌های ماهواره‌ای چند موجی بسیار پیشرفته به‌حساب آوریم.

 

 

طبق گفته‌های فیروز نادری، هدف اصلی او از تولید چنین سیستمی، اندازه‌گیری امواج راداری فضایی روی بادهای اقیانوسی بود. او توانست که باتوجه‌به عملکرد بسیار خوبش در مدیریت یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های تاریخ ناسا، جایزه برجسته‌ترین رهبر را از این سازمان دریافت ککند.

پس از اتمام پروژه سیستم ارتباطات ماهواره‌ای پیشرفته در سال 1359، فیروز نادری به آزمایشگاه JPL یا همان آزمایشگاه پیش‌رانش‌های جت ناسا پیوست تا اینکه در سال 1379 اتفاقات بدی رخ دادند و چندین ماموریت متوالی سازمان فضایی ناسا در پرتاب فضاپیما به‌سوی مریخ با شکست مواجه شدند. در این هنگام ناسا دو راهکار اساسی را در پیش روی خود می‌دید: یا باید ماموریت را به‌صورت کلی لغو می‌کرد یا اینکه مدیر پروژه را تعویض می‌کرد. ناسا با بررسی‌های بیشتر تصمیم گرفت تا راه‌حل اول را فعلا متوقف کند و با منصوب کردن فیروز نادری به مدیریت این پروژه شانسی دوباره را به آن بدهد.

شاید بتوانیم این تصمیم ناسا برای قراردادن فیروز نادری در منصب مدیریت پروژه مریخ‌نورد خود را یکی از بهترین کارهای این سازمان در طول تاریخ تاسیس خود به‌حساب آوریم، چرا که تحت هدایت و رهبری فیروز نادری، آن‌ها توانستند که طی چهار سال، سه ماموریت بسیار مهم از جمله پرتاب دو کاوشگر مریخ‌نور روح و فرصت را با موفقیت به اتمام برسانند. در واقع فیروز نادری با قرار گرفتن در جایگاه مدیریت این پروژه، توانست تا کارهای مختلف را برپایه برنامه‌ریزی پیش ببرد و با استفاده از همین موضوعات این سازمان توانست که هر دو مریخ‌نورد خود را با موفقیت به فضا بفرستد.

این موفقیت‌ها ادامه‌دار بودند و در بین حدفاصل سال‌های 2000 تا 2012، سازمان ناسا توانست که با مدیریت بسیار خوب فیروز نادری، 4 مریخ‌نورد را به این سیاره سرخ برساند. البته در کنار این مریخ‌نوردها، 2 ماهواره دیگر هم به سمت این سیاره فرستاده شدند که به‌خوبی در مدار قرار گرفتند.

 

پس از آن‌که ناسا متوجه شد فیروز نادری توانایی فراتر از تصوری را در زمینه مدیریت پروژه‌های مختلف دارد، تصمیم گرفت تا پس از پروژه اکتشاف در سیاره مریخ، سمت معاون اولی آزمایشگاه JPL را برعهده گرفت. او در این آزمایشگاه وظایف بسیار سنگین‌تری را برعهده داشت که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توانیم به پیدا کردن استراتژی‌های درست و راه‌ و روش اجرای پروژه‌ها اشاره کنیم. او حتی به‌صورتی مستقیم روی خریداری شدن شرکت‌های مختلف توسط این آزمایشگاه نظارتی کامل را داشت و همواره تلاش می‌کرد تا آن شرکت‌هایی را در اختیار بگیرد که به پیش برد اهدافی که در ذهن خود دارد، کمک می‌کنند.

شاید بتوانیم یکی از دستاوردهای فیروز نادری در دوران برعهده داشتن معاون اولی آزمایشگاه JPL را تاسیس اولین مرکز نوآوری این قسمت از ناسا به‌حساب آوریم. او تصمیم گرفته بود که در این مرکز یک اکوسیستم استارتاپی داخلی را به‌وجود آورد تا با استفاده از آن‌ها توانایی تاسیس شتاب‌دهنده‌ها و انکوباتورهای مختلف را داشته باشد. این مرکز چیزی در حدود 6 سال به فعالیت خود در زیر نظر فیروز نادری فعالیت کرد و در این مدت از سرمایه‌گذاران مختلف (چه ایرانی و چه غیر ایرانی) سرمایه حدود 100 میلیون دلاری را به‌دست آورد. پروژه‌هایی که در این مرکز به‌وجود آمدند، در مدتی زمان کوتاهی در سازمان ناسا مورد استفاده قرار گرفتند.

فیروز نادری در کنار برعهده داشتن معاونت بخش آزمایشگاه JPL، پروژه‌های اکتشافی ناسا در منظومه شمسی را هم مدیریت می‌کرد. او توانسته بود که در بازه زمانی سال‌های 2000 تا 2012 میلادی فضاپیما‌های مختلفی را به سیاره مریخ بفرستند و از این موضوع تجربه نسبتا خوبی را هم به‌دست آورده بود و با استفاده از همین موارد به سمت فرستادن فضاپیماهای بیشتر به سمت سیارات دیگر رفت. او در طول 5 سال فعالیت خود در این قسمت توانست که فضاپیمای کاسینی را به سیاره زحل بفرستد و در کنار آن مدیریت پروژه‌های طلوع در سیارک‌های Vesta و Ceres و جونو در سیاره مشتری را به بهترین شکل ممکن انجام داد.

خداحافظی از خانه اول

فیروز نادری دوران بسیار طلایی را در ناسا پشت سرگذاشت و توانست که در این بازه زمانی به شهرت نسبتا خوبی در بین دانشمندان و حتی مردم کشورهای مختلف از جمله ایران و آمریکا برسد. او بعد از آنکه تمام کارهای مورد نظر خود را انجام داد و جانشین خودش را هم پیدا کرده بود، تصمیم گرفت تا بعد از 36 سال همکاری و انجام پروژه‌های مختلف در ناسا، بازنشستگی خودش را اعلام کند. بعد از آنکه او این تصمیم سخت را گرفت، یک مهمانی به افتخار این دانشمند بزرگ ایرانی برگزار شد و در نهایت با تصمیم ناسا، سیاره EL1 1989 به افتخار او به Naderi 5515 نام‌گذاری شد. این سیاره برای اولین‌بار توسط الئانور اف هلین، یکی از بزرگ‌ترین ستاره‌شناسان دنیا، در آزمایشگاه پالومار سن‌دیگو در سال 1989 کشف شده بود.

 

 

طبق اطلاعاتی که در حال حاضر از این سیارک در دست است، مساحت 10 کیلومتر مربعی را دارد و هر 5.2 ساعت یک‌بار به دور خودش و هر 4.4 سال زمینی به‌دور ستاره خود می‌چرخد.

بعد از بازنشستگی

او بعد از آن‌که از ناسا استعفا داد، هنوز در این سازمان و استارتاپ‌های آن‌ها به‌عنوان مشاور مشغول بود. او از تمام تجربیات مدیریتی که در ناسا به‌دست آورده بود، تصمیم گرفت تا آن‌ها را در اختیار دیگر افراد هم قرار دهد و به این منظور در دانشگاه استنفورد دوره‌های آموزشی مدیریتی را برگزار کرد. او در حال حاضر در فعالیت‌های غیرانتفاعی و خیرخواهانه فعالیت می‌کند.

 

 

دقیقا بعد از 50 سال حضور فیروز نادری در آمریکا، از او پرسیده شد که او در حال حاضر خودش را بیشتر آمریکایی می‌داند یا ایرانی. او در پاسخ به این سوال گفت:

ایرانی بودن قسمتی از تاریخ من و آمریکایی بودن قسمتی از هویت من است. این دو خصوصیت مثل زرده و سفیده تخم مرغی است که مخلوط شده باشند، هرگز قابل جدا شدن نیستند. آمریکا کشور من و ایران سرزمین مادر‌ی‌ام می‌باشد. من از این که ریشه‌هایم در سرزمینی با فرهنگ و تاریخ غنی شکل گرفته است بسیارخوشحالم و همچنین از اینکه در میان ملتی بسیار جوان و باهوش در آمریکا زندگی می‌کنم، به خودم می‌بالم. ملتی که من بر روی شانه‌های آنان ایستاده‌ام و موفق شده‌‌ام به ستاره‌ها دسترسی پیدا کنم.