کاروتک

تکنولوژی و علمی

تلویزیون و سینما

تلویزیون کاروتک

در تاریخ ایران افراد بسیار زیادی مانند دکتر فیروز پرتوی را پیدا خواهید کرد که همواره تلاش خود را برا آن گذاشته‌اند تا سطح دانش مردمان سرزمین مادری خود را بهبود ببخشند. ما در این مقاله به‌زندگی‌نامه این فرد بزرگ پرداخته‌ایم؛ با کارو تیک همراه باشید.

حتما تعداد بسیار زیادی از شما با این فرد برجسته علمی آشنایی کافی را ندارید، اما بگذارید برای معرفی بهتر فیروز پرتوی شما را با یکی از دستاوردهای بزرگ آن آشنا کنیم. اگر در ایران زندگی کرده باشید، حتما این را می‌دانید که در آخر دوره دبیرستان خود باید برای ورودی به دانشگاه از سد کنکور عبور کنید و یکی از آرزوهای هر دانش آموزی ورودی به دانشگاهی است که این پروفسور ایرانی در سال 1344 تاسیس کرد؛ دانشگاه صنعتی شریف.

دکتر فیروز پرتوی در سال 1315 در استان تبریز به‌دنیا آمد. او توانست که تمام مقاطع ابتدایی قبل از ورودی به دانشگاه را با نمره عالی پاس کند و برای تکمیل تحصیلات خود راهی تهران و دبیرستان البرز شد. وی در این دبیرستان هم عملکردی کاملا درخشان از خود به‌نمایش گذاشت و به همین واسطه و بدون هیچ مشکلی پذیرش دانشگاه RPI یا همان موسسه پلی تکنیک رنسلیر شهر تروی ایالت نیویورک آمریکا را دریافت کرد.

همان‌طور که می‌توانید حدس بزنید، او شوق و علاقه زیادی به درس داشت و به همین واسطه توانست نظر موسسه فناوری ماساچوست را جلب کند و به همین واسطه در سال 1342 راهی این دانشگاه شد تا دوره دکترا خود را به پایان رساند. وی پس از به‌پایان رساندن دوره دکترا خود تصمیم گرفت که در همان دانشگاه بماند و دوره پسا دکترا را بگذارند.

پس از آن که دوره پسا دکترا خود را تمام کرد، تصمیم گرفت که به سرزمین مادری خود باز گردد و دانشی که به‌دست آورده بود را با دیگر مردم ایران به اشتراک بگذارد. به این منظور ابتدا به اروپا رفت تا از آن طریق به ایران بیاید، اما ناگهان در پاریس دکتر علی شریعتی را دید. دکتر علی شریعتی از فیروز پرتوی استقبالی بسیار گرم کرد و او را همراه با خود از راه زمینی به ایران آورد. در زمانی که آن دو به مرزهای ایران رسیدند، به دلیل آن که دکتر علی شریعتی در همان زمان‌ها یکی از مبارزان و معترضین علیه محمدرضا شاه پهلوی بود، همراه با علی پرتوی بازداشت شد و هر دو آن‌ها راهی زندان قزل حصار شدند. یکی از عجیب‌ترین نکاتی که در داستان زندگی دکتر فیروز پرتوی به آن برخواهید خورد، این است که دکتر علی شریعتی را پس از یک ماه آزاد کردند، اما او به‌واسطه اینکه بار اولی بود که دستگیر شده بود، دو ماه و نیمی را در این زندان گذراند و بعد از آن آزاد شد.

البته فیروز پرتوی آنچنان فرد غریبه‌ای با سیاست نبود و به دلیل تقارن دوران زندگی او با جریانات سیاسی دوره دکتر مصدق در سال 1330، در تظاهرات شرکت می‌کرد. وی همچنین بعد از آن همواره تلاش خود را بر آن گذاشته بود که قیام 15 خرداد 1342 امام خمینی (ره) را از نزدیک دنبال کند و در جریان مسائلی که جریان داشت قرار بگیرد.

همکاری با دکتر مجتهدی

پس از آن که فیروز پرتوی از زندان آزاد شد به هیچ عنوان احساس ناامیدی نکرد و تمام تلاش خود را گذاشت تا به هدف اصلی خود از بازگشت به ایران برسد؛ بنابراین به مدرسه دوران دبیرستان خود، یعنی دبیرستان البرز رفت و با دکتر مجتهدی که در آن زمان ریاست مدرسه البرز و دانشگاه پلی تکنیک تهران را برعهده داشت دیدار کرد. دکتر مجتهدی با توجه به سطح دانش و همینطور آشنایی قبلی که با دکتر فیروز پرتوی داشت، از او تقاضا کرد تا در دانشگاه پلی تکنیک تهران به عنوان هیئت علمی و استاد عمومی مشغول به فعالیت شود. دکتر پرتوی تا دو سال پس از ورود خود به دانشگاه پلی تکنیک تهران حضور داشت و بعد از آن تصمیم گرفت تا دانشگاه صنعتی آریا مهر آن زمان و صنعتی شریف حال حاضر را تاسیس کند.

به گفته فیروز پرتوی، دکتر علی مجتهدی فردی بسیار قانونمند، صریح، درست‌کار و وطن‌پرست بود. یکی از موانعی که در جلوی راه دکتر علی مجتهدی برای تاسیس دانشگاه قرار داشت، اخلاقیات او بود؛ دکتر مجتهدی در جلسه‌هایی که با محمدرضا شاه پهلوی برگزار می‌کرد، همواره بر این موضوع تاکید داشت که نباید در دانشگاه تحت مدیریت او کوچک‌ترین پارتی‌بازی شود و توصیه‌های هیچ شخصی، حتی امرای ارتش را هم قبول نخواهد کرد.

دکتر فیروز پرتوی در مورد نتیجه نهایی اخلاقیات دکتر مجتهدی می‌گوید که او در نهایت از ریاست این دانشگاه برکنار و در نهایت دکتر رضا جایگزین او شد. تصدی سمت ریاست دانشگاه توسط دکتر رضا زیاد طول نکشید و در نهایت با تصمیم مدیران بالارده برکنار و سپس دکتر امین را جایگزین او کردند. طبق گفته‌های فیروز پرتوی، دکتر امین تمامی کارهای این دانشگاه را روی غلطک انداخت و شکل فعلی را به آن بخشید. به گفته وی دکتر امین فردی با سطح سوادی بالاتری نسبت به دکتر مجتهدی بود، چرا که دکتر مجتهدی و دکتر امین به ترتیب در دانشگاه‌های فرانسه و آمریکا تحصیل کرده بودند.

تاسیس دانشگاه شریف

در زمانی که دکتر علی پرتوی در دانشگاه پلی تکنیک تهران حضور داشت، در سلسله جلساتی با دکتر علی مجتهدی به عنوان دستیار حضور داشت و همواره تلاش می‌کرد تا مسئولین مربوطه را راضی کند تا با تاسیس دانشگاه صنعتی آریا مهر موافقت کنند. بعد از آن که دکتر علی مجتهدی و دکتر علی پرتوی توانستند تا موافقت‌های لازم را دریافت کنند، اقدام به تهیه بودجه اولیه برای تاسیس یک دانشگاه کردند و در کمال تعجب این مقدار پول مورد نیاز به سرعت تامین شد و توانستند که تمامی دستگاه‌های مورد نیاز برای آزمایشگاه‌های دانشگاهی که قرار بود با دستان خود بسازند را تامین کنند.

با توجه به تمام مواردی که تا الآن به شما گفته‌ایم دکتر فیروز پرتوی را می‌توانیم بعد از دکتر علی مجتهدی اولین استاد دانشگاه آریا مهر به‌حساب آوریم. تقریبا یک سال پس از تاسیس این دانشگاه، مهندس تیمور لکستانی هم به این دانشگاه پیوست تا امور اداری و اجرایی را برعهده بگیرد.

مهندس تیمور لکستانی

بگذارید در میان داستان زندگی دکتر فیروز پرتوی، گیریزی هم به داستان زندگی مهندس تیمور لکستانی داشته باشیم. تیمور لکستانی در سال 1294 در شهر سلماس استان ارومیه به‌دنیا آمد. ایشان به‌واسطه کسب نمرات عالی در دبیرستان فردوسی تبریز، توانست که جواز ورود به دانشکده فنی دانشگاه تهران را کسب کند. مورد جالبی که در مورد نحوه ورود او به دانشگاه تهران وجود دارد، این است که مهندس تیمور پرتوی در بین ده نفر اولی ورودی این دانشگاه حضور داشت و بعد از آن هم با ادامه دادن این روند عالی، با نمره عالی از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شد. با بررسی تاریخچه دانشکده فنی دانشگاه تهران به این نتیجه می‌رسیم که تیمور لکستانی جزو اولین گروه مهندسین برق دانش آموخته این دانشگاه به‌حساب می‌آید.

مهندس لکستانی که در دانشگاه از شاگردان بسیار برجسته یکی از بزرگ‌ترین دانشمندان حوزه برق ایران، یعنی استاد بیطرقان بود، پس از فراغت از تحصیل به سازمان برق آن زمان پیوست و کمک کرد تا مردم کشورش به‌صورتی عادلانه به این تکنولوژی جذاب دسترسی داشته باشند. این تلاش‌‌های فراوان تا جایی ادامه داشت که به‌واسطه خدمات متعهدانه‌اش به صنعت برق و نقش تاثیرگذار در توسعه شبکه برق تهران، لقب پدر برق ایران را دریافت کرد.

اگر بخواهیم که به فعالیت‌های او در زمینه توسعه شبکه برق تهران اشاره کنیم، باید به شما بگوییم که در ابتدای حضور او در این سیستم تمامی کارخانه‌های برق تهران در اختیار مهندسین اهل کشور چک قرار داشت و آن‌ها هم به هیچ عنوان تمایلی نداشتند تا تجارب و دانش خود را با مهندسین ایرانی به اشتراک بگذارند. مهندس لکستانی از این رفتار مهندسین چکی بسیار ناراحت شد و با تمامی همکارانش خود را متعهد ساختند که این دانش را فرابگیرند؛ به این منظور در یک روز که حواس این مهندسین خارجی نبود، به اتاق آن‌ها رفتند و تمام نقشه‌های موجود را به‌صورتی پنهانی مطالعه کردند و امور حساسی که در شبکه برق تهران وجود داشت را آموختند. با توجه به یادگیری این دانش و تجربه مهندسین چک و تعهد بالا و تلاش‌های بی‌سابقه آن‌ها، در نهایت این مهندسین مجبور شدند تا کارخانه برق تهران را ترک و آن را به مهندسین داخلی واگذار کنند.

مهندس لکستانی از سال 1345 تا 1359 در دانشگاه صنعتی آریا مهر آن زمان حضور داشت و به عنوان عضو هیئت امنا و معاون فنی این دانشگاه فعالیت می‌کرد. وی در تاریخ دوم آبان سال 1390 و در سن 96 سالگی به علت سکته مغزی در بیمارستان ایرانمهر تهران دار فانی را وداع گفت.

اولین سمت‌های دکتر فیروز پرتوی در دانشگاه صنعتی شریف

دکتر فیروز پرتوی در ابتدای ورود خود به دانشگاه شریف، سمت ریاست دانشکده فیزیک را برعهده گرفت. او این دانشکده را در سال‌های اولیه به‌صورتی عالی هدایت کرد و بعد از 5 سال این سمت را به محمد حسین پرتوی، برادر خود، که در همین رشته تحصیل کرده بود، سپرد. شاید در حال حاضر با خود بگویید که او می‌توانست به کار خود در همین دانشکده ادامه دهد، پس چرا این کار را کرد؟ در این مورد باید به شما بگوییم که دکتر فیروز پرتوی در این دانشکده تلاش‌های فراوانی کرد تا روند چرخشی بودن ریاست را باب کند و خود هم اولین خشت این دیوار را گذاشت.

جدایی کوتاه و بازگشت

وی بعد از جدایی از دانشگاه صنعتی آریا مهر راهی دانشگاه ماندران شد. وی در این دانشگاه حضور داشت تا اینکه تظاهرات مردم علیه محمدرضا شاه پهلوی جواب داد و در نهایت در سال 1357 انقلاب ایران به نتیجه رسید. تنها پس از مدتی بعد از انقلاب، دکتر فیروز پرتوی که دو سالی را در دانشگاه مازندران گذارنده بود، تصمیم گرفت تا به تهران باز گردد و ابتدا وارد دانشگاه شهید بهشتی و سپس پلی تکنیک تهران شد. وی در این دانشگاه‌ها هم عملکردی بسیار عالی را از خود به‌نمایش گذاشت به همین واسطه دانشگاه صنعتی شریف برای او درخواستی را ارسال کرد و دکتر فیروز پرتوی هم در سال 1361 راهی این دانشگاه شد. دوران تدریس او در این دانشگاه آنچنان طولانی نبود، چرا که او در نهایت تصمیم گرفت تا در سال 1364 از این دانشگاه استعفا دهد و از ایران برای همیشه برود. در زندگینامه فیروز پرتوی آمده است که او به خاطر مشکلات پیش آمده برای خانواده همسرش مجبور به ترک ایران شد.

ازدواج و فرزندان

در شجره‌نامه خانواده پرتوی آمده که او با فریده خسروشاهی ازدواج کرده است. با کمی تحقیق در مورد همسر فیروز پرتوی به این نتیجه می‌رسید که او دختر کارخانه‌دار و کارآفرین مشهور آن زمان‌های ایران، یعنی علی خسروشاهی را برگزیده بود. در مورد علی خسروشاهی در همین وب‌سایت مطالب زیادی را منتشر کرده‌ایم، اما اگر بخواهیم که به‌صورتی کاملا خلاصه به زندگی او نگاهی بیندازیم، باید بگوییم که علی خسروشاهی یکی از بزرگ‌ترین کارآفرینان ایرانی است که کارخانه مینو را پس از تلاش‌های فراوانی که در زمینه تجارت انجام داده بود تاسیس کرد و در نهایت مجبور شد تا بعد از انقلاب سال 1357 ایران، کشور مادری خود را ترک کند و راهی دیار غربت شود.

در مورد خانم فریده خسروشاهی به‌اندازه پدرش اطلاعات زیادی در دسترس نیست، اما این را می‌دانیم که او در آمریکا اقامت داشت و مدرک فوق لیسانس کامپیوتر را از دانشگاه‌های این کشور دریافت کرده بود.

فیروز پرتوی از ازدواج با فریده خسروشاهی صاحب دو فرزند پسر دوقلو شد که نام آن‌ها را هادی و علی گذاشت. فیروز پرتوی روی این دو فرزند خود تمرکز بسیار زیادی گذاشته بود و در یک نمونه کوچک او برای آن که این دو فرزندش در آینده بتوانند با علاقه بیشتری وارد حوزه کامپیوتر شوند، در سال‌های اولیه جنگ یک کامپیوتر کومودور 64 را از ایتالیا به ایران آورده بود به آن‌ها برنامه‌نویسی را از سن 8 سالگی آموزش داد. هر دو فرزند فیروز پرتوی از همان کودکی عاشق این کامپیوتر شدند و در نهایت با ادامه دادن همین مسیر توانستند که پذیرش دانشگاه استنفورد را دریافت کنند. البته پدرشان کاملا مخالف ورود آن‌ها به رشته مهندسی کامپیوتر بود و علاقه داشت که آن‌ها در نهایت رشته‌هایی مانند بیوفیزیک یا مهندسی ژنتیک را در دانشگاه انتخاب نمایند.

زندگی خصوص و فعلی

دکتر فیروز پرتوی در حال حاضر در ایالت کالیفرنیا آمریکا مشغول زندگی است. او پس از آن که ایران را ترک کرد، در دانشگاه‌هاروارد و موسسه فناوری ماساچوست مشغول به تدریس بود و هم اکنون دوران بازنشستگی خود را طی می‌کند. طبق نقل قول‌های انجام شده توسط بسیاری از دوستان او، فیروز پرتوی در دوران جوانی علاقه بسیاری به ورزش‌هایی مانند کوهنوردی، اسکی و بولینگ داشت.

محمد حسین پرتوی هم مدتی بعد از آن که برادرش ایران را ترک کرد، او هم به آمریکا رفت و در حال حاضر در دانشگاه کالیفرنیا مشغول تدریس است.