کاروتک

تکنولوژی و علمی

تلویزیون و سینما

تلویزیون کاروتک

در این مقاله به بررسی تاریخچه اندروید و پیشرفت‌های آن از زمان تأسیس و آغاز به کار می‌پردازیم. پس تا انتها با کار و تک همراه باشید.

اولین تلفن اندرویدی خود را به یاد دارید؟ شاید باور آن برای شما سخت باشد، اما بیشتر از یک دهه از معرفی اولین تلفن دارای سیستم عامل اندروید می‌گذرد. علت اصلی محبوبیت اندروید را می‌توان به منبع باز بودن آن نسبت داد. این تصمیم گوگل باعث شد سازندگان تلفن‌های شخص ثالث به استفاده‌ی گسترده از اندروید بپردازند. تنها چندسال بعد از معرفی اندروید 1.0 بود که تلفن‌های مجهز به این سیستم عامل در سرتاسر دنیا توزیع شدند.

13 سال بعد، دوازدهمین نسخه‌ی این سیستم عامل معرفی شد. اندروید با شکست رقبای خود مثل Symbian، بلک بری، Palm OS، webOS و ویندوز فون توانست به محبوب‌ترین سیستم عامل موبایل در سراسر دنیا تبدیل شود. تنها رقیب جدی اندروید در حال حاضر iOS کمپانی اپل است. باید دید که آیا در سال‌های آینده iOS می‌تواند اندروید را پشت سر گذاشته و بازار سیستم عامل تلفن‌های هوشمند را تصاحب کند یا نه؟

با ما همراه باشید تا با ماشین زمان به چند سال قبل سفر کرده و تاریخچه اندروید را با هم بررسی کنیم.

تأسیس اندروید

همه چیز از اکتبر سال 2003 یعنی چند سال قبل از معرفی اولین آیفون و فراگیر شدن اصطلاح تلفن هوشمند آغاز شد. اندروید در پالو آلتو کالیفرنیا توسط ریچ ماینر، نیک سیرز، کریس وایت و اندی رابین تأسیس شد. در آن زمان بود که اندی رابین اعلام کرد شرکت اندروید “تلفن‌های هوشمند‌تری را توسعه می‌دهد که در مورد لوکیشن و سلیقه‌ی مالک تلفن اطلاعات بیشتری دارند.”

رابین در سال 2013 در یک سخنرانی در توکیو اعلام کرد که اندروید در ابتدا برای بهبود سیستم عامل دوربین‌های دیجیتالی معرفی شد. با این وجود حتی در آن زمان هم بازار دوربین‌های دیجیتالی مستقل چندان پرطرفدار نبود. چند ماه بعد، اندروید تصمیم گرفت از سیستم عامل خود در موبایل استفاده کند.

سال 2005 زمان بروز تغییرهای اساسی برای اندروید است؛ در این سال بود که اندروید توسط گوگل خریداری شد و بنیان‌گذاران آن توسعه‌ی سیستم عامل خود را زیرنظر مالکان جدید ادامه دادند. آن‌ها از لینوکس به عنوان پایه‌ی سیستم عامل اندروید استفاده کردند. این کار باعث شد، این شرکت بتواند سیستم عامل خود را به صورت رایگان به سازندگان موبایل شخص ثالث پیشنهاد دهد. در آن زمان گوگل و تیم اندروید تصور می‌کردند که می‌توانند از طریق سرویس‌های دیگر مثل ارائه‌ی برنامه‌های مختلف، کسب درآمد کنند.

رابین تا سال 2013 به عنوان سرپرست تیم اندروید در گوگل ماند. در این زمان بود که کمپانی Mountain View اعلام کرد که می‌خواهد بخش اندروید را ترک کند. اواخر سال 2014، رابین گوگل را برای همیشه ترک کرد و یک مرکز رشد کسب‌و‌کار استارتاپی (startup business incubator) تأسیس کرد. اما در نهایت در سال 2017 با تأسیس شرکت نه چندان موفق Essential دوباره به تجارت تلفن‌های هوشمند روی آورد.

لوگو اندروید

ایرینا بلوک زمانی که برای گوگل کار می‌کرد، لوگوی معروف اندروید را طراحی کرد. این لوگو ظاهری شبیه به ترکیب یک ربات و حشره‌ی سبز رنگ دارد. خانم بلوک می‌گوید تنها موردی که تیم طراحی گوگل از او خواست این بود که لوگو شبیه یک ربات باشد. ایرینا بلوک اعلام کرد که یکی از مواردی که او از آن برای طراحی نهایی ماسکوت اندروید الهام گرفت، لوگوی سرویس بهداشتی مردان و زنان بود.

گوگل و بلوک تصمیم گرفتند که لوگوی نهایی را به صورت یک پروژه‌ی منبع باز منتشر کنند. تقریباً همه‌ی شرکت‌ها بزرگ مانع طراحی مجدد لوگو یا ماسکوت خود می‌شوند؛ اما گوگل به افراد زیادی اجازه داده است که این لوگو را تغییر دهند.

ماسکوت اندروید که به آن Andy هم گفته می‌شود در زمان برندینگ اندروید در سال 2019 مورد بازنگری قرار گرفت و قسمت بدن آن حذف شد. در حال حاضر این ظاهر جدید در بین همه‌ی برندینگ‌های اندروید رایج است.

اندروید 1.0: شروع تاریخچه اندروید

سال 2007، اپل اولین آیفون را معرفی کرد. در آن زمان گوگل هنوز به صورت مخفیانه روی اندروید کار می‌کرد، اما در ماه نوامبر همان سال بود که به آرامی برنامه‌های خود را برای رقابت با اپل و سایر پلتفرم‌های تلفن همراه آشکار کرد. بعد از آن گوگل در یک حرکت کاملاً جسورانه تشکیل Open Handset Alliance را رهبری کرد. این مجموعه شامل سازندگان تلفن همراه مثل HTC و موتورولا، سازندگان تراشه مثل کوآلکام و Texas Instruments و اپراتورهایی مثل T-Mobile بود.

بعد از آن اریک اشمیت، رئیس و مدیرعامل گوگل، اعلام کرد: “چشم‌انداز ما این است که پلتفرم قدرتمند ما روی هزاران مدل مختلف از تلفن‌های همراه اجرا شود.”

نسخه‌ی بتا اندروید 1.0 در تاریخ 5 نوامبر سال 2007 برای توسعه‌دهندگان منتشر شد.

در سپتامبر سال 2008، اولین تلفن‌ اندرویدی به نام T-Mobile G1 (HTC Dream) معرفی شد. این تلفن دارای یک نمایشگر لمسی پاپ آپ 3.2 اینچی و کیبورد مکانیکی QWERTY بود. HTC Dream فاقد جک هدفون 3.5 میلی‌متری بود و در عین حال طراحی چندان جالبی هم نداشت.

اما سیستم عامل اندرویدی این تلفن دارای محصولات و سرویس‌های دیگر گوگل مثل Maps، یوتیوب و مرورگر HTML بود که از سرویس‌های جستجوی گوگل استفاده می‌کرد. به‌علاوه اولین نسخه‌ی اندروید مارکت هم در اندروید 1.0 وجود داشت.

در حال حاضر این مشخصه‌ها بسیار ساده و ابتدایی به نظر می‌رسند؛ اما این تازه شروع موفقیت اندروید در غلبه بر بازار تلفن همراه بود.

اندروید 1.5: کاپ کیک

اولین نام عمومی برای اندروید در آوریل 2009 و با  انتشار نسخه‌ی 1.5 این سیستم عامل (کاپ کیک) استفاده شد. ایده‌ی نام‌گذاری نسخه‌های اندروید از روی دسرها و شیرینی‌های مختلف توسط رایان گیبسون مطرح شد؛ اما دلیل اصلی او برای انجام این کار مشخص نیست.

نسخه‌ی کاپ کیک نسبت به دو نسخه‌ی قبلی، مشخصه‌ها و پیشرفت‌های جدیدی داشت که شامل آپلود ویدیو در یوتیوب، چرخش خودکار نمایشگر تلفن‌ها و پشتیبانی از کیبوردهای شخص ثالث بود.

اندروید 1.6: دونات

اندروید، نسخه‌ی 1.6 سیستم عامل خود را در سپتامبر 2009 معرفی کرد. این سیستم عامل جدید از اپراتورهایی که از شبکه‌های مبتنی بر CDMA استفاده می‌کردند، پشتیبانی می‌کرد. این مشخصه باعث شد تلفن‌های اندرویدی توسط همه‌ی اپراتورها در سرتاسر دنیا به فروش برسند.

سایر ویژگی‌های این نسخه شامل Quick Search Box و جابه‌جایی سریع بین دوربین، Camcorder و گالری بود. در نسخه‌ی دونات بود که ویجت‌های Power Control برای مدیریت وای‌فای، بلوتوث، GPS و … معرفی شدند.

اندروید 2.0 – 2.1: نان خامه‌ای (Eclair)

یک سال بعد از معرفی اندروید 1.0 و در ماه اکتبر 2009، گوگل نسخه‌ی 2.0 سیستم عامل خود را به نام Eclair معرفی کرد. نان خامه‌ای اولین نسخه‌ای بود که پشتیبانی از تبدیل متن به گفتار، تصاویر پس‌زمینه‌ی live، پشتیبانی از چند اکانت و جهت یابی با استفاده از گوگل مپز داشت.

اندروید 2.2: Froyo

ماه می سال 2010، نسخه‌ی 2.2 اندروید به نام Froyo ( یا frozen yogurt) معرفی شد. تلفن‌های دارای این نسخه دارای ویژگی‌هایی مثل هات اسپات، انتقال اعلان‌ها از طریق Android Cloud به سرویس Device Messaging (C2DM)، پشتیبانی از فلش و … بودند.

در اوایل سال 2010 اولین تلفن هوشمند برند Nexus گوگل به نام Nexus One با اندروید 2.1 معرفی شد. این تلفن بعداً در همان سال آپدیت Froyo گرفت.

اندروید 2.3: نان زنجبیلی (Gingerbread)

نسخه‌ی 2.3 اندروید با نام نان زنجبیلی در ماه سپتامبر سال 2010 معرفی شد. این نسخه دارای پشتیبانی از تکنولوژی NFC در تلفن‌هایی با سخت‌افزار مورد نیاز بود. Nexus S که با همکاری گوگل و سامسونگ ساخته شده بود؛ اولین تلفن مجهز به نسخه‌ی نان زنجبیلی و سخت‌افزار NFC محسوب می‌شود. علاوه بر این گوگل با اضافه کردن قابلیت پشتیبانی از چند دوربین و ویدیو چت با Google Talk در این نسخه، زمینه‌ی سلفی گرفتن را در ورژن‌های مختلف اندروید فراهم کرد.

اندروید 3.0: کندو عسل (Honeycomb)

این نسخه که به صورت اختصاصی برای تبلت‌ها و دستگاه‌هایی با نمایشگر‌های بزرگ طراحی شده بود؛ اولین بار در ماه فوریه سال 2011 و همراه با تبلت Xoom موتورولا معرفی شد. نسخه‌ی کندو عسل اندروید دارای UI بازطراحی شده برای نمایشگرهای بزرگ بود و نوار اعلانات آن هم در پایین صفحه‌نمایش تبلت قرار داشت.

گوگل و شرکای شخص ثالث این کمپانی بعد از ارائه‌ی آیپد اپل تصمیم گرفتند Honeycomb را ارائه دهند. اما با این وجود بعضی از تبلت‌ها همچنان با نسخه‌ی 2.x اندروید مبتنی بر تلفن هوشمند منتشر می‌شدند. نسخه‌ی 3.0 اندروید با استقبال چندان بالایی مواجه نشد؛ به همین دلیل گوگل تصمیم گرفت بیشتر مشخصه‌ها و ویژگی‌های Honeycomb را با نسخه‌ی بعدی اندروید یعنی Ice Cream Sandwich ادغام کند.

اندروید 4.0: بستنی حصیری (Ice Cream Sandwich)

نسخه‌ی 4.0 اندروید با نام بستنی حصیری در ماه اکتبر سال 2011 معرفی شد. این نسخه دارای مجموعه‌ای از ویژگی‌های نسخه‌ی Honeycomb و Gingerbread بود. نسخه‌ی 4.0 اندروید ویژگی‌های جدیدی از جمله لیست برنامه‌های پراستفاده (favorite tray) در صفحه اصلی، قفل چهره، فرمان‌های حرکتی برای رد کردن اعلان‌ها و تب‌های مرورگر و توانایی ردیابی مصرف داده تلفن همراه و وای‌فای داشت.

اندروید 4.1 – 4.3: آب نبات ژله‌ای (Jelly Bean)

این نسخه در ژوئن سال 2012 ارائه شد. بعد از آن، گوگل به سرعت نسخه‌های 4.2 و 4.3 اندروید را هم با نام Jelly Bean به ترتیب در اکتبر 2012 و جولای 2013 معرفی کرد.

از جمله تغییرات این نسخه‌های جدید می‌توان به مشخصه‌های جدید اعلان‌ها که شامل نمایش محتوا و دکمه‌های عملکردی بیشتر است و پشتیبانی کامل از مرورگر وب گوگل (کروم) اشاره کرد.

اندروید 4.4: کیت کت

قبل از ارائه‌ی رسمی این نسخه، گوگل در یک کنفرانس اعلام کرد که اسم این نسخه از اندروید، Key Lime Pie خواهد بود. اما جان لاگرلینگ مدیر مشارکت‌های جهانی اندروید تصور می‌کرد که این اسم آنقدر معروف نیست که بتواند در سرتاسر جهان استفاده شود. به همین دلیل در یک تصمیم شجاعانه که در نهایت به نفع شرکت تمام شد، نام این نسخه را کیت کت قرار داد.

کیت کت در مقایسه با نسخه‌های قبل ویژگی‌های جدید زیادی نداشت؛ اما مشخصه‌ای داشت که به توسعه‌ی کلی بازار اندروید کمک کرد. این نسخه باعث شد اندروید برای اجرا روی تلفن‌های هوشمند با حداقل 512MB رم، بهینه‌سازی شود. این مسئله به سازندگان تلفن‌های همراه اجازه داد تا از آخرین نسخه‌ی اندروید روی تلفن‌های ارزان‌ قیمت هم استفاده کنند.

اندروید 5.0: آبنبات چوبی (Lollipop)

نسخه‌ی 5.0 اندروید در پاییز سال 2014 ارائه شد و توانست در ظاهر کلی این سیستم عامل تغییرات اساسی ایجاد کند. آبنبات چوبی اولین نسخه‌ی این سیستم عامل بود که در آن از زبان Material Design گوگل استفاده شده بود. استفاده از این زبان باعث بهبود رابط کاربری اندروید شد. navigation bar اصلاح شده، اعلان‌های قوی‌تر در lock screen و … از جمله تغییرات صورت گرفته در رابط کاربری این نسخه بودند.

نسخه‌ی 5.1 دارای پشتیبانی از دو سیم‌کارت، تماس‌های صوتی HD و Device Protection بود که مانع استفاده‌ی سارقان از تلفن شما، حتی بعد از ریست فکتوری می‌شود.

اندروید 6.0: مارشمالو

نسخه‌ی 6.0 اندروید با نام مارشمالو در پاییز سال 2015 معرفی شد. این نسخه دارای ویژگی‌هایی مثل منو کشویی عمودی، پشتیبانی از حسگر انگشت و USB-C، معرفی Android Pay و … بود.

اندروید 7.0: نوقا (Nougat)

نسخه‌ی 7.0 اندروید در پاییز سال 2016 با نام نوقا معرفی شد. نوقا دارای ویژگی‌های جدیدی مثل عملکرد‌های مولتی تسکینگ بهتر برای تلفن‌های هوشمند با نمایشگر‌های بزرگ بود. این عملکردها شامل حالت تقسیم صفحه (split-screen) و سوئیچ سریع بین برنامه‌های مختلف بودند.

تغییرات و پیشرفت‌های صورت گرفته در این نسخه فقط ظاهری نبودند. گوگل برای افزایش سرعت برنامه‌ها از یک کامپایلر JIT جدید استفاده کرد که مجهز به Vulkan API بود. این کار باعث شد سرعت رندر 3D، افزایش یابد.

تلفن‌های پیکسل و پیکسل XL و LG V20 اولین تلفن‌هایی بودند که با اندروید 7.0 معرفی شدند.

اندروید 8.0: اوریو

مارس سال 2017، گوگل به صورت رسمی اولین نسخه‌ی مخصوص توسعه‌دهندگان اندروید 8.0 را با نام اوریو معرفی کرد.

این نسخه دارای تغییرات ظاهری فراوانی در منو تنظیمات بود. علاوه بر این از حالت تصویر در تصویر، notification channels (اعلان‌هایی که به صورت گروهی ارسال می‌شوند) و APIهای جدید برای مدیریت بهتر پسوردها هم پشتیبانی می‌کرد.

اندروید اوریو اولین بار روی تلفن‌های پیکسل 2 گوگل نصب شد.

اندروید 9.0: پای (Pie)

گوگل اولین نسخه‌ی مخصوص توسعه‌دهندگان اندروید 9.0 را با نام پای در تاریخ 7 مارس 2018 معرفی کرد. نسخه‌ی نهایی اندروید 9.0 به صورت رسمی در 6 آگوست همان سال منتشر شد.

این نسخه دارای مشخصه‌ها و تغییرات چشم‌گیری بود که از جمله‌ی آن می‌توان به حذف دکمه‌های navigation (بازگشت، خانه و اپلیکیشن‌های اخیر) و جایگزینی آن با یک دکمه‌ی کپسول مانند در مرکز، اشاره کرد. اگر این دکمه را به بالا بکشید، لیست برنامه‌های باز به شما نشان داده می‌شود و با کشیدن به سمت چپ هم می‌توانید بین برنامه‌های باز سوئیچ کنید. علاوه بر آن می‌توانید دکمه‌ی home را به سمت راست بکشید تا بتوانید به‌راحتی بین برنامه‌های خود حرکت (Scroll) کنید.

پای دارای مشخصه‌ای به نام Shush بود. با استفاده از این مشخصه تلفن شما به صورت خودکار در حالت Do Not Disturb قرار می‌گرفت. یکی دیگر از مشخصه‌های اندروید 9.0 Slices نام داشت که نسخه‌ی کوچکتری را از یک برنامه‌ی نصب شده در گوگل سرچ ارائه می‌داد؛ در نتیجه شما می‌توانستید بدون باز کردن کل برنامه از مشخصه‌های خاص آن استفاده کنید.

اندروید 9  اولین بار به صورت رسمی روی تلفن‌های پیکسل و Essential Phone معرفی شد.

اندروید 10

13 مارس سال 2019: گوگل اولین نسخه‌ی رسمی مخصوص توسعه‌دهندگان اندروید Q را معرفی کرد. در 22 آگوست همان سال، گوگل اعلام کرد که در برند اندروید تغییرات بزرگی ایجاد کرده است. این تغییرات شامل انتخاب لوگوی جدید و کنار گذاشتن سنت استفاده از نام شیرینی‌های مختلف برای نسخه‌های بعدی این سیستم عامل بود. به همین دلیل اندروید Q با نام اندروید 10 معرفی شد و در سپتامبر همان سال هم روی تلفن‌های پیکسل ارائه شد.

پشتیبانی از تلفن‌های تاشو، حالت دارک در سیستم، gesture-navigationهای جدید، منو اشتراک‌گذاری کاربردی و پاسخ هوشمند برای همه‌ی برنامه‌های پیام‌رسانی، از ویژگی‌های جدید اندروید 10 بود.

اندروید 11:

نسخه نهایی اندروید 11 در سپتامبر سال 2020 معرفی شد. از مشخصه‌های جدید این نسخه اندروید یک دسته‌بندی جدید برای اعلان‌ها به نام Conversations است که چت‌های ما را در برنامه‌های مختلف در کنار یکدیگر قرار می‌دهد. یکی از قابلیت‌های قابل توجه اندروید 11، Screen recording بدون نیاز به وجود یک برنامه‌ی شخص ثالث است. نسخه‌ی 11 اندروید امکان کنترل کردن دستگاه‌های هوشمند خانه را هم در اختیار شما قرار می‌دهد.

اندروید 12:

آخرین نسخه‌ی حال حاضر اندروید در ماه اکتبر سال 2021 با سری تلفن‌های پیکسل 6 معرفی شد. مهم‌ترین تغییر صورت گرفته در این نسخه، بازنگری کامل در رابط کاربری است.

گوگل برای طراحی رابط کاربری این نسخه‌ی اندروید از زبان Material You استفاده کرده است. تغییرات صورت گرفته در رابط کاربری این نسخه شامل ویجت‌های کاربردی‌تر، تبدیل شدن تنظیمات سریع به بخش‌های بزرگتر برای دسترسی آسان‌تر، منو تنظیمات با متن بزرگتر و ظاهر جذاب‌تر، انیمیشن‌های بهتر و … می‌باشد.

آینده‌ی اندروید:

اندروید سیستم عامل پیشرو موبایل در سرتاسر جهان است و 75 درصد از بازار را در اختیار خود دارد. گوگل چند سال است که تلاش می‌کند یک سیستم عامل جدید به نام Fuchsia را توسعه دهد. این سیستم عامل قرار است همه‌ی دستگاه‌ها از تلفن‌های هوشمند گرفته تا تبلت‌ها، نوت بوک‌ها و PCها را هم پشتیبانی کند. البته باید دید که آیا این پروژه می‌تواند به نتیجه برسد و تحول بزرگی در دنیای تکنولوژی ایجاد کند یا اینکه به شکست می‌انجامد؟ به نظر شما اپل می‌تواند اندروید را از تخت سلطنت برکنار کند؟ آیا ممکن است در آینده سیستم عامل جدیدی ارائه شود و برای همیشه اندروید را از میدان رقابت بیرون کند؟ با این وجود با توجه به آپدیت‌های سالانه اندروید و تسلط 75 درصدی آن به نظر نمی‌رسد که تا چند سال آینده تغییر محسوسی در بازار سیستم‌عامل‌ تلفن‌های هوشمند رخ دهد.

تاریخچه اندروید: سؤالات متداول

اولین تلفن اندرویدی در چه سالی معرفی شد؟

HTC Dream اولین تلفن اندرویدی بود که در سال 2008 معرفی شد.

چرا از اسم دسرها و شیرینی‌های مختلف برای نام‌گذاری نسخه‌های اندروید استفاده می‌شد؟

این ایده توسط شخصی به نام رایان گیبسون مطرح شد، اما اینکه او از کجا به این ایده رسید، مشخص نیست.

آیا استفاده از سیستم عامل اندروید برای سازندگان شخص ثالث رایگان است؟

بله، استفاده از اندروید و نصب آن برای سازندگان شخص ثالث تلفن‌های همراه رایگان است؛ اما آن‌ها برای استفاده از جیمیل، گوگل مپز و گوگل پلی نیاز به تهیه‌ی مجوزی دارند که خدمات تلفن همراه گوگل نامیده می‌شود.

مزایای اندروید چیست؟

1. اندروید یک پلتفرم منبع باز است، همین مسئله باعث می‌شود که امکان سفارشی‌سازی رابط کاربری وجود داشته باشد. 2. پشتیبانی از اجرای چند برنامه به صورت همزمان 3. ارائه آپدیت‌های سالانه به منظور معرفی ویژگی‌های جدید و بهبود مشخصه‌های قدیمی 4. پشتیبانی از ویجت‌های شخص ثالث و امکان نمایش آن‌ها روی صفحه

آیا می‌توان اندروید را روی کامپیوتر نصب کرد؟

بله، راه‌های زیادی برای اجرای اندروید روی کامپیوتر وجود دارد که از جمله‌ی آن می‌توان به استفاده از شبیه‌سازهای مجازی، نسخه‌های یو اس بی قابل بوت و برنامه‌هایی مثل (BlueStacks) اشاره کرد.