کامپیوتر Apple II یک کامپیوتر خانگی ۸ بیتی است که جز اولین کامپیوترهای کوچک محسوب میشود.
این کامپیوتر توسط یکی از مطرحترین چهرههای دنیای فناوری یعنی استیو وازنیاک طراحی شده که وظیفه مهندسی سختافزار آن را هم برعهده داشته است.
وازنیاک و جابز ساخت این محصول را درست بعد از عرضه برد کامپیوتر Apple-1 شروع کردند و بعد از آن که تک بردهای کامپیوتر Apple-1 را به فروش رساندند، شروع به ساخت پکیج کامل کامپیوتری کردند که شامل کیبورد و مانیتور هم بشود و بدین شکل بود که Apple-2 ساخته شد.
در این مطلب و در وبسایت کاروتک به جزئیات بیشتری راجع به این کامپیوتر اپل میپردازیم.
کامپیوتر Apple-II اولین محصول در تاریخ کمپانی اپل است که بدنه مخصوص به خودش را داشت و برای طراحی بدنه آن، از پلاستیک بژ رنگ استفاده شده بود. طراحی این محصول بسیار مینیمال و ساده است و به جز لوگوی اپل، هیچ آيتم دیگری روی آن نقش نبسته بود.
البته این محصول سه ماه پس از عرضهاش دچار تغییراتی شد؛ بعد از عرضه محصول، اپل متوجه این موضوع شد که به خاطر وکیوم بودن دستگاه، گرما و حرارت زیاد داخل دستگاه باعث میشود که پلاستیک و بدنه نرم و شکننده شود. بعد از سه ماه اپل دستگاههای جدید را جایگزین کرد و کسانی که نسخه اولیه را خریداری کرده بودند، به صورت رایگان میتوانستند کامپیوتر خود را با کامپیوتر با طراحی جدید که حفرههایی در آن برای خروج حرارت ایجاد شده بود، عوض کنند.
در نهایت کامپیوتر Apple-II با زبان برنامهنویسی Basic منتشر شد که در حقیقت روی رام مادربرد توسط استیو وازنیاک پیادهسازی شده بود. این زبان برنامهنویسی به توسعهدهندهها کمک میکرد که بدون نیاز به خرید وسایل مختلف و به راحتی بتوانند برنامههایی که در ذهن داشتند را توسعه بدهند.
زمانی که وازنیاک در حال نوشتن BASIC بود بیشتر برنامهنویسهای بازی و افرادی که برای تفریح کد میزنند را در ذهن داشت تا بتواند جاده را برای آنها صافتر کند و شاید بزرگترین دلیلی که باعث شد این کامپیوتر بتواند از همان ابتدا فروش خارقالعادهای داشته باشد، همین موضوع بود. البته این موضوع در ابتدا با مخالفت استیو جابز روبهرو شد اما در آن زمان اپل نیاز داشت که یک کامپیوتر پرفروش داشته باشد تا بتواند خودش را در این صنعت پیدا کند و به همین دلیل وازنیاک، بیاهمیت به حرف استیو جابز، زبان کدنویسی BASIC را ساخت.
اما بزرگترین دلیل فنی که باعث شد Apple-II به یک پیروزی حتمی بدل شود، اضافه کردن تصویر مانیتور کد زدن بود. بدین شکل که توسعهدهندگان همزمان با نوشتن کد میتوانستند کاری که انجام میدهند را مشاهده کنند و این در زمان کامپیوتر Apple-II نایاب بود و اگر هم چنین کامپیوتری را تهیه میکردید، هزینه بسیار بیشتری را برای تصاحب آن، پرداخت میکردید.
کامپیوتر Apple-II جز اولین کامپیوترهایی بود که روی سیستم عامل اجرا میشد. وازنیاک در کنار نوشتن BASIC، سیستم عامل ساده اما گرافیکی را در کنار آن پیادهسازی کرد که تعامل با این کامپیوتر در مدارس و مراکز آموزشی توسط دانشآموزها هم آسان باشد و هر کسی بتواند از آن به عنوان یک کامپیوتر شخصی یاد کند.
در آن زمان، برای فضای ذخیرهسازی از دیسکهای کاست استفاده میشد اما اپل به کمک پل لافتون تنها در ۳۵ روز با بهره و الهامگیری از تکنولوژیهای دیگر، توانستند فضای ذخیرهسازی میکروسیستمی را برای کامپیوتر Apple-II پیادهسازی کنند. سیستمعامل کامپیوتر Apple-II در نهایت Integer BASIC نامگذاری شد که البته در عموم با نام Apple DOS هم شناخته میشد.
رسیدن به این تکنولوژی در ۳۵ روز با هر تقویمی خارقالعاده است. حتی با تکنولوژی فعلی هم نمیتوان فضای ذخیرهسازی کاملا جدیدی را در ۳۵ روز ساخت و تحویل داد. در آن زمان این موضوع بسیار مهم بود چون دیسکهای کاست که معمولا به عنوان فضای ذخیرهسازی استفاده میشدند بسیار کمسرعت و غیرقابل اعتماد بودند.
برای پردازنده Apple-II از پردازنده MOS Technology 6502 استفاده میشد که نسبت به پردازنده MOS که در کیت کامپیوتر Apple-I استفاده میشد، هم سریعتر و هم ارزانقیمتتر بود. فرکانس پردازشی این پردازنده ۱.۰۲۳ مگاهرتز بود که حتی ۰.۰۲۳ مگاهرتز سرعت بیشتر در آن زمان پیشرفت خارقالعادهای برای کامپیوترهای خانگی محسوب میشد.
برای انتقال تصویر، اپل تصمیم گرفت که از اتصال داخلی RCA استفاده کند. کامپیوترهای دیگر بدین شکل بودند که اگر قصد داشتید آن را به تلویزیون متصل کنید، حتما باید یک اتصالی RCA را به صورت جداگانه تهیه میکردید. اما خوشبختانه اپل در آن زمان نوآوری خودش را داشت و این اتصالی را در بدنه Apple-II پیاده کرد. به لطف این اتصالی، تصویر NTSC را میتوانستید از این کامپیوتر خروجی بگیرید.
تصویر خروجی در وضوح تصویر پایین ۴۰ در ۴۸ پیکسل با ۱۶ رنگ و تصویر خروجی در وضوح تصویر بالا ۲۸۰ در ۱۹۲ پیکسل ۶ رنگ بود. همانطور که میتوانید حدس بزنید، چنین کیفیت تصویری این روزها حتی در گوشیهای ده سال پیش هم یافت نمیشود اما در آن زمان چنین کیفیت تصویری بسیار انقلابی و جدید بود.
برای رم، اپل چند مدل مختلف در نظر گرفته بود؛ کامپیوتر Apple-II با رمهای ۴، ۸، ۱۶، ۲۰، ۲۴، ۳۲، ۳۶، ۴۸ یا ۶۴ کیلوبیتی پیدا میشد که بستگی به نوع استفادهای که هر کاربر داشت، برای داشتن هر کدام از این مدل رمها باید هزینه متفاوتی را میپرداخت.
برای انتقال صدا، اپل اسپیکر ۱ بیتی را در داخل کامپیوتر تعبیه کرده بود؛ اما اپل برای کسانی که از هدفون استفاده میکردند هم یک جک ۱ بیتی تعبیه کرده بود که به راحتی میتوانستید از آن استفاده کنید. از لحاظ صدا و خروجی دادن آن هم کامپیوتر Apple-II در آن زمان شهرت زیادی پیدا کرد.
یکی از مشکلهایی که وازنیاک و جابز در طراحی کامپیوتر Apple-II با آن برخورد داشتند، تعداد پورتها بود. جابز اصرار داشت که کامپیوتر نباید برای عموم به راحتی قابل شخصیسازی باشد و بهتر است دو پورت روی کامپیوتر پیادهسازی شود که فقط یک پرینتر و یک مودم روی آن پیادهسازی شوند. اما وازنیاک در نهایت به حرف جابز گوش نکرد و ۸ درگاه روی کامپیوتر قرار داد که یکی از عاملهای فروش بالای این کامپیوتر بود.
در نهایت کامپیوتر Apple-II در ماه ژوئن ۱۹۷۷ با قیمت ۱۲۹۸ دلار که با حساب تورم و قیمت فعلی معادل ۵۸۰۰ دلار است، در بازار عرضه شد. از همان ابتدا اپل تبلیغات گستردهای روی آن پیادهسازی کرد. به لطف بودجه ۹۰هزار دلاری که مایک مارکولا به کمپانی اپل داده بود، اپل توانست تمرکز زیادی روی مارکتینگ آن داشته باشد.
کامپیوتر Apple-II مورد توجه خیلی از برنامهنویسها و علاقهمندهای به این حوزه را جلب کرد اما برای کسبوکارها و مدارس چندان جذاب نبود. تا این که اپل برنامه vISIcALC را برای Apple-II منتشر کرد. برنامه مخصوص حسابداری که هر کسی میتوانست با آن کارهای حسابداریاش را انجام دهد و همین برنامه که به عنوان یکی از انقلابهای صنعت کامپیوترهای خانگی محسوب میشود، موجب فروش بیشتر کامپیوتر Apple-II شد.
این کامپیوتر به مدت ۲ سال در دست توسعه قرار داشت و سرانجام در می ۱۹۷۹، تولید آن برای همیشه لغو شد. البته اپل تا سالها بعد به تولید مدلهای مختلف و ارتقایافته Apple-II ادامه داد و حتی تا زمان عرضه مکینتاش، سود کمپانی اپل از Apple-II تامین میشد.
این کامپیوتر در نهایت تا ۵ میلیون نسخه را به فروش رساند که در زمان خودش آمار خارقالعادهای را به جا گذاشته است. شاید کامپیوتر Apple-II را بتوان آخرین محصول اپل دانست که در آن آزادی عمل زیادی در اختیار کاربرها قرار داده شد و پس از آن اپل به سمت توسعه کامپیوترهایی با معماری End-To-End رفت که کاربرها نتوانند روی آن زیاد مانور بدهند و مرز کاربری هر کاربر را خود اپل تعیین میکرد.
نظر شما چیست؟ شما هم قبول دارید که کامپیوتر Apple-II انقلابی در صنعت کامپیوترهای خانگی محسوب میشود؟ تقریبا میتوان گفت که قبول کردن این موضوع ناگزیر است و باید قبول داشت که این کامپیوتر در شکلگیری کمپانی اپل و تبدیل کردن آن به کمپانی تریلیون دلاری که در حال حاضر است، کمک بسیار زیادی کرد.