کاروتک
صاحبان پرده‌های نقره‌ای چطوری پول در می‌آورند؛ بررسی مدل کسب‌وکاری سینماداران و توزیع‌کنندگان فیلم
اگر شما در حال خواندن این مقاله هستید، حتما علاقه زیادی به هنر و به‌خصوص سینما دارید. در حال حاضر، در زمان بیماری کرونا یا حتی زندگی بعد از آن هیچ تاثیری بر این هنوز دوست داشتنی نداشته و همواره مردم عشق و علاقه زیادی به آن دارند. اما این سینما داران چگونه سالن‌های خود را سرپا نگه می‌دارند؟ برای گرفتن جواب این سوال با کارو تک همراه باشید.
موسیقی و فیلم همان چیزهایی هستند که ما به آن‌ها عشق می‌ورزیم و عمیقا از داشتنشان احساس خوشبختی می‌کنیم. اگر اهل دیدن فیلم‌های سینمایی هستید، دیدن آن فیلم‌ها در روزهای اول برای شما بسیار مهم است و دوست دارید و جزو اولین نفراتی باشید که دیدنشان را تجربه می‌کنید. در این زمان است که سالن‌های سینما وارد میدان می‌شوند و خود را تبدیل به معبدی برای سینما دوستان می‌کنند.
اما تا به‌حال به این موضوع فکر کرده‌اید که این سالن‌ها سینما چگونه کار می‌کنند؟ اکران یک فیلم در سطح کشور چکونه است؟ اعداد و ارقامی که از فروش یک فیلم اعلام می‌شوند از کجا می‌آیند؟ اگر این سوال‌ها برای شما هم به‌وجود آمده، پس این مقاله را تا انتها مطالعه کنید تا با نحوه اداره سینماها و کسب درآمد فیلم‌ها از روش‌های اکران مطلع شوید.
سالن‌های سینما
سفر یک فیلم برای رسیدن به سالن‌های سینما ابتدا از ذهن کارگردان آن آغاز می‌شود و در نهایت با چندین بار ویرایش به مرحله اکران می‌رسد. در این مسیر نویسنده و کارگردان چندنی بار فیلم مورد بحث را بررسی می‌کنند و اگر لازم باشد در فرایند فیلم‌برداری تغییراتی را در داستان به‌وجود می‌آورند. قبل از این مرحله فیلم‌برداری حتی چندین بازیگر مرد و زن تست می‌دهند تا بهترین گزینه را بریا باز در آن نقش انتخاب کنند.
پس از آن که کارگردان فیلم را تولید کرد، نوبت به توزیع آن می‌رسد. اولین کانال پرفروش برای هر فیلمی در مرحله اول سالن‌های سینما است. این مسیر در واقع بیش از صد سال قدمت دارد و جایی به‌حساب می‌آید که تهیه‌کننده و بازیگران درآمد اصلی خود را از آن کسب می‌کنند.
مدل ورود به سینما هم در این سال‌ها هیچ تغییری نکرده است و بازدیدکنندگان برای ورود به سالن‌های سینما مبلغی را پرداخت مینمایند. در این سالن‌ها تعداد بسیار زیادی از صندلی‌ها وجود دارد و در نهایت فیلم مومرد نظر با استفاده از یک ویدیو پراژکتور روی صفحه بزرگی به نمایش در می‌آید. این صفحه بزرگ به حدی است که از هر جای این سالن قابل مشاهده است و همه بینندگان می‌توانند از دیدن فیلم مورد نظرشان لذت کافی را ببرند.
این روند گفته شده در واقع مدل کسب‌وکاری سینماها برای مدت بسیار طولانی بوده است. البته در کنار آن نباید فروش تنقلاتی مانند پاپ کورن را از قلم انداخت، اما قسمت بزرگی از درآمد حاصله از طریق همان اکران فیلم‌ها تامین می‌شود.
سالن‌های سینما در سراسر دنیا تقریبا همیشه پر می‌شوند و هیچ صندلی خالی را نمی‌توانید پیدا کنید؛ البته این موضوع را هم در نظر بگیرید که در دوران کرونا بعضی از سالن‌های سینما یک و بعضی دیگر دو صندلی را بین هر شخص با نفر کناری خالی می‌گذارند تا از شیوع ویروس کرونا جلوگیری کنند. صندلی‌های سالن سینما معمولا شیبدار هستند تا دید تماشاچیان را افزایش دهند که بیشترین میزان شیب مربوط به آخرین قسمت از سالن است.
توزیع فیلم‌ها
توزیع فیلم‌ها معمولا در سینماها و آن هم طبق شرابط و ضوابطی خاص انجام می‌شود. تولید و تکمیل یک فیلم تنها بخشی از مسیری است که یک فیلم باید طی کند. پس از تولید، آن فیلم از طریق کانال‌هایی توزیع می‌شود. سینما اولین تونلی است که یک فیلم از آن عبور می‌کند و بعد از آن هم باز به بازار عرضه می‌شود. این عرضه به بازار معمولا به‌صورت DVD یا نمایش در سرویس‌های استریم فیلم خواهد بود. تصمیم‌گیری در مورد این نحوه پخش در بازار قبل از آن که فیلم حتی تولید شود و به سینماها بیاید انجام می‌شود.
شرایط مربوط به تقسیم درآمد و زمانی که فیلم باید در سینماها حضور داشته باشد هم در همان مرحله تصمیم‌گیری برای عرضه به بازار تعیین می‌شود. قبل از آن که بخواهیم ادامه مطلب را بنویسیم، بد نیست که برخی از اصطلاحات فنی را بدانیم که به ما کمک می‌کند تا به‌صورتی بهتر و با دید واضح‌تری فرایندهایی که در این مسیر انجام می‌شوند را درک کنیم.
تهیه کننده
تهیه کننده همان‌طور که از اسمش مشخص است روی تولید یک فیلم سرمایه‌گذاری می‌کند. او شخص سرمایه‌داری است که معمولا ریسک شکست و حتی دستاوردهای آینده یک فیلم را می‌پذیرد. آن‌ها معمولا شرکت‌هایی دارند و تحت برند آن شرکت روی فیلم‌های سرمایه‌گذاری می‌کنند. برای مثال Karan Johar از طریق شرکت خود با نام Dharma productions روی فیلم‌های سرمایه‌ذاری می‌کند.
توزیع کننده
توزیع کننده در واقع همان شخصی است که فیلم‌ها را به سالن‌های سینما می‌آورد. توزیع کننده حق پخش آن فیلم را مستقیما از شرکت تولید کننده فیلم خریداری می‌کند. در بیشتر مواقع او فیلم مورد نظرش را قبل از آن که به مراحل تولید برسد خریداری می‌کند، اما در مواردی هم این شخص صبر می:ند تا نسخه نهایی فیل مرا مشاهده نماید. شرکت‌های تولید کننده فیلم معمولا چندین شخص را برای توزیع فیلم‌هایشان انتخاب می‌کنند.
اگر فیلم مورد نظر ما بسیار پرهزینه باشد، شرکت‌های تولید کننده برای آن معمولا یک توزیع کننده در نظر می‌گیرند که در داخل کشور سازنده فیلم مورد نظر را اکران کند؛ اما در خارج از کشور اینکونه نیست و معمولا در هر کشوری یک شرکت مخصوص وظیفه اکران فیلم در سینماها را برعهده می‌گیرد. در این بین هم معمولا مشکلاتی بین تیم تولید کننده فیلم و توزیع کننده آن به‌وجود می‌آید که در اینجا به انواع تولید کننده می‌پردازیم.
حداقل تضمین برای حق امتیاز
حداقل تضمین را می‌توانیم مبلغی به حساب آوریم که توسط توزیع کننده به تهیه کننده آن پرداخت می‌شود. در این جا باید به شما بگوییم که قسمت مورد بحث صرف نظر از نحوه عملکرد فیلم است و طبق قرارداد بعد از آن که فروش فیلم از حدی بیشتر شد شرکت توزیع کننده باید مبلغی را دوباره به شرکت تولیدکننده بپردازد. البته تهیه کنندگان بزرگ شناخته شده‌ای که در صنعت سینما حضور دارند هم برای این روش از فروش مبلغ زیادی را در ابتدا تقاضا می‌کنند، چونکه اسم آن‌ها و فیلمشان به حدی خواهد بود که سود بالای توزیع کننده را تضمین می‌نماید.
پس از آنکه فیلم‌ها از یک حدی بیشتر فروختند، هر چیز بیشتری که از این حداقل قیمت به‌دست آید در نهایت با خود تولید کننده فیلم تقسیم خواهد شد. بنابراین می‌بینیم که توزیع کننده یک فیلم نمی‌تواند مالک آن باشد، بلکه تنها مجوز اکرانش را به‌دست می‌آورد.
فروش یا خرید مستقیم
همان‌طور که از تیتر این قسمت هم مشخص است، این روش به نوعی یک قرارداد فروش است. در این روش پخش‌کننده کل فیلم تولید شده و حقوق مربوط به آن را می‌خرد و قانونا این توزیع کننده مالک کل پروژه می‌شود. او می‌تواند به‌صورتی آزادانه انتخاب کند که چگونه فیلم خود را اکران کند و در نهایت هم تمام سود و زیان گفته شده تنها متوجه شخص او است.
کمیسیون
کمیسیون مدلی است که معمولا جریان دارد و بسیاری از تولید‌کنندگان از آن پیروی می‌کنند. در این روش آن‌ها به نوعی توزیع کننده فیلم را به استخدام خود در می‌آورند و توزیع کننده هم به ازای اکران فیلم در سینماها، هزینه یا کمیسیونی را دریافت می‌کند. در این صورت توزیع کننده به هیچ عنوان در سود یا زیان‌های احتمالی شریک نیست و تنها مبلغی که توافق کرده است را دریافت می‌نماید.
سالن‌دار
او صاحب آن سینمایی است که فیلم‌ها در آن اکران می‌شوند. این سالن‌های سینما در ابتدا با توزیع کنندگان قرارداد می‌بندند و سپس آن‌ها فیلم‌هایی که توزیعشان را برعهده گرفته‌اند را برای اکران به این سالن‌های جذاب می‌آورند. در واقع هر دو طرف این معامله با یکدیگر قراردادی را می‌بندند و سپس برای تقسیم درآمدی که در هفته‌های اول، دوم، سوم یا هر تعدادی که در قرارداد ذکر شده به توافق می‌رسند.
در زیر می‌توانید نمونه‌ای از این قراردادها را ببینید. البته توجه کنید که این تنها یک مثال است تا به‌صورتی بهتر موضوع گفته شده برای شما قابل درک باشد. این توافقات معمولا بعد از بحث و گفتگوهای بسیار زیاد در نهایت میان سالن‌دار و توزیع کننده منعقد می‌شوند.
- هفته اول بعد از اکران: 65 درصد برای توزیع کننده، 35 درصد برای سالن‌دار
- سه هفته بعد از اکران فیلم: 55 درصد برای توزیع کننده، 45 درصد برای سالن‌دار
- از هفته چهارم به بعد اکران فیلم: 50 درصد برای توزیع کننده، 50 درصد برای سالن‌دار
منابع درآمدی یا درآمدزایی سالن‌های سینما
ما تا به الآن یادگرفته‌ایم که فیلم‌های مربوط به ستارگان محبوبمان چگونه به سالن‌ها سینما راه پیدا می‌کنند. با اکران این فیلم‌ها، سالن‌های سینما پر از کسانی خواهد شد که عاشقانه آماده دیدن فیلم مورد نظرشان هستند. این پر شدن سالن‌های سینما همان چیزی است که چرخه این صنعت را می‌چرخاند. از این قسمت به بعد ما قصد داریم تا به نحوه درآمدزایی سالن‌های سینما در سراسر دنیا بپردازیم.
فروش بلیط
منبع درآمدزایی یک سینما عمدتا از طریق فروش بلیط است. شخصی که تمایل دارد تا فیلمی را در سالن سینما مشاهده کند، ابتدا برای ورود به آن باید بلیطی را تهیه نماید. همان‌طور که قبلا گفته شد، هر کس که بلیطی را می‌خرد وارد سالنی خواهد شد که در آن تعداد بسیار زیادی صندلی، یک ویدیو پراژکتور و صفحه‌ای به‌شدت بزرگ‌تر وجود دارد. البته در اینجا باید به یک نکته اشاره کنیم و آن هم این است که سالن‌های سینما معمولا بر اساس معیارهای خاصی اقدام به چیندن صندلی‌ها می‌کنند.
به‌عنوان مثال، برخی از سالن‌ها بر اساس یک سری از معیارهایی اقدام به چیندن صندلی‌ها می‌کنند که در این میان بعضی از آن‌ها قیمت بیشتری از سایر صندلی‌ها دارند. در این سالن‌ها صندلی‌هایی برای یک سری از افراد که تمایل دارند هزینه بیشتری را پرداخت کنند وجود دارد. این دست از افراد در هنگام تماشای فیلم از راحتی و زاویه دید بهتری نسبت به سایر مردم برخورداند. سالن‌ها این کار را برای بهبود و ارتقا تجربه مردم از تماشای فیلم انجام می‌دهند.
غذا و تنقلات
یک سالن سینما معمولا روی فروش تنقلات و غذا برای خوردن در زمان مشاهده فیلم حساب ویژه‌ای باز می‌کند. این وسایل گذران وقت تنها در ازای چند دلار در اختیار مردم قرار می‌گیرد. مشتریانی که این غذاها را تهیه کرده‌اند می‌توانند از آن‌ها قبل از فیلم، در زمان مشاهده فیلم یا هر زمان دیگری که ترجیح می‌دهند استفاده کنند. با تمام این اوصاف، این منبع درآمد به نیازهای مشتریان باز می‌گردد و اگر که آن‌ها در زمانی مانند شیوع ویروس کرونا تمایلی به خرید این تنقلات و غذاها نداشته باشند، عملا سینماها از این این منبع درآمدی خود منبع خواهند شد.
قیمت این تنقلات درست است که زیاد نیست، اما اگر آن‌ها را از خارج از سینما تهیه کنید به میزان قابل توجهی برای شما ارزان‌تر درمی‌آیند؛ پس اگر قصد دارید که در هنگام تماشای یک فیلم در سینما چیزی را بخورید، بهتر است که آن را از خارج از سینما تهیه کنید.
البته نباید از این موضوع هم چشم‌پوشی کرد که در هنگامی که شما وارد سالن‌های سینما می‌شوید به‌صورتی ناخودآگاه حس می‌کنید که باید از تنقلات پر زرق و برقی که در آنجا وجود دارد بخورید و ناگهان چند صد دلاری را خرج این موضوع می‌کنید بدون آن که خبر داشته باشید. در علم روان‌شناسی به این موضوع دستکاری‌های MRP می‌گویند که نه‌تنها در سالن‌های سینما و تئاتر انجام می‌شوند، بلکه شرکت‌های نیز از آن برای تحت تاثیر قرار دادن شما استفاده می‌کنند. بعضی از شرکت‌ها وجود دارند که برای مکان‌هایی خاص مانند سالن‌ها سینما، سالن‌ها تئاتر، رستوران‌ها و… محصولات مشابهی را با قیمتی بیشتر و بسته‌بندی جذاب‌تری تولید مینمایند.
درآمد تبلیغاتی
اگر فکر می‌کنید که بعد از خرید بلیط حتی یک ثانیه هم تبلیغاتی را نخواهید دید، سخت در اشتباه هستید. تبلیغات همیشه در میان شکاف‌های فیلم حضور دارد، حتی اگر شما به‌صورت مستقیم متوجه آن‌ها نشوید. تبلیغات گفته شده قبل از شروع فیلم به شما نمایش داده می‌شوند و حتی با شروع فیلم هم در لابه‌لای سکانس‌های مختلف ممکن است که آن را ببینید. بنابراین این تبلیغات که از نظر شما ممکن است که بسیار اندک باشد، پول‌های نسبتا مناسبی را برای سرپا نگه‌داشتن یک سالن سینما مهیا می‌سازد.
همه‌گیری بی‌سابقه ویروس کرونا
تا قبل از فوریه 2020 و افزایش قابل توجه مبتلایان به ویروس کرونا، فیلم‌ها ابتدا در سینماها اکران می‌شدند و حداقل هم برای 75 روز روی این پرده‌های نقره‌ای قرار داشتند و بعد از آن به خانه‌ها می‌آمدند. منظور ما در اینجا از آمدن به خانه‌ها انتشار فیلم در سرویس‌های استریم، پخش آنلاین یا عرضه آن‌ها به‌صورت DVD است.
سپس دوران قرنطینه‌های طولانی مدت فرارسید که به‌واسطه آن کل روند اکران فیلم‌ها را تحت تاثیر قرار داد. در این دوره تمام سینماها بسته شدند و مردم تنها به سرویس‌های استریم فیلم دسترسی داشتند. در این بین اکران فیلم‌ها هم به سمتی رفت که هیچ کس انتظارش را نداشت. بعد از این همه‌گیری، فیلم‌ها بلافاصله بعد از آن که در سینماها اکران می‌شدند، از طریق روش‌هایی مانند سرویس‌های استریم فیلم در اختیار مردم هم قرار می‌گرفتند. بنابراین مردم می‌توانستند در روز اکران فیلم، آن را اجرا کنند یا در سرویس‌هایی استریم فیلم ببینند. این تغییر روند اکران فیلم‌ها را می‌توانیم یک تحول بزرگ به‌حساب آوریم که منجر به تغییرات بزرگی در سود گیشه‌ها شد.
با ادامه یافتن این روند، سالن‌های سینما رونق سابقشان را از دست دادند و سود شرکت‌های استریم یا اجاره فیلم‌ها به میزان قابل توجهی افزایش یافت. اما در این بین یک سوال به‌وجود آمد، استراتژی بعدی برای عرضه فیلم‌ها چه خواهد بود؟
قبل از شیوع ویروس کرونا، استودیوهای فیلم‌سازی معمولا به درآمد حاصل از باکس آفیس امیدوار بودند. تقریبا می‌توانیم بگوییم که بیشتر از نصف درآمد کل این استودیوها از طریق همین اکران‌ها آنلاین به‌دست می‌آمد. اکران‌های سینمایی در نهایت به ما بنچمارکی را ارائه می‌کرد که می‌توانستیم با استفاده از آن به میزان گسترش فیلم یا هر چیز دیگری دیگری که مربوط به سینما است پی‌ببریم.
تغییر رفتار بینندگان سینما
بیماری کرونا دو عادت کاملا جدید را در مردم به‌وجود آورد. اول آن که به آن‌ها نشان داد که تماشای فیلم در خانه چقدر لذت‌بخش است. پس دلیل منطقی کاهش فروش بلیط‌ها این است که مردم گزینه‌های بیشتری برای سرگرم شدن در خانه پیدا کرده‌اند.
سرویس‌های استریم فیلم و سریال، بازی‌های ویدیویی فراوان یا حتی گوشی‌های هوشمندی که داریم، همگی چیزهایی هستند که در فاصله پنج متری ما در خانه قرار دارند و برای ما سرگرمی‌های فراوانی را به‌ارمغان می‌آورند. این در دسترس بودن لوازم سرگرمی به آن معنا است که مردم کمتر و کمتر به سالن‌ها سینما می‌روند و ترجیح می‌دهند که در خانه بمانند.
دلیل دوم آن است که استودیوهای تولیدکننده فیلم در حال حاضر به پخش فیلم‌های خود اهمیت بیشتری می‌دهند. آن‌ها در حال ساخت سرویس‌های استریم فیلم و سریال خاص خود هستند تا سهم بیشتری از بازار را برای فیلم‌هایی که تولید می‌کنند به‌دست بیاورند. این روند ادامه داشت تا اینکه بیماری کرونا تمام برنامه‌های این استودیوها را به هم ریخت و باعث شد تا استودیوهای فیلم‌سازی در مورد اکران فیلم‌ها و روش‌های کسب درآمد خود تجدید نظر اساسی بکنند. این روش باید با تمام روش‌هایی که از یک قرن پیش از آن‌ها استفاده می‌شد، فرق می‌کرد.
آینده مورد انتظار اکران فیلم‌ها
در حال حاضر ممکن است که فکر کنید سرویس‌های استریم فیلم و سریال آینده این صنعت هستند؛ چرا که هر اتفاقی در جهان می‌افتد، این سرویس‌ها خود را با آن منطبق می‌سازند. این فکر کاملا قابل پیش‌بینی است، اما صنعت سینما به همین شکل جلوی نمی‌رود و در نهایت با تغییر رفتار ویروس کرونا و کاهش یافتن میزان مبتلایان، سالن‌ها سینما باز خواهند شد و تقریبا می‌توانند با انجام کارهایی به همان روزهای اولیه بازگردند.
استودیوهای فیلم‌سازی نمی‌توانند آنطور که باید از سرویس‌های استریم فیلم پول در بیاورند. مخصوصا زمانی که آن‌ها مجبورند که برای اکران فیلم‌های خود به شرکت‌های دیگری اعتماد کنند. با انجام این کار، این شرکت‌های استریم فیلم و سریال در نهایت به سود بسیار بیشتری دسترسی پیدا خواهند کرد و عملا استودیوها سود مورد نظرشان را به‌دست نمی‌آورند. این موضوع حتی برای استودیوهایی که سرویس استریم مخصوص به خود را هم دارند کاملا صدق می‌کند و این نوع از اکران به هیچ عنوان راهی مقرون‌به‌صرفه‌ای نیست.
استودیوهای فیلم‌سازی هنوز برای آنکه بتوانند از طریق سینماها سود مورد نیازشان را تهیه کنند برنامه‌ریزی خاصی را انجام نداده‌اند، چرا که هنوز ویروس کرونا در جهان وجود دارد و هر لحظه ممکن است که یک سویه جدیدی از این ویروس در جهان منتشر شود.
استودیوهایی که سرویس استریم خود را ساخته‌اند
برادران وارنر
برادران وارنر اعلام کرده‌اند که هر فیلمی که بعد از Wonder woman 1984 تولید می‌شود، علاوه‌بر سینماها، در سرویس HBO MAX هم اکران خواهد شد. برای دسترسی به این سرویس شما باید هزینه قابل توجهی را پرداخت کنید، اما این شرکت با فروکش کردن میزان مبتلایان به ویروس کرونا و در نهایت افزایش واکسیناسیون اعلام کرد که سیاست خود را از سال 2022 تغییر خواهد داد. در حال حاضر این شرکت قصد دارد تا ابتدا فیلم‌ها را در سینماها اکران کند و بعد از گذشت 45 روز آن را به سرویس HBO MAX بیاورد. بنابراین استودیوهای تولیدکننده فیلم و سریال کم کم به وضعیت عادی نزدیک می‌شوند.
از طرفی دیگر شرکت‌هایی مانند Reliance Entertainment و T Series بسیار امیدوار هستند که سینماها به‌صورتی گسترده‌تر باز شوند تا مردم هم به سینماها بازگردند.
دیزنی
دیزنی که در حال حاضر یکی از معروف‌ترین استودیوهای تولید فیلم‌ها در دنیا به‌حساب می‌آید، مشغول انجام کاری کاملا متفاوت است. دیزنی از همه‌گیری کرونا به عنوان فرصتی برای بیرون آمدن از پیله اطراف خود و رشد بال‌هایش می‌بیند. این استودیو که در حال حاضر قصد دارد تا جلوی نتفلیکس را بگیرد، سرویس استریم خود را با نام دیزنی پلاس راه انداخته است. راه اندازی این سرویس به‌خوبی به ما نشان می‌دهد که دیزنی در تلاش است تا بازارهای بیشتری را در اختیار بگیرد و از طرفی دیگر هم برنامه‌ریزی طولانی مدتی برای آن دارد.
جمع‌بندی
باید دید که اینم متعادل‌سازی بین اکران فیلم‌های در سینما و سرویس‌های استریم موسیقی چطوری پیش خواهد رفت. تنها زمان نشان خواهد داد که چگونه استودیوها در این بازارهای پرپیچ و خم موفق می‌شوند. در این مقاله ما در مورد نحوه کسب درآمد سالن‌های سینما بحث کردیم. و همچنین دیدیم که چگونه یک فیلم در یک منطقه جغرافیایی توزیع می‌شود.
انتشار متن مطالب کاروتک در نشریات کاغذی یا رسانه‌های دیجیتال٬ بدون کسب اجازه از مدیر سایت ممنوع است.
کاری با 
در استودیو کارو
