کونوسوکه ماتسوشیتا، موسس شرکت پاناسونیک در تاریخ 27 نوامبر سال 1894 در ژاپن متولد شد.
کونوسوکه ماتسوشیتا (Konosuke Matsushita) یک صنعتگر ژاپنی است که عمده شهرت خود را از طریق تاسیس شرکت پاناسونیک به دست آورده. تاسیس شرکت پاناسونیک به دست کونوسوکه ماتسوشیتا دستاورد بسیار بزرگی برای این صنعتگر ژاپنی است. چرا که امروزه از این شرکت به عنوان بزرگترین شرکت تولیدکنندۀ لوازم الکترونیکی مصرفی ژاپنی شناخته میشود و نه تنها در ژاپن، بلکه در سرتاسر جهان به عنوان یکی از بزرگترین غولهای تولیدکنندۀ لوازم الکترونیکی شناخته میشود و یکی از موفقترین شرکتهای ژاپنی است که دستاوردهای بینالمللی بسیاری را به ثبت رسانده.
عملکرد کونوسوکه ماتسوشیتا در پروسۀ تبدیل کردن شرکت پاناسونیک به بزرگترین تولیدکنندۀ لوازم الکترونیکی مصرفی در ژاپن به قدری درخشان و چشمگیر است که مردم ژاپن در این کشور از او با لقب “خدای مدیریت” یاد میکنند.
کونوسوکه ماتسوشیتا در تاریخ 27 نوامبر سال 1894 در استان واکایاما در ژاپن به دنیا آمد. پدر کونوسوکه ماتسوشیتا یک صاحبزمین ثروتمند در روستای مزرعهای واسا بود که امروزه به عنوان بخشی از شهر واکایاما محسوب میشود. پدر کونوسوکه ماتسوشیتا علاوه بر زمینهای زراعی بزرگ در روستای واسا، ثروت هنگفتی هم داشت و در بین مردم و جامعۀ پیرامون خود در آن زمان، یکی از ثروتمندترین مردان منطقه بود.
بلافاصله پس از اینکه سالهای تحصیلی کونوسوکه ماتسوشیتا در مدرسۀ ابتدایی به پایان رسید، او به شهر اوساکا فرستاده شد تا در یک فروشگاه ظروف هیباچی مشغول به کار شود. هیباچی، نوعی ظرف سنتی ژاپنی است که در آن زمان در قالب تولیدیهای مستقل و کوچک تولید میشد و بلافاصله پس از تولید از طریق همان تولیدیها که در نقش فروشگاه نیز ظاهر میشدند، به دست مشتریان میرسیدند.
کونوسوکه ماتسوشیتا با اینکه قرار است در آینده به صنعتگر بسیار بزرگ و ثروتمندی تبدیل شود، اما متاسفانه در این فروشگاه هیباچی بخت با او یار نبود. در مدت زمان کمتر از یک سال از فعالیت کونوسوکه ماتسوشیتا در دورۀ کارآموزیاش، تجارت صاحب این فروشگاه ظروف هیباچی به طور کامل ورشکسته شد و کونوسوکه ماتسوشیتا نیز پس از بسته شدن این فروشگاه، به اجبار از آنجا خارج شد و شروع به جستوجو برای یک محل کار جدید و یک شغل تازه کرد.
تصویری از دوران جوانی کونوسوکه ماتسوشیتا در سال 1929
کونوسوکه ماتسوشیتا پس از خارج شدن از فروشگاه ظروف هیباچی، در شرکت برق Osaka Electric Light استخدام شد. شرکت نور الکتریکی اوساکا در واقع یک شرکت برق بود که ظاهرا محل بسیار خوبی برای به کار گرفتن استعدادهای زاتی کونوسوکه ماتسوشیتا بود. عملکرد کونوسوکه ماتسوشیتا در این شرکت برق ثابت میکند که فرقی نمیکند در چه برهۀ زمانی و در چه طبقۀ اجتماعی به سر میبرید، در هر شرایطی هر فرد باید شغل مناسب خودش را داشته باشد و حرفۀ موردعلاقهاش را به انجام برساند.
به همین خاطر بود که کونوسوکه ماتسوشیتا در زمینه تولید ظروف هیباچی عملکرد چندان درخشانی از خود نشان نداد اما در شرکت برق Osaka Electric Light حسابی خودنمایی کرد. کونوسوکه ماتسوشیتا در طول چند سالی که در این شرکت برق فعالیت میکرد، چندین بار به خاطر عملکرد بسیار خوبش به عنوان کارمند شرکت، ترفیع درجه گرفت و رفته رفته به مقامهای بالاتر در این شرکت دست پیدا کرد. به طور همزمان این شرکت برق نیز به موازات خود کونوسوکه ماتسوشیتا، پیشرفتهای چشمگیری را پشت سر گذاشت و به موفقیتهای بزرگی دست پیدا کرد.
در طول همین سالها که کونوسوکه ماتسوشیتا از لحاظ مالی مستحکم شده بود و استقلال پیدا کرده بود، با یکی از دوستان خواهرش به نام مومنو لو (Mumeno Lue) آشنا شد و پس از مدتی با او ازدواج کرد. کونوسوکه ماتسوشیتا که حالا سرپرستی یک خانوادۀ جدید را برعهده گرفته بود، به خوبی از مسئولیتهای مهم و جدی خودش باخبر بود و در تلاش بود تا به بهترین شکل ممکن از پس تمامی مسئولیتهای مهم زندگیاش بر بیاید.
در سال 1917، کونوسوکه ماتسوشیتا با هدف ایجاد یک کسب و کار مستقل و راهاندازی تجارت منحصر به فرد و شخصی خودش، از شرکت برق Osaka Electric Light جدا شد تا شرکت خودش را تاسیس کند. کونوسوکه ماتسوشیتا در واقع بدون هیچ سرمایهای، تحصیلات رسمی و تخصصی یا حتی تجربه در تولید و مدیریت کارخانه، شروع به راهاندازی تجارت نوپای خودش کرده بود و از هر زاویهای که به پروندۀ او نگاه میانداختید، اینطور به نظر میرسید که کونوسوکه ماتسوشیتا قطعا در این کار جدید شکست خواهد خورد و بهتر این بود که به فعالیت خودش در شرکت برق Osaka Electric Light ادامه دهد. با این وجود اما کونوسوکه ماتسوشیتا ناامید نشد و هرطور که بود، شروع به راهاندازی و بال و پر بخشیدن به کسب و کار جدید خودش کرد.
از آنجایی که ماتسوشیتا هیچ سرمایهای را به عنوان بودجۀ اصلی راهاندازی این کار در نظر نگرفته بود، فروشگاه خودش را در زیرزمین مکانی که به عنوان محل زندگیاش اجاره کرده بود، راهاندازی کرد. او به همراه همسرش، برادر همسرش و تعدادی همیار دیگر، شروع به تولید تعدادی از نمونههای محصول اختصاصی خودش کرد. او در تلاش بود تا نمونههای تولیدی خود را از طریق دستفروشی به دست عمدهفروشان بازار برساند. اما متاسفانه در اینکار موفق نبود. چرا که تنها یک محصول تولید میکرد و برای جذب مشتریان عمدهفروش بیشتر، نیاز داشت محصولات متنوعتری را در زیرزمین خانه خود به تولید برساند.
کونوسوکه ماتسوشیتا در سنین کودکی در کنار همسر صاحب یک فروشگاه دورچرخه که کونوسوکه مدتی در آنجا کار میکرد (سال 1904 تا 1905)
نهایتا، به دنبال دستاوردهای نه چندان خوب و مطلوب کونوسوکه ماتسوشیتا در این تولیدی تازه تاسیس شده، همکاران غریبۀ او از این تولیدی جدا شدند و ماتسوشیتا فقط همسر و برادر همسرش، توشیو لو (Tochio Lue) را در کنار خود داشت. توشیو لو، برادر همسر کونوسوکه ماتسوشیتا در طول این مدت ثابت کرده بود که فروشندۀ بسیار خوبی است و همچنین در امر مدیریت نیز استعداد خیلی زیادی دارد. در این مدت، تولیدی کونوسوکه ماتسوشیتا درحال شکست کامل بود و تقریبا تا یک قدمی ورشکستگی نیز نزدیک شده بود تا اینکه یک سفارش شگفتانگیز، تجارت کونوسوکه ماتسوشیتا را نجات داد. کونوسوکه ماتسوشیتا یک سفارش بزرگ برای تولید یک هزار صفحه عایق برای فنهای الکتریکی دریافت کرده بود.
همزمان با تولید این هزار صفحه عایق، ماتسوشیتا تولید سوکتهای نوری را نیز افزایش داد. رفته رفته محصولات تولیدی کونوسوکه ماتسوشیتا نزد عمدهفروشان بازار محبوبیت زیادی پیدا کردند. چرا که محصولات تولیدی کونوسوکه ماتسوشیتا با قیمت بسیار کمتری نسبت به رقیبان دیگر به دست عمدهفروشان میرسیدند و از طرفی هم کیفیت بسیار مطلوب و خوبی داشتند که در کمتر شرکتی نمونۀ مشابه آن پیدا میشد. به طور کلی سالهای ابتدایی شرکت کونوسوکه ماتسوشیتا بسیار سخت بود. در یک برهۀ زمانی خاص، کونوسوکه ماتسوشیتا مجبور شد برای تامین نیازهای مالی شرکت، از یک جا مبلغی را به عنوان وام دریافت کند و برای دریافت این پول مجبور شد کیمونوی همسرش را که یک نوع لباس سنتی بسیار با ارزش ژاپنی است، نزد وام دهنده گرو بگذارد.
شرکت کونوسوکه ماتسوشیتا که در ابتدا به عنوان یک تولیدی بسیار کوچک شروع به کار کرد و سپس با آن سفارش تاریخی هزار صفحه عایق به یکباره در مسیر رشد روز افزون قرار گرفت و ابعاد گستردهتری به عنوان یک تولیدی لوازم الکتریکی به خود گرفت، در طول آن سالها با اسمهای متعددی شناخته میشد. کونوسوکه ماتسوشیتا در ابتدا اسم ناشیونال (National) به معنای «ملی» را برای برند محصولات خود انتخاب کرده بود. اما پس از مدتی تصمیم گرفت از اسامی بهتری استفاده کند که بیشتر قابل شناسایی باشند و از همین رو محصولات خود را با برندهای جدیدی از جمله کوازار (Quasar)، تکنیکز (Technics) و همچنین پاناسونیک (Panasonic) در بازار عرضه کرد.
اسم پاناسونیک در آن زمان برای تولیدی بسیار کوچک کونوسوکه ماتسوشیتا به کار میرفت و حتی خود ماتسوشیتا نیز فکرش را نمیکرد که در طول چند دهۀ آینده، تولیدی کوچکش به بزرگترین شرکت تولید کنندۀ لوازم الکترونیکی در کشور ژاپن تبدیل میشود. کشور ژاپن به خودی خود یک کشور صنعتی با هزاران شرکت بینالمللی است و لقب بزرگترین تولید کنندۀ لوازم الکترونیکی کشور ژاپن، بدون شک لقب بسیار درخشانی برای شرکت پاناسونیک است.
یکی از بهترین محصولات تولیدی کونوسوکه ماتسوشیتا که با استقبال بسیار گستردهای از سوی عمدهفروشان مختلف مواجه شد، اختراع جدید او بود که در واقع نوعی لامپ مخصوص دوچرخه بود که از نوعی باتری استفاده میکرد که طول عمر بسیار طولانیمدتی داشتند و جزو یکی از کارآمدترین قطعات الکتریکی در آن سالهای جامعۀ ژاپن به شمار میرفت. چرا که مردم ژاپن در آن سالها زیاد از دوچرخه استفاده میکردند و لامپهایی که باتریهای بسیار قدرتمندی دارند، قطعا انتخاب ایدهآل بسیاری از عمدهفروشان و تولید کنندگان دوچرخه در ژاپن بود.
در طول دهۀ 1920 میلادی، لامپهای به کار رفته در دوچرخهها اغلب شمع یا چراغهای نفتسوز بودند. کاربرد این لامپهای شمعی یا نفتسوز بسیار کم بود چرا که تنها به مدت 3 ساعت روشن میماندند و روشناییشان آنچنان بادوام نبود. کونوسوکه ماتسوشیتا نوعی لامپ بیضی شکل اختراع کرده بود که قدرت آن توسط یک باتری تامین میشد و روی آن یک حباب شیشهای برای روشنایی قرار گرفته بود. کونوسوکه ماتسوشیتا مجبور بود شخصا برای لامپهای مخصوص دوچرخۀ خود بازاریابی کند و علاوه بر عمدهفروشان، تا حد زیادی خردهفروشیهایی را که دوچرخه میفروختند مورد هدف قرار میداد و آنها را ایجاب میکرد تا در دوچرخههای فروشی خود از لامپهای جدید و باتریخور کونوسوکه ماتسوشیتا استفاده کنند.
اعضای تولیدی لوازم الکتریکی کونوسوکه ماتسوشیتا در ابتدای تاسیس که شامل کونوسوکه، همسرش، برادر همسرش و تعدادی عضو غریبه میشد
کونوسوکه ماتسوشیتا در طول این چند سال ابتدایی راهاندازی شرکت مستقل خودش و همچنین بازاریابی برای لامپهای مخصوص دوچرخهاش نزد عمدهفروشان و خردهفروشان، درسهای زیادی را در زمینۀ گسترش یک شرکت جدید فرا گرفته بود. کونوسوکه ماتسوشیتا در این مدت به این نتیجه رسیده بود که حتی اگر یک محصول ایدهآل داشته باشد که از تمامی نمونههای رقیبش در بازار بهتر باشد، تا وقتی موفق به فروش آن نشود، آن محصول هیچ ارزشی ندارد.
از همین رو کونوسوکه ماتسوشیتا تصمیم گرفت سرمایهگذاریهای بیشتری را روی کانالهای فروش محصولات خود ترتیب دهد و به طور کلی تمرکز اصلی خود را روی نیروهای فروش خود معطوف کند و به جای تولید بیشتر، به دنبال فروش بیشتر باشد. در نهایت تمرکز کونوسوکه ماتسوشیتا روی گسترش تیم فروش تولیدیاش، منجر به ایجاد شبکههای گستردۀ خردهفروشی شد که محصولات شرکت کونوکه ماتسوشیتا را در سرتاسر ژاپن پخش میکردند. این پروسه در نهایت باعث شد شرکت ماتسوشیتا به عنوان یک صنعت تولیدی و عمدهفروشی لوازم برقی در ژاپن به رسمیت شناخته شود.
در سال 1929، او شروع به طراحی یک ساختار جدید برای شرکتش کرد. کونوسوکه ماتسوشیتا در جریان باطراحی ساختار کلی شرکتش، این شرکت را به یک شرکت مادر تبدیل کرد که زیرمجموعههای آن به بخشهای مختلفی که هر کدام روی تولید یک محصول خاص تخصص داشتند، تقسیم میشدند. در این برهۀ زمانی، به طور کلی سه محصول عمده در شرکت کونوسوکه ماتسوشیتا تولید میشدند: بخش لامپهای دوچرخه و باتریهایشان، بخش سوکتهای برق و همچنین بخش رادیو.
برای هر یک از محصولات اصلی شرکت کونوسوکه ماتسوشیتا، یک دپارتمان ملی فروش تشکیل شده بود که با دفاتر منطقهای مستقر در مکانهای استراتژیک و مهم از لحاظ جغرافیایی مدیریت میشدند. این دفاتر مدیریتی در واقع تقاضای موجود در بازار را ارزیابی میکردند و سپس مسئولیت هماهنگی برای تولید و فروش محصولات را برعهده داشتند. از همین رو تمامی محصولات شرکت کونوسوکه ماتسوشیتا بر اساس مقدار متقاضیان آن محصول در بازار به تولید میرسیدند. در نتیجه، مقدار تولید محصولات در این شرکت به طور کامل به مقدار فروش آنها وابسته بود.
در جریان اشغال ژاپن توسط ایالات متحده آمریکا پس از جنگ جهانی دوم، ژنرال داگلاس مکآرتور معروف، تصمیم گرفت ائتلاف تجاری زایباتسوی ژاپن را به طور کامل منحل کند. ژنرال داگلاس در قالب این تصمیم تجاری به دنبال آن بود که مدیران و رئسای اصلی شرکتهای مهم ژاپن را از بین مدیران آمریکایی انتخاب کند و نیروهای ارشد ژاپنی را به طور کامل از چرخۀ کار خارج کند. از همین رو کونوسوکه ماتسوشیتا نیز به طور کامل خودش را در خطر کنار زده شدن از سمت ریاست شرکت خودش مشاهده میکرد و حسابی نگران بود که مبادا توسط نیروهای آمریکایی، به اجبار از شرکتش اخراج شود. خوشبختانه هیچوقت این اتفاق نیوفتاد و سرانجام به لطف یک دادخواست مطلوب که از سوی 15هزار کارمند امضا شده بود، کونوسوکه ماتسوشیتا همچنان بر صندلی ریاست شرکت خود تکیه زد.
در سال 1947، کونوسوکه ماتسوشیتا برادر همسرش، توشیو را به یک کارخانه کمکار و تقریبا رها شده فرستاد تا در آنجا یک خط تولید جدید لامپهای مخصوص دوچرخه را راهاندازی کند. توشیو نیز ماموریتی که کونوسوکه ماتسوشیتا برایش برنامهریزی کرده بود را با موفقیت به انجام رساند و این کارخانه در نهایت تبدیل به شرکت معروف Sanyo Electric شد و یک برگ درخشان دیگر در کارنامۀ کاری کونوسوکه ماتسوشیتا را رقم زد.
در بین سالهای 1950 تا 1973 شرکت کونوسوکه ماتسوشیتا به یکی از بزرگترین تولید کنندگان لوازم الکتریکی در جهان تبدیل شده بود. شرکت کونوسوکه ماتسوشیتا در آن سالها همچنان محصولات خود را تحت علائم تجاری معروف آن زمان از جمله پاناسونیک و تکنیکز به فروش میرساند و باعث شد این دو برند حسابی در سرتاسر جهان شناخته شوند و به عنوان بهترین برندهای لوازم الکترونیکی در جهان به شهرت برسند.
شهردار لس آنجلس درحال اهدای گواهینامه به کونوسوکه ماتسوشیتا و همسرش در تالار شهر لس آنجلس
نهایتا در سال 1961 کونوسوکه ماتسوشیتا از مقام ریاست شرکت پاناسونیک کنارهگیری کرد و دامادش، ماساهارو ماتسوشیتا ریاست شرکت پاناسونیک را برعهده گرفت. دوتا از دیگر نوههای کونوسوکه ماتسوشیتا، ماسایوکی ماتسوشیتا و هیرو ماتسوشیتا هستند که اولی در حال حاضر معاون رئیس شرکت پاناسونیک است و دومی، صاحب شرکت Swift Engineering است و به عنوان یک رانندۀ حرفهای، برای مدتی در سری مسابقات قهرمانی Champ Car رانندگی میکرد. هیرو ماتسوشیتا علاوه بر شرکت Swift Engineering، ریاست شرکت Swift Xi را نیز برعهده دارد که در حال حاضر در شهر کوب در ژاپن مستقر شده است.
کونوسوکه ماتسوشیتا تا بازنشستگی کامل خود در سال 1973 همچنان در بخشهای مختلف شرکت پاناسونیک فعالیت داشت. از سال 1954، ماتسوشیتا همچنین بخش زیادی از سهام شرکت JVC را نیز به تصاحب خود درآورد تا یک شراکت تجاری بزرگ را شکل دهد و تا به امروز رسما مالک 50درصد از سهام این شرکت است. کونوسوکه ماتسوشیتا در طول سالهای بازنشستگی خود روی توسعه و توضیح تبلیغات اجتماعی تمرکز کرد و فلسفههای تجاری و نگاه اقتصادی خود را با دیگران به اشتراک میگذاشت.
به طوری که تنها در طول سالهای بازنشستگی خود 44 کتاب را نوشت و به چاپ رساند. یکی از کتابهای معروف آن به اسم Developing A Road To Peace And Happiness Through Prosperity به موفقیت بسیار چشمگیری دست پیدا کرد و موفق به فروش 4 میلیون نسخهای شد. کونوسوکه ماتسوشیتا در سال 1979 در سن 84 سالگی، مدرسه دولت و مدیریت ماتسوشیتا (Matsushita School of Government and Management) را راهاندازی کرد تا سیاستمداران و تاجرین آیندۀ ژاپن را تربیت کند.
سرانجام مشکلات مزمن ریوی کونوسوکه ماتسوشیتا منجر به وقوع بیماری پنومونی در او شد و در تاریخ 27 آپریل 1989 در سن 94 سالگی زندگی او را به پایان رساند. کونوسوکه ماتسوشیتا در زمان وفات خود سرمایهای شخصی بالغ بر 3 میلیارد دلار (دلار آمریکا) را از خود بر جای گذاشت و همچنین شرکت 42 میلیارد دلاری او نیز همچنان با تیم مدیریتی جدید خود، به کار خود ادامه داد و تا به امروز هنوز به عنوان یکی از بزرگترین شرکتهای تولید کنندۀ لوازم الکترونیکی در جهان شناخته میشود.