کاروتک

تکنولوژی و علمی

تلویزیون و سینما

تلویزیون کاروتک

در زمان خرید یک تلویزیون جدید ممکن است با شنیدن اصطلاحات تخصصی مرتبط، گیج شوید. از جمله این اصطلاحات می‌توان به تلویزیون QLED یا OLED اشاره کرد. اگر به دنبال مقایسه qled و oled و تفاوت تلویزیون‌های OLED با QLED هستید با کار و تک همراه باشید. در این مقاله به مقایسه OLED و QLED می‌پردازیم.

QLED چیست؟

در این قسمت از تفاوت تلویزیون‌های OLED با QLED به بررسی تعریف و ماهیت QLED می‌پردازیم. QLED مخفف Quantum Light Emitting Diode است. به زبان عامیانه تلویزیون QLED شبیه به تلویزیون LED است و تنها تفاوت بین آن‌ها این است که QLED از ذرات نانو بسیار کوچکی که به آن‌ها نقاط کوانتوم گفته می‌شود برای تولید روشنایی و رنگ استفاده می‌کند. این تکنولوژی اولین بار در سال 2013 توسط سونی معرفی شد، اما کمی بعد از آن سامسونگ شروع به فروش تلویزیون‌های QLED خود کرده و یک مجوز شراکت و همکاری با سایر تولیدکنندگان امضا کرد. به همین دلیل امروزه تلویزیون‌های QLED توسط برندهای مختلفی مثل مثل سونی، Vizio، Hisense و TCL هم تولید می‌شود.

درست است که نقاط کوانتومی بسیار جالب هستند اما کم و بیش شبیه به تلویزیون‌های LED معمولی نور تولید می‌کنند: با استفاده از یک بک لایت که متشکل از صدها (یا هزاران) LED است که در پشت پنل‌های LCD سنتی قرار دارند. نام تلویزیون‌های LED و QLED از همین LEDها گرفته شده است.

جنگ بین سامسونگ و LG به خاطر استفاده از QLED به عنوان یک اصطلاح بازاریابی در سال 2019 شروع شد. در شکایتی که LG به کمیته تجارت منصفانه کره جنوبی (FTC) انجام داد، ادعا کرد که تلویزیون‌های QLED سامسونگ اصلاً تلویزیون‌های QLED واقعی نیستند. آن‌ها معتقد بودند که یک تلویزیون QLED واقعی از LEDهای نقطه کوانتومی استفاده می‌کند که از خود نور ساطع می‌کنند نه از ورقه‌ای از نقطه کوانتومی که روی بک لایت LED قرار گرفته است؛ مشابه کاری که سامسونگ انجام می‌دهد.

سامسونگ برای تلافی به FTC اعلام کرد که از LG به خاطر تمامی تبلیغاتی که برعلیه تلویزیون‌های QLED سامسونگ انجام می‌دهد، شکایت می‌کند.

FTC در نهایت با یک شرط به نفع سامسونگ رای صادر کرد. سامسونگ باید در آینده در تبلیغات تلویزیون‌های QLED خود اعلام کند که این تلویزیون‌ها از بک لایت استفاده می‌کنند.

پنل LCD همراه با فیلترهای رنگی، تصویری را ایجاد می‌کنند که با تعیین مقدار صحیح نور و رنگی که به چشم شما می‌رسد، می‌توانید آن را ببینید. پس پنل LCD یک سیستم هوشمند است که به ترکیبی از کم کردن نور بک لایت LED و استفاده از شاترها برای مسدود کردن نور باقی مانده به منظور تولید رنگ سیاه روی صفحه، وابسته است. اما همیشه نمی‌تواند این کار را با موفقیت انجام دهد. در قسمت‌های بعد بیشتر در مورد این مسئله توضیح می‌دهیم. مقاله “تلویزیون oled چیست ” را بخوانید.

مقایسه OLED و QLED: اولد چیست؟

در این قسمت از مقایسه qled و oled به بررسی تعریف و ماهیت OLED می‌پردازیم. OLED مخفف Organic Light Emitting Diode است. شاید بخاطر شباهت قسمت LED این کلمه تصور کنید که تلویزیون‌های OLED هم از بک لایت LED استفاده می‌کنند، اما اینطور نیست. در تلویزیون‌های OLED هر پیکسل خود به تنهایی یک LED کوچک است که نور و رنگ تولید می‌کند. به عبارت دیگر تلویزیون‌های OLED به بک لایت نیاز ندارند چون هرکدام از پیکسل‌های این تلویزیون نور تولید می‌کند.

تلویزیون‌های اولد مزایای زیادی دارند که مهم‌ترین مزیت آن رسیدن به رنگ مشکی مطلق است. بر خلاف تلویزیون‌های QLED یا LED که برای ایجاد صحنه‌های تاریک باید نور بک لایت خود را کم کرده و باقی مانده را مسدود کنند، تلویزیون OLED به‌راحتی پیکسل‌ها را خاموش می‌کند. زمانی که یک پیکسل خاموش باشد هیچ نور و رنگی تولید نمی‌کند در نتیجه به سیاهی زمانی می‌شود که تلویزیون خاموش است. نبود بک لایت باعث می‌شود ساخت صفحات نمایش منعطف و باریک‌ آسان‌تر شود.

کمپانی تولید کننده‌ی پنل‌های تلویزیون اولد، LG display است. این شرکت پنل‌های تولیدی خود را به شرکت تابعه خود یعنی LG Electronics می‌فروشد. LG Electronics از این پنل‌ها برای تولید بهترین تلویزیون‌هایی که می‌توانید بخرید، استفاده می‌کند. اما این شرکت تنها خریدار این پنل‌ها نیست، شرکت‌های دیگری مثل سونی، فیلیپس و پاناسونیک هم از این پنل‌ها در تولید تلویزیون‌های خود استفاده می‌کنند. اگرچه پنل‌های OLED متعلق به یک شرکت هستند اما پردازش تصویر شرکت‌های مختلف با هم متفاوت است به همین دلیل تلویزیون‌های OLED شرکت‌های مختلف تفاوت قابل توجهی در کیفیت تصویر با یکدیگر دارند. مقاله “صفحه‌نمایش qled چیست ” را بخوانبد.

تفاوت تلویزیون‌های OLED با QLED: مینی LED چیست؟

در اواخر سال 2019، کمپانی TCL اولین سری تلویزیون‌های QLED مجهز به سیستم مینی بک لایت LED به نام سری 8 را به فروش رساند. مینی LEDها نسبت به LEDهای معمولی کوچکتر هستند. در نتیجه تلویزیون‌های QLED که در حالت عادی می‌توانستند صدها LED را در خود جای دهند، اکنون می‌توانند هزاران LED مینی را در خود قرار دهند؛ که نتیجه‌ی آن کنترل بیشتر روی بک لایت و ایجاد رنگ مشکی مشابه به تلویزیون‌های OLED است. هیچ کدام از تلویزیون‌های غیر اولد قادر به تولید رنگ مشکی مشابه به تلویزیون‌های اولد نیستند.

تکنولوژی مینی LED هنوز در ابتدای راه است، اما با گذشت زمان می‌تواند کیفیت تصویر تلویزیون‌های QLED را به میزان بالایی بهبود ببخشد.

یکی دیگر از فناوری‌های موجود در این بخش، micro-LED است. میکرو LEDها بسیار کوچکتر از مینی LEDها هستند. سامسونگ در نمایشگاه CES 2020 با معرفی Wall، نمایشگر میکرو LED تقریباً بدون حاشیه که در اندازه‌های مختلف عرضه می‌شد، توجهات زیادی را به خود جلب کرد. در CES 2021 سامسونگ برای نمایشگر Wall طراحی باریکتر (قطر 24.9 میلی متر) و اندازه‌های جدید بین 32 تا 75 اینچ را معرفی کرد.

تلویزیون QLED یا OLED: مقایسه‌ OLED و QLED

حال که به‌طور کلی اطلاعاتی در مورد این دو تکنولوژی کسب کرده‌ایم، بیاید به مقایسه qled و oled در زمینه‌هایی که برای خرید تلویزیون اهمیت دارند، بپردازیم: روشنایی، کنتراست، زوایای دید و سایر موارد مهم در عملکرد مثل زمان پاسخگویی و طول عمر.

مقایسه OLED و QLED: سطوح سیاه و کنتراست

در این بخش به تفاوت تلویزیون‌های OLED با QLED از لحاظ سطوح سیاه و کنتراست می‌پردازیم. کنتراست عبارت است از تفاوت بین تاریک‌ترین قسمت یک عکس با روشن‌ترین قسمت آن. اگر یک تلویزیون بتواند نقاط مشکی را به خوبی نمایش دهد، برای رسیدن به سطح کنتراست مناسب، نیازی نیست قسمت‌های روشن را تا جایی که می‌تواند روشن کند. به همین دلیل زمانی که صحبت از سطوح سیاه می‌شود، تکنولوژی OLED یکه تاز میدان است، چون می‌تواند هر زمانی که نیاز باشد، کاملاً سیاه شود.

تلویزیون‌های QLED برای ایجاد کنتراست مناسب مجبور هستند نور LED بک لایت خود را کم کنند و نور باقی مانده را مسدود کنند. گاهی اوقات انجام صحیح این کار دشوار است. این کار می‌تواند باعث light bleed شود که در آن نور وارد قسمت سیاه صفحه می‌شود.

شاید فکر کنید که این light bleed خیلی واضح نیست، اما اشتباه می‌کنید. تصور کنید که در حال تماشای یک فیلم اکشن هستید که در آن دو کاراکتر در شب در حال دویدن هستند، در این حالت ممکن است شما یک درخشش جزئی را در قسمت‌هایی که باید کاملاً سیاه باشند، مشاهده کنید.

در حال حاضر با وجود توسعه‌ی فناوری‌های مینی و میکرو LED، همچنان برنده‌ی میدان فناوری OLED است. در صورتی که پیکسل‌های این تلویزیون الکتریسیته دریافت نکنند، نوری هم تولید نمی‌کنند و کاملاً سیاه باقی می‌مانند.

برنده: OLED

تلویزیون QLED یا OLED: روشنایی

در این قسمت به مقایسه qled و oled از لحاظ روشنایی می‌پردازیم. در زمینه‌ی روشنایی تلویزیون‌های QLED بهتر از انواع OLED هستند. چون که از بک لایت مجزا استفاده می‌کنند (به جای اینکه به هرپیکسل برای تولید نور وابسته باشند). به‌علاوه نقاط کوانتومی می‌توانند با تولید رنگ‌های روشن‌تر در طیف رنگی بدون از دست دادن saturation، این نور را به میزان حداکثری خود برسانند. نتیجه ایجاد یک صفحه‌نمایش روشن است که حتی می‌تواند در روشن‌ترین اتاق‌ها هم به خوبی دیده شود.

پنل‌های OLED نمی‌توانند در زمینه‌ی روشنایی با پنل‌های QLED رقابت کنند. پیکسل‌های این پنل‌ها نمی‌توانند به اندازه‌ی بک لایت QLED نور تولید کنند. این مسئله در یک اتاق تاریک مشکلی ایجاد نمی‌کند. اما در محیط‌هایی که نور مناسبی دارند و نور زیادی از پنجره‌ها وارد اتاق می‌شود، تلویزیون‌های QLED بیشتر قابل مشاهده هستند.

پنل‌های OLED در طول سال‌ها، روشن‌تر شده‌اند اما همچنان نمی‌توانند به پای پنل‌های QLED برسند.

برنده: QLED

تفاوت تلویزیون‌های OLED با QLED: دقت رنگ

در این بخش به مقایسه OLED و QLED از لحاظ دقت رنگ می‌پردازیم. استفاده از نقاط کوانتوم در تلویزیون‌های QLED باعث شده است که این تلویزیون‌ها از لحاظ دقت، روشنایی و حجم رنگ نسبت به تلویزیون‌های OLED برتری داشته باشند.

مطمئناً نمی‌توان این مسئله را انکار کرد که این نقاط کوانتومی رنگ‌های فوق‌العاده‌ای ایجاد می‌کنند، اما هنوز در سطوح روشنایی بالا رنگ‌های saturated بهتری را مشاهده نکرده‌ایم. پس در حال حاضر رقابت بین OLED و QLED برنده‌ای ندارد.

برنده: مساوی

تلویزیون QLED یا OLED: زمان پاسخگویی، تأخیر ورودی و نرخ نوسازی

در این قسمت به تفاوت تلویزیون‌های OLED با QLED در زمینه‌ی زمان پاسخگویی، تأخیر ورودی و نرخ نوسازی می‌پردازیم. زمان پاسخگویی عبارت است از مدت زمانی که طول می‌کشد تا یک پیکسل از یک وضعیت به وضعیت دیگر سوئیچ کند. هرچه زمان پاسخگویی سریع‌تر باشد، تصویر در صحنه‌های اکشن واضح‌تر می‌شود. هرچند احتمالاً سرعت زمان پاسخگویی به صورتی است که چشم انسان نمی‌تواند تفاوت آن را درک کند، اما اندازه‌گیری‌های استاندارد نشان داده‌اند که زمان پاسخگویی تلویزیون‌های OLED بسیار سریع‌تر از تلویزیون‌های QLED است.

زمان پاسخگویی معمول پنل‌های QLED از 2 تا 8 میلی ثانیه متفاوت است، درحالی‌که زمان پاسخگویی تلویزیون‌های OLED حدود 0.1 میلی ثانیه است.

تأخیر ورودی عبارت است از تأخیر بین انجام دادن یک عمل (مثل فشار دادن یک دکمه روی کنترلر بازی) و مشاهده‌ی نتیجه روی صفحه. در نتیجه تأخیر ورودی مسئله‌ای است که فقط برای گیمرها اهمیت دارد و تأثیر چندانی روی مشاهده‌ی فیلم و سریال ندارد.

به‌علاوه میزان تأخیر ورودی که تجربه می‌کنید ارتباط چندانی با تکنولوژی صفحه‌نمایش ندارد. بلکه به میزان پردازش تصویر در تلویزیون شما وابسته است. اگر تمامی پردازش‌های اضافی ویدیو را خاموش کنید یا از حالت گیم تلویزیون استفاده کنید، تلویزیون‌های QLED و OLED می‌توانند به میزان بسیار پایینی از تأخیر ورودی دست یابند.

نرخ رفرش یکی دیگر از مواردی است که برای گیمرها اهمیت بیشتری دارد. نرخ رفرش تعداد دفعاتی است که تلویزیون در هر ثانیه آنچه را که روی صفحه‌نمایش داده می‌شود، آپدیت می‌کند. این مشخصه ارتباط نزدیکی با نرخ فریم دارد که تعداد دفعاتی است که در هر ثانیه فیلم، بازی و … آپدیت جدیدی را به تلویزیون ارسال می‌کنند.

تا زمانی که این دو نرخ مضرب یک دیگر باشند؛ مثلاً نرخ فریم 30FPS و نرخ نوسازی 60Hz باشد، مشکلی پیش نمی‌آید. از آنجایی که محتوای تلویزیونی معمول مثل فیلم‌ و سریال‌ها نرخ فریم ثابتی دارند، این مسئله هرگز مشکلی ایجاد نمی‌کند.

اما بعضی از بازی‌هایی که روی کنسول یا کامپیوتر اجرا می‌شوند، نرخ فریم خود را از یک صحنه به صحنه‌ی دیگر تغییر می‌دهند. برای اینکه همه چیز آن طور که باید به نظر برسد، تلویزیون‌ها به مشخصه‌ای به نام VRR (Variable Refresh Rate) نیاز دارند. این ویژگی به تلویزیون اجازه می‌دهد نرخ رفرش اصلی خود را برای تطبیق با تغییرات نرخ فریم، تغییر دهد. اگر تلویزیون شما VRR نداشته باشد در بعضی از بازی‌ها دچار مشکلاتی مثل به هم خوردگی صفحه‌نمایش (screen tearing) می‌شود.

تلویزیون‌های OLED و QLED هر دو مدل‌های VRR دارند. برندهایی مانند سامسونگ، سونی و ال جی تلویزیون‌های VRR تولید می‌کنند.

با توجه به برتری اولد در زمان پاسخگویی و نرخ نوسازی، برنده‌ی این بخش هم OLED است.

برنده: OLED

مقایسه OLED و QLED: زوایای دید

در این قسمت به مقایسه qled و oled از لحاظ زوایای دید می‌پردازیم. در نمایشگرهای QLED بهترین زاویه‌ی دید دقیقاً در مرکز است و هرچه که به اطراف یا بالا و پایین حرکت کنید، کیفیت تصویر، روشنایی، رنگ و کنتراست کاهش می‌یابد.

صفحات اولد می‌توانند بدون هیچ‌گونه کاهش کیفیت در تمامی زوایا (حتی تا 84 درجه) به‌راحتی دیده شوند. بعضی از تلویزیون‌های QLED زوایای دید خود را با استفاده از لایه‌های ضد انعکاس، بهبود بخشیده‌اند، اما با این وجود هم نمایشگر اولد همچنان برتر است. بنابراین اگر می‌خواهید تمامی افراد از تمامی زوایا بتوانند به‌راحتی تلویزیون تماشا کنند بهترین گزینه پیش روی شما یک تلویزیون OLED است.

برنده: OLED

تلویزیون QLED یا OLED: اندازه

در این بخش تفاوت تلویزیون‌های OLED با QLED را از لحاظ اندازه بررسی می‌کنیم. پنل‌های اولد تاکنون راه درازی را پیموده‌اند و در ابتدا صفحاتی با اندازه‌ی حداکثر 55 اینچ داشتند. امروزه پنل‌های 88 اینچی هم دارند (با قیمت 30 هزار دلار!)، اما همان‌طور که می‌دانید افزایش اندازه به معنی افزایش قیمت است و قیمت بالا باعث می‌شود همه‌ی افراد نتوانند این تلویزیون‌ها را خریداری کنند. استفاده از پنل‌های QLED برای تولید تلویزیون‌های بزرگتر، مقرون‌به‌صرفه تر و آسان‌تر است. برای مثال یک مدل 85 اینچی از برند سامسونگ به نام Q900TS 8K QLED TV حدود 7 هزار دلار قیمت دارد.

برنده: QLED

تفاوت تلویزیون‌های OLED با QLED: طول عمر

در این قسمت به مقایسه OLED و QLED از لحاظ طول عمر می‌پردازیم. ال جی ادعا کرده است اگر روزانه 5 ساعت از تلویزیون خود استفاده کنید، بعد از 54 سال به روشنایی 50 درصدی می‌رسد. برای اثبات درستی این مسئله به زمان زیادی نیاز داریم، چون این تلویزیون‌ها اولین بار در سال 2013 معرفی شدند. پنل‌های QLED جدیدتر از پنل‌های OLED هستند، اما منبع بک لایت آن‌ها سابقه‌ی طولانی و اثبات شده‌ای دارد. به همین دلیل در این بخش برنده QLED است.

برنده (در حال حاضر): QLED

مقایسه OLED و QLED: سوختن صفحه

در این قسمت به بررسی سوختن صفحه در تلویزیون‌های OLED و QLED می‌پردازیم. تلویزیون‌های QLED و OLED می‌توانند گاهی اوقات دچار ماندگاری تصویر (image retention) شوند. این مسئله زمانی اتفاق می‌افتد که تلویزیون به‌طور موقت به پخش قسمتی از تصویر قبلی ادامه می‌دهد. این ماندگاری تصویر اغلب خود را به صورت یک سایه نشان می‌دهد.

ماندگاری تصویر معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که به مدت طولانی به تماشای یک کانال (عنصر بصری مشابه) بپردازید. این مسئله بیشتر مواقع برای آرم شبکه‌ها اتفاق می‌افتد.

ماندگاری تصویر بعد از تغییر کانال خود به خود از بین می‌رود. به دلیل اینکه در تلویزیون‌های OLED هر پیکسل به صورت جداگانه نور تولید می‌کند، این پنل‌ها در معرض نوعی ماندگاری دائمی تصویر هستند که به آن سوختن (burn-in) گفته می‌شود. سوختن زمانی اتفاق می‌افتد که روشنایی طبیعی تعدادی از پیکسل‌های پنل اولد به صورت خودکار کاهش یابد. تنها راه برطرف کردن این مشکل، کاهش سطح روشنایی سایر پیکسل‌ها و رساندن آن‌ به سطح روشنایی پیکسل‌های خراب است، اما این به هیچ عنوان راه حل مناسبی نیست.

کمپانی ال جی به عنوان بزرگ‌ترین سازنده‌ی تلویزیون‌های اولد، پتانسیل این تلویزیون را برای ماندگاری تصویر در دفترچه راهنمای این دستگاه‌ها تأیید کرده است، اما می‌گوید که در صورت مشاهده‌ی تلویزیون در شرایط عادی این اتفاق نخواهد افتاد.

شرایط عادی مشاهده تلویزیون چیست؟ نباید بیشتر از 8 ساعت در روز یک کانال را تماشا کنید. تا زمانی که این کار را انجام دهید، مشکلی برای شما پیش نخواهد آمد.

برنده: QLED

مقایسه qled و oled: مصرف انرژی

در این قسمت به تفاوت تلویزیون‌های OLED با QLED در زمینه‌ی مصرف انرژی می‌پردازیم. همان‌طور که می‌دانید پنل‌های اولد به بک لایت نیازی ندارند. این بک لایت‌ها انرژی نسبتاً زیادی مصرف می‌کنند. نتیجه این که تلویزیون‌های OLED نسبت به تلویزیون‌های QLED انرژی کمتری مصرف کرده و گرمای کمتری هم تولید می‌کنند.

برنده: OLED

تلویزیون QLED یا OLED: راحتی چشم

از آنجایی که امروزه مردم مدت زمان بیشتری را به مشاهده‌ی تلویزیون و کارکردن با کامپیوتر و موبایل سپری می‌کنند، خستگی چشم به یک مسئله‌ی عادی تبدیل شده است. خستگی چشم عمدتاً به خاطر تولید بیش از حد نور آبی است. دستگاه‌های مبتنی بر LCD نسبت به سایر دستگاه‌ها نور آبی بیشتری تولید می‌کنند. اگر نور آبی بیش از اندازه به چشمان شما بخورد، دچار بی خوابی می‌شوید که بی خوابی هم زمینه ساز بسیاری از بیماری‌های دیگر است. به همین دلیل تولید‌کنندگان تلویزیون‌های OLED به‌خصوص ال جی به دنبال دریافت گواهینامه‌ی Ocular Guard برای پنل‌هایشان هستند. برای اعطای این گواهی تست‌های مختلفی روی پنل‌های تلویزیون انجام می‌گیرد تا مشخص شود که برای چشم‌ها بیش از حد مضر هستند یا خیر.

تلویزیون‌های اولد نسبت به تلویزیون‌های QLED نور آبی کمتری تولید می‌کنند و باعث خستگی کمتر چشمان شما می‌شوند.

برنده: OLED

مقایسه OLED و QLED: قیمت

زمانی برنده‌ی صددرصدی این قسمت تلویزیون‌های QLED بودند، اما قیمت تلویزیون‌های OLED هم در حال کاهش است و مدل‌های با کیفیت QLED قیمتی مشابه با انواع OLED دارند.

اگر به دنبال خرید تلویزیون هستید و به یک تلویزیون QLED ارزان‌قیمت برخورد کردید به یاد داشته باشید که کیفیت تصویر در این تلویزیون‌ها به خاطر متغییرهای فراوانی که در طراحی، پردازش تصویر و ساخت آن‌ها وجود دارد، بسیار متفاوت است. تنها مدل‌های بسیار پیشرفته‌ی تلویزیون‌های QLED می‌توانند در کیفیت تصویر با تلویزیون‌های اولد برابری کنند.

برنده: QLED

جمع بندی:

OLED و QLED هر دو تکنولوژی‌های خارق‌العاده‌ای هستند، اما برنده‌ی این رقابت OLED است.