اپل در چندین سال اخیر توانسته به موفقیتهای بسیاری دست پیدا کند که بخش وسیعی از این موفقیتها را زیر سایه یک شخص داشته است؛ تیم کوک. درباره مدیرعامل موفق این شرکت چه میدانیم؟
تیم کوک که حتی از دوران استیو جابز نیز محبوبیت بیشتری را به خود اختصاص داده است، درحال حاضر در سمت مدیرعاملی بزرگترین شرکت جهان مشغول فعالیت است. از زمانی که کوکل در سال ۲۰۱۱ کنترل این شرکت را به دست گرفت، توانست ساکنین کوپرتینو را راضی نگه دارد و اپل را به یک غول چند تریلیون دلاری و یکی از قطبهای اصلی حوزه تکنولوژی تبدیل کند. سهام اپل در طول دوران حضور او، رشد تصاعدی ۱۰۰۰ درصدی را تجربه کرده و از ژوئن ۲۰۲۱ نیز کوپرتینونشینها توانستهاند به ازای هر ثانیه، درآمد ۱۰۰۰۰ دلار داشته باشد.
درحالی که استیو جابز، بنیانگذار اپل به عنوان فردی رویایی شناخته میشد، کوک به دلیل ایجاد حاشیه سود بالا و زنجیرههای تأمین پیچیده و جهانی شناخته میشود؛ به دیگر سخن وی بیزینسمن و تاجر دوستداشتنی کوپرتینو است که میتواند تمام اجزای این تجارت را کنار هم بچیند و چیزی بسازد که هیچ کس فکرش را نمیکند. کوک در قیاس با رئیس پیشین خود، پیشرفتهای کمتری در زمینه محصولات دیجیتال داشته و درحالی که جابز آیفون، مک، آیپد و آیتونز را راهاندازی کرد، قابل توجهترین محصول ارائهشده توسط کوک، اپل واچ بود که سال ۲۰۱۴ از سوی اپل معرفی شد.
البته این را نیز باید در نظر داشته باشید که تیم کوک مسئول معرفی ایرپادهای اپل نیز بوده است. شاید بتوان برخی از بزرگترین دستاوردهای او را در سطح زنجیره تأمین و عملیات مشاهده کرد؛ به عنوان مثال، زمانی که اپل در سال ۲۰۲۰ به جای تراشههای اینتل به پردازندههای M1 داخلی روی آورد، درآمد این شرکت به بیش از ۷۰ درصد افزایش یافت. در نهایت، میراث تیم کوک در بیش از یک دهه با موفقیتهای سازنده در عملیات، مدیریت زنجیره تأمین و رشد شرکت دیده میشود و تا به اینجای کار، اپل با رهبری تیم کوک مسیر درستی را پیش گرفته است و هر ساله بسیاری را شگفتزده میکند.
به همین منظور، قصد داریم به سراغ زندگی موفقترین شخص ساکن در کوپرتینو برویم، آن را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار دهیم و در نهایت نیز به دستاوردهای مختلف وی اشاره کنیم.
تیم کوک در ۱ نوامبر ۱۹۶۰ در رابرتسدیلِ ایالت آلاباما به دنیا آمد. پدرش، تیموتی دی کوک، کارگر کشتیسازی بود و مادرش، جرالدین، در یک داروخانه کار میکرد. در دبیرستان، کوک در کلاس خود از موفقترین شاگردان شناخته میشد و حتی اعضای مدرسه آن را با عنوان آزمودهترین معرفی میکردند. او در همان زمان به عنوان رئیس دفتر مطبوعاتی مشغول به کار بود و بخشی از زمان خود را نیز به شکل پارهوقت در داروخانه صرف میکرد.
پس از فارغالتحصیلی در رشته مهندسی صنایع در دانشگاه آبرن، کوک مدرک MBA خود را از دانشگاه دوک به دست آورد و توانست در سال ۱۹۸۸ به عنوان Fuqua Scholar از این رشته فارغالتحصیل شود و جایزهای که به ۱۰ درصد از دانشجویان برتر اعطا میشود را دریافت کند.
پس از دریافت مدرک MBA، کوک به شرکت IBM پیوست و به مدت ۱۲ سال در این شرکت مشغول به کار بود. در آنجا، او عملیات توزیع و تولید را برای آمریکای شمالی و امریکای لاتین مدیریت میکرد و بعدها به عنوان مدیر اجرایی در شرکت Compaq، یکی از بزرگترین فروشندگان کامپیوتر در جهان در آن زمان، مشغول به کار شد.
کوک به عنوان یک نابغه در بخشهای موجودی شناخته میشود. خود وی نیز دراینباره میگوید:
فهرست کالا و موجودی مانند محصولات لبنی است. هیچکس نمیخواهد شیر فاسد بخرد. به همین دلیل، مدیریت موجودی میتواند پسانداز بسیار زیادی را برای میلیونها شرکت به همراه داشته باشد.
علاوه بر اینها، کوک برای توصیف لیست موجودی از واژه بسیار شیطانی نیز استفاده کرده است. وی حتی خودش را «آتیلا هون موجودی» میداند؛ اگر نمیدانید باید به شما بگوییم که آتیلاهون یک جنگجوی بیباک در قرن پنجم بعد از میلاد است. در نهایت، پس از تلاشهای متعدد از سوی استخدامکنندگان اپل، کوک تصمیم گرفت با استیو جابز ملاقات کند. در آن زمان، اپل با ۱ میلیارد ضرر خالص و فروش ناامیدکننده در آستانه ورشکستگی بود.
زمانی که کوک با استیو جابز ملاقات کرد، تحت تأثیر چشمانداز و استراتژی شرکت قرار گرفت؛ اپل در حال انجام کار متفاوتی بود. پس از شش ماه کار کردن در Compaq، کوک یک قرارداد حقوق پایه ۴۰۰۰۰۰ دلاری و یک پاداش ۵۰۰۰۰۰ دلاری برای پیوستن به اپل امضا کرد. کوک در مصاحبات خود عنوان کرده که یکی از مدیرانش وی را احمق میدانست که از Compaq به اپل میرود.
کوک در ۳۷ سالگی به عنوان معاون ارشد عملیات بینالمللی به اپل پیوست. در عرض یک سال، اپل با حضور تیم کوک ۳۰۹ میلیون دلار سود کرد و یک iMac شیک و جدید را به بازار عرضه کرد. کوک، تولید اپل را متحول کرد و تکنیک تولید بهموقع یا همان JIT که در اینتل استفاده میشد را در اپل بهکار گرفت و همین موضوع باعث شد تا گردش موجودی اپل از ماهها به تنها پنج روز برسد. در اواسط دهه ۲۰۰۰، پس از تشخصی سرطان پانکراس، جابز تیم کوک را به عنوان جانشین خود آماده میکرد.
کوک در سالهای ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۹ به عنوان مدیرعامل موقت در این شرکت خدمت میکرد و در این مدت، وی iCloud را معرفی کرد و در راهاندازی iPad 2.15 نیز نظارت داشت. وی حتی پیش از به دست گرفتن سکان هدایت اپل، به خاطر درخشش تجاری خود شهرت بسیار زیادی را به دست آورده بود. پل میلر در پادکست This is My Next میگوید که استیو جابز به خاطر حسی که به محصولاتش داشت، به شهرت زیادی دست پیدا کرده بود و تیم کوک به عنوان نابغهای شناخته میشود که پشت توانایی اپل در پایین نگه داشتن موجودی، ارسال سریع محصولات و حاشیه سود بسیار بالا قرار داشت.
بیشتر بخوانید: زندگینامه استیو جابز
در آگوست ۲۰۱۱، استیو جابز پس از ۱۴ سال فعالیت، از سمت مدیرعاملی کنارهگیری کرد. تیم کوک در ادامه، اولین یادداشت خود به عنوان مدیرعامل را خطاب به ساکنین کوپرتینو نوشت و در آن گفت:
پیوستن به اپل، بهترین تصمیمی بود که تا به حال گرفتهام و این افتخار بسیار بزرگی بود که برای اپل و استیو در این ۱۳ سال خدمت کردهام.
در آن زمان، ارزش بازار اپل زیر ۴۰۰ میلیارد دلار بود و تا به امروز، یعنی در سال ۲۰۲۲، این ارزش هفت برابر شده و کاربران فعال محصولات اپل از ۱۳۵ میلیون نفر به بیش از ۱ میلیارد نفر رسیده است. با رهبری کوک، کوپرتینونشینها بیش از ۱۰۰ شرکت دیگر را خریداری کردند، یک استودیویی تولیدی راهاندازی کردند که نامزد جایزه اسکار شده و در کنار آن نیز روی توسعه سختافزارهای خود تمرکز کردند. علاوه بر اینِ، اپل خدمات اشتراکی خود مثل اپل پادکست، iCloud و اپل موزیک را در طول سالهای ۲۰۱۱، ۲۰۱۲ و ۲۰۱۵ راهاندازی کرد.
در سال ۲۰۱۸، اپل اولین شرکت ۱ تریلیون دلاری از نظر ارزش بازار شد و تنها دو سال بعد، توانست این ارزش را به رقم ۲ تریلیون دلار برساند. در همان زمان، اپل انتقال از پردازندههای اینتل به پردازندههای داخلی M1 را آغاز کرده بود؛ تراشههای بسیار قدرتمندتر که عمر باتری طولانیتر، گرافیک بهبودیافته و عملکرد کارآمدتر رایانه را به همراه داشتند. پس از انتشار این پردازندهها در سال ۲۰۲۰، درامد اپل رشد ۷۰ درصدی را تجربه کرد.
در سال ۲۰۱۴، کوک به عنوان یک شخص همجنسگرا در مطبوعات و انظار عمومی ظاهر شد تا بتواند از موقعیت خود نیز برای کمک به دیگران استفاده کند. وی دراینباره گفته بود:
اگر شنیدن اینکه مدیرعامل اپل همجنسباز است، میتواند به کسی کمک کند که با کسی که هست کنار بیاید یا به هرکسی که احساس تنهایی میکند، آرامش دهد و به مردم الهام ببخشد که روی برابری خودشان پافشاری کنند، پس ارزش معاوضه با حریم خصوصی من در این موقعیت وجود دارد.
اخیراً، کوک به دلیل مقاومت اپل در ارائه دسترسی Backdoor به آیفونها برای افبیآی و اشتباهات در کنفرانس مطبوعاتی، مورد انتقاد قرار گرفته است. با این حال، چه کسی با کوک مخالف باشد یا نه، مقاومت قبلی با موضع اعلامشده او و اپل در مورد حفاظت از حریم خصوصی کاربران مطابقت دارد. پیش از استیو جابز، تیم کوک اکنون در مورد مسائلی که فناوری با مسائل سیاسی و به ویژه حریم خصوصی تلاقی میکند، به طور عمومی صحبت میکند.
درحالی کهک کوک به وضوح درگیر بحثهای اجتماعی و امنیتی است، او همچنان حریم خصوصی را در زندگی خود حفظ کرده است و با وجود تمام شهرت و فعالیتهایی که در چند سال اخیر داشته، تلاش کرده تا بیشتر از اینکه به عنوان یک سلبریتی شناخته شود، چهره اپل باشد. به طور مثال، افشاهای مختلف مالی که در چند سال اخیر از تیم کوک منتشر شده۷ نشان میدهد که وی به طور مرتب مبالغ قابل توجهی از پول دریافتی خود را به خیریههای مختلف اهدا میکند.
کوک نیز بارها در مصاحبههای مختلف خود عنوان کرده که همواره تلاش کرده که هزینه تحصیل بردارزاده خود را تأمین کند و در کنار آن، مابقی درآمد خود را به امور خیریه بپردازد.
تیم کوک پس از یک دهه فعالیت در سمت مدیرعاملی اپل، مسلماً یکی از مهمترین رهبران تجاری عصر امروز شناخته میشود. اپل با نظارت تیم کوک به یک شرکت چند تریلیون دلار و با بیش از یک میلیارد کاربر آیفون در سرتاسر جهان تبدیل شده درحال حاضر سودآورترین برندهای جهان به شمار میآید. درحالی که استیو جابز کفشهای بزرگی را برای پوشیدن برجای گذاشت، کوک پیشرفتهای چشمگیری را در سرتاسر بخشهای اپل ایجاد کرد، از زنجیره تأمین و عملیات گرفته و محصولات خدمات.
در کنار آن، برنامههای روزانه مداوم و برنامهریزیشده در کنار استراتژیهای موفق و زندگی بدون حاشیه آن باعث شده که ساکنین کوپرتینو، کاربران اپل و دوستداران این شرکت رویایی، تیم کوک را نیز دوست بدارند و به انتظار بشینند تا در هنگام مراسمهای مختلف اپل، تیم کوک به صحنه رفته و جدیدترین محصول اپل را معرفی کند، محصولی که همگان مطمئناً دوستاش خواهند داشت.