ادوارد اسنودن یکی از شناخته شدهترین نامها در محافلی است که در آنها بیشتر در مورد مباحث جاسوسی و بهخصوص سازمان امنیت ملی آمریکا یا همان NSA صحبت میکنند.
بعد از آن که با سازمان جاسوسی مرکز آمریکا (CIA) و سازمان امنیت ملی آمریکا همکاری کرد، او در سال 2013 آمریکا را ترک نمود و مقدار بسیار زیادی از اطلاعات محرمانه سازمان امنیت ملی آمریکا و دولت این کشور را در اختیار مردم دنیا گذاشت.
او که یک افشاگر بزرگ است، هنوز نمیتواند به کشور مادری خود بازگردد؛ چرا که در حال حاضر به روسیه پناهنده شده و در سال 2020 این کشور اقامت دائمی را به او اعطا کرد.
در واقع ما نمیخواهیم وارد جزئیات زندگی این مرد جذاب و افشاگریهای او از اطلاعات محرمانه دولتی شویم، بلکه میخواهیم به مورد جالبتری بپردازیم که به کارو تک و کاربرانمان مربوط میشود، تلفن همراه او.
در سالی که گذشت، ما در مورد امنیت و حریم خصوصی گوشیهای هوشمند مطالبی را کردهایم. در مورد داشتن امنیت و حریم خصوصی روی گوشیهای هوشمند ما فهرست بلندبالایی از پیامرسانهایی را در اختیارتان گذاشتیم که میتوانستید با استفاده از آنها ارتباطی بهشدت امن را داشته باشید.
البته باید این مورد را هم در نظر بگیریم که سازمان امنیت ملی آمریکا پروژهای را با نام PRISM پیش میبرد که با استفاده از آن قصد داشت تا اطلاعاتی بسیار جامع را از طریق بزرگترین شرکتهای ارائه دهنده اینترنت (Internet Provider) جمعآوری کند. البته ما آگاهی نسبتبه این موضوع را مدیون ادوارد اسنودن و افشاگریهای او هستیم.
حال اگر شما از آن دسته افرادی هستید که به گوگل و اپل برای تأمین امنیت اطلاعاتان اعتماد ندارید، ممکن است که علاقه داشته باشید تا در مورد GrapheneOS بدانید.
این سیستمعامل یک پروژه اوپن سورس غیر انتفاعی بهحساب میآید که توسط یک تیم کوچک به سرپرستی دنیل میکی توسعه داده شده و هدف اصلی آن تولید یک سیستمعامل با تمرکز بر امنیت و حریم خصوصی برای گوشیهای هوشمند که توانایی اجرای برنامههای اندرویدی را دارد، است. پیشنهاد می شود مقاله دیگر ما درباره حفظ امنیت در سیستم عامل ویندوز را بخوانید.
در ابتدای سال جاری میلادی، جک دورسی ،مدیرعامل سابق توییتر، یک توییت مرموز که در آن لینکی به سایت GrapheneOS وجود داشت را منتشر کرد. بهنظر میرسد که جک دورسی از این کار قصد داشت تا سیستمعامل مورد علاقهاش را به دنبالکنندگان خود پیشنهاد دهد.
البته در این توییت هیچ توضیحات اضافه وجود نداشت و کاربران باید حدس میزدند که منظور جک دورسی چیست؛ اما از آن اینطور میتوان برداشت کرد که جک دورسی به این سیستمعامل برپایه اندروید علاقه فراوانی دارد.
ادوارد اسنودن در مورد این موضوع میگوید:
سیستمعاملهای اندروید و iOS که در حال حاضر تقریبا روی تمامی گوشیهای هوشمند میبینیم، در بطن خود تعداد بسیار زیادی از نقصهای برنامهنویسی را دارند که همه آنها را پنهان میکنند. این پنهان کردن، همان نقصهای امنیتی بهحساب میآیند و مخفی کردن آنها به این معنی است که برنامههایی مانند iMessage یا مرورگرها یک خطر بالقوه برای شما هستند.
یک لحظه اندروید را بدون هیچ خدمتی از گوگل تصور کنید؛ این همان GrapheneOS است. این مورد را نمیتوان یک تجربه جدید که روند آموختن نحوه استفاده از آن شباهتهایی به منحنی یادگیری دارد، دانست؛ چرا که شباهت زیادی به همان اندرویدی دارد که هماکنون روی گوشی هوشمندتان میبینید. البته این را هم در نظر بگیرید که امنیتی بیشتری در اختیارتان است.
در درجه نخست، علاوهبر اینکه برپایه اندروید است، GrapheneOS هیچ برنامه یا سرویسی از گوگل را به شما ارائه نمیدهد. از این مورد میتوان اینطور برداشت کرد که هیچ نظارتی بر فعالیتهای شما از جانب این غول بزرگ دنیای موتورهای جستجو وجود نخواهد داشت. گوگل با استفاده از نظارتهای خود، مقدار بسیار زیادی از دادهها را از کاربران خود جمعآوری میکند.
در قسمت بالایی این مطلب، ما به برنامه PRISM سازمان امنیت ملی آمریکا اشاره کردیم، بد نیست این را هم بدانید که گوگل بهصورتی مستقیم در برنامه گفته شده دخیل است. از مورد گفته شده میتوان اینطور برداشت کرد که در صورت درخواست NSA، شرکت گوگل باید تمامی اطلاعات خواسته شده را در اختیار این سازمان قرار دهد.
علاوهبر تمام قابلیتهای امنیتی که تا اینجا به شما گفتیم، GrapheneOS بدون پیادهسازی هیچ چیز فنی اضافهتری، رمزگذاری پیشرفته دیسک را در دل خود دارد. با استفاده از این قابلیت، دسترسی به فایلهای شما برای هر کسی، حتی حرفهایترین هکرها، بسیار دشوار خواهد بود. پیشنهاد می شود مقاله دیگر ما درباره سیستم عامل لینوکس چیست را بخوانید.
در این سیستمعامل تمام مواردی مانند نحوه عملکرد وایفای، ردیابی با استفاده از شبکه سیمکارت و اساسا هر چیز دیگری که به یک شرکت شخص ثالث (مانند ارائهدهندگان خدمات اینترنتی) اتکا دارد، اصلاح شده است. البته در مواردی به آن صورت که باید ایمنسازی صددرصدی را نخواهید دید، اما تیم GrapheneOS به شما مشاورههای خوبی خواهند داد تا چگونه در هنگام استفاده از آنها بتوانید امنیت خود را تأمین کنید.
لیست مربوط به قابلیتهای امنیتی و حریم خصوصی این سیستمعامل هرچه جلوتر میرویم پیچیدهتر و کاملتر میشود. در هر صورت خصوصی بودن در این دوران قطعا چیز سادهای نیست.
اگر شما یک افشاگر اسناد محرمانه دولتی نیستید که در جایی دور از خانه خود پناهنده یک کشور دیگر شده است، نیازی به نصب این سیستمعامل روی گوشی خود ندارید.
حال اگر کنجکاو هستید یا میخواهید که از امنیت اطلاعاتی که روی گوشی هوشمند خود دارید مطمئن باشید، در گام اول باید یک گوشی از سری پیکسل را تهیه و سپس با استفاده از راهنمای نصب این سیستمعامل، قدم به قدم پیش بروید.