رقابت بزرگی که در بین شرکتهای تولیدکننده گوشیهای هوشمند بهوجود آمده که این موضوع را تضمین میکند که این بازار بهتر از همیشه به کار خود ادامه دهد و هیچ برندی وجود ندارد که نخواهد تجربه قابلیتهای گوشیهای پرچمدار خود را به گوشیهای میانردهاش بیاورد.
تفاوت عملکرد میان گوشیهای پرچمدار و میانرده تا همین چند سال پیش بسیار زیاد بود. چند نسل اول از گوشیهای میانرده یا مقرونبهصرفه بهدلیل آنکه نرمافزاری تقریبا قدرتمند و با امکانات بالا روی تراشهای ضعیف قرار گرفته بود، عملکردی بسیار بد را داشتند. در سال 2014، گوگل با برنامه اندروید وان وارد میدان شد تا چشمانداز اندروید را تبدیل به یک چیز عالی کند. نتیجه این کار یک نسخه تمیز و بدون هیچ چیز اضافهای از اندروید بود که با دستورالعملهای سختافزاری ارائه شد تا تجربه کاربری با کیفیتی را در اختیار کاربران قرار دهد.
با توجه به تمام این موارد، تقریبا هشت سال از شروع این برنامه میگذرد و در حال حاضر تمام چیزی که از آن باقی مانده، یک وبسایت است که بهنظر میرسد که از سال 2020 هیچ بهروزرسانی را دریافت نکرده. اما سوال اصلی، چه بلایی بر سر برنامه اندروید وان آمد؟
با رشد نفوذ گوشیهای هوشمند در بازار کشورهای در حال توسعه، دهها برند تولیدکننده این گجتهای دوست داشتنی برای سرمایهگذاری روی مخاطبان در حال رشد این فضا ظاهر شدند. متاسفانه همه برندها برای ارائه تجربه باکیفیت به کاربران تجهیزات کافی را نداشتند و در بیشتر اوقات گوشیهای هوشمند با سختافزاری بسیار ضعیف را به بازار میفرستادند. آنها همچنین تصویر اندروید را بهعنوان یک سیستمعامل کاربری مخدوش کردند.
برنامه اندروید وان شرکت گوگل برای مقابله با این مشکل خاص طراحی شده است. گوگل برای این برنامه خود یک سری دستورالعملهایی را طراحی کرد که عمدتا همراه با حذف همه موارد اضافی غیرضروری که در اندروید خالص وحود داشتند، ارائه شده است. این موضوع در زمانی نقش حیاتی به خود میگرفت که هر شرکت سازنده گوشیهای هوشمند سعی میکرد تا یک رابط کاربری اختصاصی را برای خود تولید کند و روی اندروید ارائه شده توسط گوگل قرار دهد.
گوگل طرحی را با ارائه برنامه اندروید وان برای گوشیهای مقرونبهصرفه ارائه کرد تا این دست از دستگاهها عملکردی عالی را داشته باشند. در واقع، این گوشیها برای اجرای اندرویدی که تقریبا روی گوشیهای سری نکسوس و پیکسل وجود داشت آماده میشدند، اما با قیمتی بسیار پایینتر از چیزی که گوگل ارائه میکرد.
همانطور که معمولا در پروژههایی که گوگل انجام میدهد دیدهاید، گوگل این برنامه را چندین بار اصلاح شد. درحالیکه هدف اصلی این پروژه ارائه گوشیهای هوشمند برای بازار در حال رشد کشور هند بود، اما گوگل این برنامه را به بازارهای بزرگتر از جمله ایالات متحده آمریکا و ژاپن با استفاده از گوشیهای هوشمند مقرونبهصرفهای مانند نوکیا 5.4 و موتورولا موتو وان اکشن که در روی خود اندروید وان را داشتند، گسترش داد.
اگر در حال حاضر به وبسایت برنامه اندروید وان گوگل بروید، با وبسایتی مواجه خواهید شد که در گذشته گیر کرده است. روی این وبسایت شما تبلیغات گوشی نوکیا 5.3 که در سال 2020 عرضه شد و روی آن اندروید 10 قرار داشت را میبینید (از عمر این سیستمعامل در حال حاضر چیزی حدود 2 سال میگذرد). سایر گوشیهای لیست شده در وبسایت، مانند موتورولا موتو وان اکشن، هم مانند نوکیا 5.3 قدیمی هستند.
وقتی این موضوع را در نظر میگیریم که موتورولا فروش گوشیهایی که روی آنها اندروید وان قرار دارد را بهصورتی کامل متوقف کرده است، تصویر کلی که از این برنامه داشتیم را مبهمتر میکند. موتورولا تنها شرکتی نیست که پروژههای اندروید وان خود را متوقف کرده و در کنار آن شرکتهایی دیگری مانند شیائومی، شارپ، اینفینیکس و کیوسرا سالها است که دستگاهی را با اندروید وان به بازار عرضه نکردهاند.
این موضوع در مورد HMD Global چطور است؟ این شرکت با این شعار وارد میدان شد که قصد دارد تا گوشیهایی با نرمافزاری سبکتر، امنتر و بهروزتر را با استفاده از اندروید وان به بازار عرضه کند. در واقع این تجربه نرمافزاری دقیقا همان نقطهای از استراتژی شرکت HMD Global بود که برای متمایز کردن آن از دیگر شرکتهای چینی مورد استفاده قرار میگرفت.
در حال حاضر بهنظر میرسد که این پروژه HMD Global آنطور که باید درست پیش نرفت. با نگاهی به خط تولید گوشیها و تبلتهای این شرکت متوجه خواهید شد که از سال 2020 هیچ دستگاهی که روی آن اندروید وان قرار دارد را به بازار عرضه نکرده است. در واقع شرکت HMD Global اکنون برخی از برنامههای اضافی را روی گوشیهای هوشمند خود قرار میدهد که با توجه به این موضوع متوجه میشویم که این برنامه را کاملا کنار گذاشته است.
بسیاری از کاربران در طول چند سال اخیر از شرکتهایی مانند گوگل، موتورولا و HMD Global در مورد برنامه اندروید وان سوالهایی را پرسیدهاند، اما این شرکتها در همه زمینهها هیچ پاسخی را نداده و کاملا سکوت کردهاند.
بدون آنکه این شرکتها هیچ بیانیه رسمی را در مورد ادامه برنامه اندروید وان منتشر کنند، ما فقط تکههایی از یک سری اطلاعات را داریم که با کنار هم قرار دادن آنها میتوانیم تصویر کلی از آینده را در دست داشته باشیم.
After reading what exactly the Android One program required of device makers, I’m not surprised it flopped. There are so many restrictions. Google even had the say on the industrial design and go-to-market strategy for each device. What was really in it for the OEM?
— Mishaal Rahman (@MishaalRahman) November 8, 2021
میشل رحمان، نویسنده ارشد فنی در Esper و سابق XDA whizz، اخیرا در مورد تعداد زیادی از محدودیتها برای عرضه دستگاههای مبتنیبر اندروید وان توسط شرکتهای سازنده گوشیهای هوشمند صحبتهایی را مطرح کرده است. طبق مشاهدات او، گوگل کنترل دقیقی بر طراحی صنعتی هر دستگاهی که بهعنوان بخشی از برنامه اندروید وان فروخته میشود را الزامی کرده است. در واقع در حال حاضر محدودیتها از طراحی سختافزاری هم فراتر رفته است. گوگل در حال حاضر اجازه داده تا تنها پنج برنامه، که برنامههای اجبار شده توسط اوپراتورها هم در آن قرار دارد، بهصورت پیشفرض روی این دستگاهها قرار بگیرند. البته باید به این موضوع هم دقت شود که گوگل باید تمام این برنامهها را یکبار بررسی کند.
این محدودیتها در سال 2014 کاملا منطقی بودند، اما این سطح از کنترل میتواند که کاملا تبدیل به مانعی برای به کارگیری خلاقیت توسط شرکتهای سازنده گوشیهای هوشمند شود. وقتی که سختافزار به کار رفته توسط شرکتهای مختلفی از جمله موتورولا، نوکیا یا شیائومی کاملا یکسان هستند، هیچ فضای تمایزی وجود نخواهد داشت.
این موضوع هنوز در سال 2022 و زمانیکه هنوز بسیار قسمتهای سختافزار را شرکتهای سازنده باید خریداری کنند، صادق است. گوشیهای هوشمند در حال حاضر تنها براساس تجربیات نرمافزاری فروخته میشوند و این چیزی است که هیچ برندی نمیتواند درحالیکه بخشی از برنامه اندروید وان است، تولید کند.
در مورد تعهدات گفته شده برای ارائه بهروزرسانیها هم این موضوع صادق است. درحالیکه HMD Global توانست که در یکی دو نسل اول گوشیهای مبتنیبر برنامه اندروید وان ارائه شده به بازار بهروزرسانیها نرمافزاری را بهصورتی مرتب منتشر کند، اما این روند بهسرعت متوقف شد و در حال حاضر دیگر خبری از آن نیست.
در واقع، تقریبا هیچ شرکت سازنده گوشیهای هوشمندی قادر به ارائه مداوم بهروزرسانیهای نرمافزاری با سرعتی بالا نبود. این موضوع در گذشته با توجه به گزینههای سختافزاری بسیار محدود و نرمافزاری که هیچ سفارشیسازی روی آن انجام نشده بود، تقریبا موضوع عجیبی بود. برای مثال، گوشی شیائومی Mi A3 تنها چند بهروزرسانی را دریافت کرد، اما گوشیهای ارائه شده توسط شرکت HMD Global تحت برند نوکیا هنوز هم بهروزرسانیهایی را دریافت میکنند.
عامل دیگری که باید در نظر گرفت، این است که گوگل نیز خط اصلی تامین بودجه خود را به سمت گوشیهای سری پیکسل آورد و عملا برنامه اندروید وان را کنار گذاشت. گوگل با شروع عرضه گوشی پیکسل 3a که ترکیبی از انتشار بهروزرسانیهای سریع، دوربینی عالی و درجه یک و قیمت باورنکردنی بود، به موفقیتهای بسیار زیادی دست یافت. این گوشیها میتوانستند که مستقیما با گوشیهای میانرده مبتنیبر اندروید وان رقابت کنند و با توجه به این شرایط، دلایل بسیار اندکی برای خرید چیزی جر گوشیهای سری پیکسل باقی میماند.
این برنامه بسیار جالب بود و باید در نظر بگیریم که اندروید وان در حال حاضر به آنچه که در نظر گرفته بود، دست یافته است. این برنامه توانست که نیاز به نرمافزارهایی بهتر و ارائه بهروزرسانیهای طولانی مدت خارج از قید دستورالعملهای سختگیرانه را تقویت کند.
شیائومی، ریلمی و بسیاری از برندهای دیگر از آن زمان منابع قابل توجهی را برای ارائه بهتر و بالاتر بردن عملکرد خود اختصاص دادهاند و در کنار این موضوع، رابطهای کاربری بیشماری نهتنها بهبود یافتهاند، بلکه در حال حاضر تبدیل به چیزهایی قابل استفاده شدهاند. در همین بین تبلیغات انجام شده کاهش یافته یا بهصورتی کامل حذف شدهاند و سختافزارها هم مرزها را جابهجا کرده و بهبود یافتهاند. حتی شرکتهایی مانند شیائومی در حال حاضر وعده میدهند که تا چندین سال بهروزرسانیهای نرمافزاری را ارائه خواهند داد. ارائه بهروزرسانیهای طولانی مدت، آن هم در گوشیهای اندروید تا همین چند سال پیش چیزی کاملا بهدور از انتظار بود.
در حال حاضر بهنظر میرسد که گوگل نیز با ایده پروژه اندروید گو خود نگاهش را به سختافزارهایی مقرونبهصرفهتر معطوف کرده است. این برداشت ساده از اندروید برای کاربرانی طراحی شده است که اولین گوشی هوشمند ارزانقیمت خود را میخواهند خریداری کنند.
ممکن است که این یک مرگ غیر رسمی برای برنامه اندروید وان شرکت گوگل باشد، اما ما از یک چیز اطمینان کافی را داریم، برنامه اندروید وان همه چیز را برای تجربه کاربری بهتر از گوشیهای هوشمند به حرکت در آورده و خرید یک گوشی هوشمند ارزانقیمت را تبدیل به گزینهای عالی برای کاربرانی با بودجه اندک کرده است.