کاروتک

تکنولوژی و علمی

تلویزیون و سینما

تلویزیون کاروتک

ایلان ماسک، مرد ثروتمند و به‌نام عصر امروز، مدیریت پروژه‌های بسیاری را برعهده دارد و یکی از آن‌ها، شرکت فضایی اسپیس ایکس است. در این مطلب قصد داریم به معرفی اسپیس ایکس و آشنایی با اسپیس ایکس بپردازیم و علاوه بر پاسخ به سؤالاتی همچون اسپیس ایکس چیست؟ SpaceX چیست؟ از اهداف شرکت اسپیس ایکس پرده‌برداریم. با کارو تک همراه باشید.

اسپیس ایکس چیست؟ معرفی اسپیس ایکس | آشنایی با شرکت اسپیس ایکس

در پاسخ به این سؤال که SpaceX چیست؟ و آشنایی با شرکت اسپیس ایکس می‌توان گفت که اسپیس ایکس یک شرکت خصوصی در زمینه پروازهای فضایی است که ماهواره‌ها را در مدار قرار می‌دهد و محموله و اخیراً خدمه را به ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) می‌رساند. این اولین شرکت خصوصی‌ای است که در سال 2012 یک کشتی باری را به ISS فرستاد. دو فضانورد اول این شرکت در 30 مه 2020 با کشتی SpaceX Crew Dragon به ISS فرستاده شدند و در 15 نوامبر 2020، چهار فضانورد دیگر پروازی موفقیت‌آمیز را پشت سر گذاشتند.

از اوایل سال 2021، اسپیس ایکس تنها شرکت تجاری فضایی است که توانسته فضانوردان را به فضا بفرستد، اگرچه شرکت بوئینگ با CST-100 Starliner قصد دارد به رقابت با ایلان ماسک و پروژه بلندپروازانه‌اش بپردازد.

معرفی اسپیس ایکس: مالکیت

برای معرفی اسپیس ایکس و جواب به این سؤال که SpaceX چیست؟ می‌توانیم بگوییم که اسپیس ایکس توسط ایلان ماسک، تاجر و کارآفرین متولد آفریقای جنوبی تأسیس شد. برای آشنایی با شرکت اسپیس ایکس، باید با ایلان ماسک آشنا شویم. در سن 30 سالگی، ماسک ثروت اولیه خود را با فروش دو شرکت موفق به‌دست آورد: Zip2، که در سال 1999 به مبلغ 307 میلیون دلار به‌فروش رسید و PayPal که با قیمت 1.5 میلیارد دلار در سال 2002 توسط شرکت Ebay خریداری شد. پس از فروش شرکت‌ها، ماسک تصمیم گرفت که پروژه بعدی خود چیزی بزرگ‌تر باشد و آینده را بسازد؛ یک شرکت فضایی با بودجه‌ای اختصاصی. آیا میدانید هارمونی او اس چیست ؟

در ابتدا، ماسک ایده ارسال گلخانه‌ای به نام واحه مریخ (Mars Oasis) را به سیاره سرخ داشت. هدف او این بود که علاقمندان به اکتشاف را افزایش دهد و در عین حال پایگاه عملی خود را در مریخ بسازد اما هزینه آن افزایش یافت و در نهایت یک شرکت پرواز فضایی با عنوان Space Exploration Technologies Corp یا همان شرکت spacex راه‌اندازی شد که اکنون در حومه لس‌آنجلس کالیفرنیا مستقر است.

ماسک یک‌سوم ثروت گزارش شده خود را، که 100 میلیون دلار بود، صرف راه‌اندازی کرد. در مورد موفقیت وی و اسپیس ایکس، شک و تردیدهایی وجود داشت که تا سال‌ها پس از راه‌اندازی آن نیز ادامه داشت. اسپیس ایکس پس از گذراند 18 ماه تلاش در یک فضاپیما، در سال 2006 از آن با عنوان Dragon رونمایی کرد. گفته می‌شود ماسک نام این فضاپیما را از نام آهنگ “Puff, the Magic Dragon” از گروه Peter, Paul and Mary در دهه 1960 الهام گرفته است. وی عنوان کرد که این نام را به این دلیل انتخاب کرده است که منتقدان معتقد بودند که اهداف پرواز‌های فضایی وی غیرممکن‌اند.

آشنایی با شرکت اسپیس ایکس: اولین راکت فضایی Falcon 1

ماسک در زمان راه‌اندازی اسپیس ایکس یک تاجر با تجربه بود و اعتقاد داشت که پرتاب‌هایی با اطمینان بیشتر، هزینه کاوش را کاهش می‌دهد. به همین منظور، وی به دنبال مشتری ثابتی بود که بتواند بودجه اولیه توسعه موشک را تأمین کند: ناسا (بعدها، مشتریان مختلفی از حوزه‌های مختلف به اسپیس ایکس پیوستند.) هدف وی از SpaceX، توسعه اولین تقویت‌کننده خصوصی مجهز به سوخت مایع برای تولید مدار بود که تحت عنوان فالکون 1 (Falcon 1) معرفی شد.

این شرکت یک منحنی یادگیری تند را در مسیر مدار تجربه کرد. چهار پرواز طول کشید تا پس از شکست‌های قلبی، فالکون 1 پروازی موفقیت‌آمیز داشته باشد. دو پرواز موفق فالکون 1 در 28 سپتامبر 2008 و 14 جولای 2009 اتفاق افتاد که در پی پرواز دوم، اسپیس ایکس توانست ماهواره RazakSat مالزی را در مدار قرار دهد.

در سال 2006، اسپیس ایکس 278 میلیون دلار از ناسا تحت برنامه نمایشی آژانس خدمات حمل و نقل مداری تجاری (COTS) دریافت کرد که برای تحریک توسعه سیستم‌هایی که می‌توانند محموله‌ها را به صورت تجاری به ISS حمل کنند، ایجاد شده است. افزودن چند نقطه عطف دیگر منجر شد تا ارزش قرارداد به 396 میلیون دلار رسید. اسپیس ایکس به‌همراه Rocketplane Kistler برای این برنامه انتخاب شدند، اما پس از عدم موفقیت در دستیابی به اهداف مهم، قرار داد Rocketplane Kistler با پرداخت بخشی از هزینه‌ها فسخ شد.

شرکت‌های متعددی در مراحل اولیه برنامه COTS، از قراردادهای تأمین‌شده یا بدون بودجه شرکت بهره‌مند شدند. در سال 2008، ناسا دو قرارداد برای ارائه مجدد خدمات تجاری منعقد کرد. اسپیس ایکس قرارداد 12 پرواز (به ارزش 1.6 میلیارد دلار) و Orbital ATK قرارداد هشت پرواز (به ارزش 1.9 میلیارد دلار) را دریافت کردند. مقاله ” ربات خزنده گوگل چیست” را مطالعه نمایید.

اهداف شرکت اسپیس ایکس: موفقیت در حمل محموله به ایستگاه فضایی

درحالی‌که بودجه نشان می‌داد که ناسا به توانایی اسپیس ایکس برای آماده‌سازی یک فضاپیما برای حمل و نقل محموله‌ها اطمینان دارد، این شرکت هنوز اقداماتی باید انجام می‌داد. برای ورود به فضا با بارهای سنگین، فضاپیمای Dragon به نیروی موشکی بیشتری نسبت به فالکون 1 نیاز داشت. بنابراین، اسپیس ایکس یک موشک نسل بعدی به نام فالکون 9 برای ارسال Dragon به مدار توسعه داد.

فالکون 9 توانایی حمل بار بیشتری داشت: 28,991 پوند (معادل 13,150 کیلوگرم) تا مدار پایین زمین، درحالی‌که ظرفیت فالکون 1، 1480 پوند بود (معادل 670 کیلوگرم). علاوه بر این، اسپیس ایکس قصد داشت این موشک را به صورت خودکار فرود آورد تا بتواند در هزینه‌ها صرفه‌جویی کند.

اسپیس ایکس در ابتدا امیدوار بود که بتواند تا سال 2008 الی 2009 این فضاپیما را به‌پرواز درآورد اما فرایند توسعه سال‌ها بیشتر از آن چه شرکت تصور می‌کرد به طول انجامید. اولین پرواز فالکون 9 در 4 ژوئن 2010 با بار شبیه‌سازی شده انجام شد. موشک با موفقیت پرتاب شد، اگرچه تلاش برای فرود به دلیل کار نکردن چتر ناکام ماند. اسپیس ایکس این کار را با پرتاب فضاپیماهای فالکون 9 و Dragon به‌طور هم‌زمان در 8 دسامبر 2010 دنبال کرد. مجدداً پرتاب‌ها موفقیت‌آمیز بود و الزامات COTS ناسا را برآورده کرد اما فرود موشک ناموفق بود.

مرحله بعدی و مهم‌ترین مرحله، تحویل ایستگاه‌های فضایی بود. Dragon، سوار بر موشک فالکون 9، اولین محموله خود را در ماه می 2012 تحت آزمایشی برای برنامه COTS به ایستگاه فضایی تحویل داد. پرتاب به دلیل مشکل موتور  چند روز به تعویق افتاد اما موشک در تلاش بعدی به آسانی پرتاب شد. ناظران پرواز فضایی از توانایی اسپیس ایکس در ارسال فضاپیمای باری به ایستگاه فضایی بین‌المللی استقبال کردند. هنگام توسعه ایستگاه فضایی در دهه 1980 تا 1990، حتی به پروازهای فضاییِ خصوصی نیز توجه نشده بود.

اسپیس ایکس در اکتبر 2012 اولین پروازهای تجاری معمولی خود را به ایستگاه فضایی انجام داد. این پرواز به بسیاری از اهداف خود رسید، اما در حین پرتاب دچار شکست جزئی موشک شد. شکست این موشک به سبب وجود ماهواره Orbcomm-OG2 در خارج از مدار خود بود.

اسپیس ایکس چیست: بهبود و ساخت فضاپیماهای بزرگ‌تر

در معرفی اسپیس ایکس، می‌توان به موشک Falcon Heavy اشاره کرد. پرواز اولیه Falcon Heavy در 6 فوریه 2018، تمام انتظارات اصلی شرکت را برآورده کرد. Falcon Heavy با موفقیت به مدار رفت و یک تسلا رودستر (خودروی الکتریکی ساخت تسلا، شرکتی دیگر متعلق به ایلان ماسک) و یک مانکن فضایی با نام مستعار استارمن را در کشتی حمل کرد. اسپیس ایکس به صورت زنده از پرتاب و اولین ساعات کار رودستر در فضا استفاده کرد تا توجه سراسر جهان را جلب کند.

همان‌طور که انتظار می‌رفت، دو موشک تقویت‌کننده با موفقیت در نزدیکی مرکز فضایی کِنِدی فرود آمدند اما بخش اصلی فضاپیما با سرعت 480 کیلومتر بر ساعت به اقیانوس رسید که بسیار سریع بود و توانست از ضربه جان سالم به در ببرد. Falcon Heavy سپس سوخت‌گیری موتور را در فضا انجام داد که انتظار می‌رفت رودستر را حداقل تا مدار مریخ برساند. آوریل 2019 با شکست اسپیس ایکس همراه بود، هنگامی که آزمایش فضاپیمای خدمه Dragon که قرار بود فضانوردان ناسا را به فضا برساند، هنگام زمین خوردن دچار نقص فنی شد و دودی تا کیلومترها در اطراف کیپ کاناورال فلوریدا به‌وجود آورد. این حادثه برنامه زمانی شرکت را برای آوردن افراد به ایستگاه فضایی بین‌المللی را عقب انداخت.

SpaceX چیست: برنامه‌های آینده SpaceX چیست؟

SpaceX دارای مشتریانی از بخش خصوصی، نهادهای نظامی و غیردولتی است که به این شرکت برای حمل محموله به فضا پول می‌دهند. اگرچه SpaceX پول خود را از خدمات پرتاب به‌دست می‌آورد، این شرکت همچنین بر توسعه فناوری برای اکتشافات فضایی آینده متمرکز است. رویاهای ماسک برای سفر به مریخ را نیز نباید نادیده گرفت. در سال 2011، وی به نمایندگان انستیتوی هوانوردی و فضانوردی آمریکا (AIAA) در سن‌دیه‌گو  گفت که قصد دارد مردم را در عرض 10 الی 15 سال به مریخ برساند. سه سال بعد، در کنفرانس بین‌المللی توسعه فضایی، وی عنوان کرد که ساخت موشک‌هایی که امکان استفاده مجدد داشته باشند، عاملی برای رسیدن به سیاره سرخ خواهد بود.

ماسک در آن زمان گفت: “دلیل ایجاد SpaceX تسریع در توسعه فناوری موشک‌ها و ایجاد یک پایگاه دائمی و مستقر در مریخ بود و فکر می‌کنم که ما درحال پیشرفت در این زمینه هستیم؛ البته نه به همان سرعتی که می‌خواهم” در سال 2016، ماسک از طرح فناوری خود برای حمل و نقل مریخ رونمایی کرد که بخشی از برنامه او برای ایجاد مستعمره مستقل سیاره سرخ در 50 الی 100 سال آینده است. سیستم حمل‌ونقل میان سیاره‌ای از موشک فالکون 9 بزرگ‌تر است چراکه قرار است حداقل 100 نفر را در هر پرواز حمل کند.

ماسک اعلامیه خود را در سال 2017 با انتشار مقاله‌ای در توصیف شهر آینده یک میلیون نفری سیاره سرخ و ارائه جزئیات بیشتر در مورد نحوه حمل‌ونقل بار و افراد ارائه داد و بر این تأکید داشت که یکی از اهداف شرکت اسپیس ایکس، سفر و زندگی در مریخ است. ماسک برنامه‌های مریخ خود را در سپتامبر 2017 استرالیا به‌روز کرد. او در حین صحبت از ITS نام برد و درباره سیستمی به نام موشک بزرگ شاهین یا BFR صحبت کرد. سفینه فضایی که BFR حمل می‌کند، 157.5 فوت (48 متر) ارتفاع دارد و دارای 40 کابین برای مسافران است که احتمالاً ظرفیتی 100 نفره را به‌خود اختصاص می‌دهد.

در سال 2018، ماسک اعلام کرد که یوساکو مو‌آزاوا، هنرمند و میلیاردر بنیان‌گذار غول تجارت الکترونیکی Zozo، و تعدادی از هنرمندان دیگر در سال 2020 از طریق BFR، سفری به دور ماه خواهند داشت. اسپیس ایکس فاش نکرد که مازاوا برای این سفر چقدر هزینه کرده است.

ماسک بار دیگر از به‌روزرسانی برنامه‌های مریخ خود در سپتامبر 2019 رونمایی کرد و اولین BFR را به Starship Mk1 تغییر داد و پوشش خارجی آن را از فیبر کربن گران‌قیمت به فولاد ضد زنگ تغییر داد. عکس‌هایی از صنایع دستی براق و علمی‌تخیلی که در تأسیسات تگزاس، در نزدیکی روستای بوکا چیکا جمع‌آوری شده بود، در اینترنت نیز پخش شده است.

در سال 2019، ماسک و اسپیس ایکس جنجال‌هایی را در زمینه نجوم بر سر برنامه‌های این شرکت برای قراردادن مجموعه‌ای از 12000 ماهواره کوچک در مدار زمین به‌منظور ایجاد اینترنتی قابل اطمینان ایجاد کردند. تاکنون، 60 ماهواره Starlink به فضا پرتاب شده‌اند، اما در رصد مشاهدات ستاره‌شناسان از آسمان شب، مسیرهای ناخوشایندی به جا گذاشته شده است. بسیاری از محققان می‌ترسند که افزایش تعداد ماهواره‌ها برای شرکت‌های مهم جمع‌آوری اطلاعات، مشکلاتی را به‌وجود آورد.

براساس گزارش SpaceNews، اسپیس ایکس در نظر دارد روکش جدیدی را در دور بعدی ماهواره‌های استارلینک آزمایش کند که می‌تواند به انعکاس کمتر و در نتیجه مزاحمت کمتر در آسمان شب کمک کند و به عنوان یکی از اهداف شرکت اسپیس ایکس شناخته می‌شود.

در این مطلب به معرفی اسپیس ایکس و آشنایی با شرکت اسپیس ایکس پرداختیم و علاوه بر پاسخ به این سؤال که SpaceX چیست؟، از اهداف شرکت اسپیس ایکس پرده برداشتیم. امیدواریم از خواندن این مطلب لذت برده باشید.