مایکروسافت در این هفته از جدیدترین نسخه ویندوز یعنی ویندوز 11 با ارتقا و طراحی مجدد در بخشهای مختلف رونمایی کرد. اما چرا این شرکت در مورد امنیت این سیستم عامل در مراسم خود حرفی نزد؟
یکی از اصلیترین محورهای بازاریابی اپل در سالهای اخیر تبلیغ بر روی امنیت بالای سیستم عاملهای خود بوده است. این بسیار ساده لوحانه است که فکر کنیم اپل به حریم خصوصی کاربرهای خودش اهمیت میدهد، اما به هر حال این یک ابزار بازاریابی بسیار خوبی است. اپل با حمله به کسب کارهای مبتنی بر تبلیغات و ایجاد مواردی برای پنهان کردن حریم خصوصی کاربران در iOS، کسانی که فکر میکنند اندروید امن نیست و حریم خصوصیشان را بر هم میزنند را شکار میکند. به عنوان وکیل، اپل ادعا میکند که در مقابل شرکتهایی که نمیتوانند از دادههای مردم به خوبی مراقبت کنند ایستاده است.
حتی اگر بخواهیم به صورت بدبینانه به کارهای اپل نگاهی بیندازیم، نتایج نهایی این کارها برای کاربر هنوز چیز خوبی است. در دنیای کاملا متصل و آنلاین امروز، ترس از سو استفاده دولتها و استفاده بیش از حد شرکتها از داده کاربران خود در بین مردم در حال تب و تاب گرفتن است. در این بین مایکروسافت به صورت ناامیدکنندهای در سمت غلط ماجرا ایستاده و اصلا توجه کافی به این موضوع ندارد.
مایکروسافت هفته گذشته در رویداد معرفی ویندوز 11 این فرصت را داشت که این نگرانیها را کاهش دهد اما متاسفانه این کار را انجام نداد. هر چه بیشتر ما از نحوه استفاده و یا سو استفادههای احتمالی از دادههای خود توسط شرکتها آگاه میشویم، بخش بازاریابی مایکروسافت عملا ابزار دیگری برای حمله به ویندوز را به اپل داده است.
با نوشتن این مقاله شاید فکر کنید که ما قصد طرفداری از اپل را داشته باشیم، اما برای یک کاربر با استفاده معمولی از تکنولوژیهای روز، بحث امنیت و حریم خصوصی در ویندوز 11 چیزهایی هستند که ممکن است برای او ایجاد شک کند. مایکروسافت از قبل به دلیل حجم بسیار بالای اطلاعاتی که ویندوز 10 در اختیار این شرکت میگذاشت، مورد انتقادهای زیادی قرار گرفته بود و حالا به نظر میرسد که ویندوز 11 هم همین روند را ادامه خواهد داد.
در پست بلاگ مربوط به ویندوز 11، کلمه “حریم خصوصی” حتی یکبار هم به چشم نمیخورد که این موضوع به هیچ عنوان پیام خوبی در مورد حریم خصوصی ویندوز 11 به کاربران انتقال نمیدهد. مایکروسافت کاربرانی که میخواهند نسخه رایگان ویندوز 11 یعنی Home Edition را نصب کنند، مجبور به استفاده از یک اکانت مایکروسافت کرده است که این موضوع خود گویای این مسئله است که اطلاعات کاربران تبدیل به یک موتور کسب درآمد میباشد. حتی اگر شما از بهترین VPNهای بازار هم استفاده کنید، جلوی انتقال مستقیم اطلاعاتتان به سرورهای مایکروسافت را در صورتی که وارد اکانت خود شده باشید نمیگیرد. اپل با هیجان فراوان در هر مراسم و یا رویدادی که برگزار میکند، به این موضوع اشاره دارد که خدمات رایگان شرکتهایی مثل فیسبوک تنها به این دلیل رایگان است که کالای فروخته شده در واقع خود شما هستید و نکته بد موضوع اینجاست که ویندوز 11 هیچ کاری برای برطرف کردن این ترس انجام نمیدهد.
مایکروسافت همچنین یکی دیگر از غولهایی که در روند کاری او شک و تردید بسیار زیادی وجود دارد، یعنی آمارون را برای اجرای برنامههای اندرویدی روی ویندوز 11 به خدمت گرفته است. آمازون به دلیل نحوه برخورد با کارمندان خود تحت شدیدترین بازرسیها است که ترکیب آن با اندروید لایهی دیگری از نگرانی را در بین کاربران به وجود میآورد. اندروید اغلب به عنوان یک سیستم عامل ناامن و بی توجه به حریم خصوصی معرفی شده است. این جمله درست باشد یا غلط، احتمال وجود یک زیر سیستم اندرویدی از آمازون در ویندوز ترس کاربران از سو استفادههای احتمالی از دادههایشان را بیشتر از قبل کرده است.
آیا آمازون شروع به ثبت و بررسی عادات من و سابقه گشت و گذار من در اینترنت برای نشان دادن تبلیغاتی که از لحاظ روانی با من همسو است، خواهد کرد؟ اگر برنامه تیکتاک را بر روی ویندوز 11 نصب کنم به دادهها و مخاطبین من دسترسی خواهد داشت؟ آیا برنامه Microsoft Team شروع به ساختن پروفایلی برای نوع برخورد من و دوستانم و در نتیجه استفاده از این دادهها خواهد کرد؟ ممکن است که این سوالات نشان دهنده بیماری پارانویا باشند! اما اینها سوالاتی هستند که در مورد عملکرد ویندوز 11 وجود دارد و مایکروسافت به هیچ کدام از آنها نپرداخته است.
برای یافتن نمونههایی از نگرانی افراد درباره ویندوز 11 در زمینه حریم خصوصی، فقط کافیست که به صورت اتفاقی وارد موضوعی در توییتر و یا ردیت شوید تا دریایی از این پیامها را ببینید. اگر این ترس و نگرانیها بی دلیل باشد مایکروسافت اصلا کار خوبی انجام نداده و با توجه به اینکه به تازگی تبدیل به دومین شرکت 2 تریلیون دلاری دنیا شده، ممکن است که نتیجه خیلی بدی را بر روی سهام این شرکت بگذارد. اما آیا این ترس ایجاد شده درست است؟
از آنجایی که بسیاری از کاربران برای استفاده از ویندوز 11 نیاز به حساب مایکروسافت دارند، جمعآوری اطلاعات جزوی ساختار آن به حساب میآید. مایکروسافت هم از طرفی همیشه میگوید که این کار را تنها برای بهبود تجربه کاربری کاربران خود انجام میدهد و به نظر میرسد که این حرف درست باشد. در ویندوز 11 شما میتوانید فایلهایی که بر روی فضای ابری ذخیره کردهاید را ویرایش کنید که این قابلیت نتیجه استفاده از همین دادهها است و در منو استارت به عنوان یک بخش پیشنهاد شده قرار گرفته است. از طرفی سابقه مرورگر Edge شما هم به صورتی سریع و آنلاین بین گوشی و کامپیوترتان در حال منتقل شدن است. مکالماتی که در Teams و Skype داشتهاید همانطور که انتظار میرود همگامسازی شده و در صورت بروزرسانی به ویندوز 11 به این سیستم عامل منتقل خواهند شد.
مایکروسافت داشبور مربوط به حریم خصوصی خود را در سایتش برای کمک به کاربران برای مدیریت تاریخچه جستجو و مرورگر و همچنین اطلاعاتی که کورتانا از شما جمعآوری میکند، در دسترس قرار داده است. با استفاده از این داشبورد شما میتوانید موقعیت مکانی خود را پاک کرده و یا دادههای برنامههای خود را مدیریت کنید.
آنطور که این داشبورد به نظر میرسد ویندوز به شما این اجازه را نمیدهد که از یک جا تمامی کارهای مربوط به حریم خصوصی را انجام دهید. بعضی از آنها باید حتما از طریق منو تنظیمات حریم خصوصی ویندوز 10 فعال یا غیر فعال شوند و از طریق داشبورد مربوط به حریم خصوصی در وب قابل مسدود سازی نیستند. جستجور برای اینکه هر کدام از این تنظیمات به صورت جداگانه چه کاری را انجام میدهند، کار به نسبت سخت و پیچیدهای است و بخش حریم خصوصی در منو تنظیمات ویندوز 10 دقیقا همان چیزی نیست که به آن نیاز دارید.
بسیاری از قابلیتها و برنامهها در ویندوز 10 شما را به صورت مستقیم به ردموند وصل میکند و دادههای شناسایی و نوعهای دیگر آن را در اختیار این شرکت قرار میدهد. اما سوالاتی که مطرح میشوند این هستند که آیا استفاده مایکروسافت از این دادهها زیاد است؟ آیا واقعا لزومی به انجام این کار وجود دارد؟ آیا مایکروسافت با استفاده از این دادهها تجربه کاربر نهایی ویندوز را بهبود میبخشد؟ و در نهایت باید پرسید که اگر انجام این کارها حقیقت دارند، چگونه انجام میشوند؟ چونکه در غیر این صورت، این کار یک فریب است تا این شرکت با استفاده از این کارها به اهداف بازاریابی خود برسد.
ویندوز 11 را از برخی از جهات میتوانیم یک سیستم عامل ضد اپل به حساب آوریم. مایکروسافت از کلماتی مثل “دموکراتیزه کردن” و “سلطه سازندگان” برای توصیف رویکرد خود برای توسعه در سیستم عامل استفاده کرد. مایکروسافت قرار است که از کسانی که موتور کسب و کار خود را بر روی استور این شرکت بیاورند، هزینه صفر درصدی از فروش را دریافت کند. اما بر روی iOS، اپل از توسعهدهندگانش هزینه زیادی را کسر میکند که این کار با توجه به سود کلانیست که از طریق فروش سختافزارهای خود به دست میآورد.
اپل فریادزنان میخواهد خود را به عنوان یک قهرمان در زمینه حریم خصوصی نشان دهد، اما نحوه قیمتگذاری محصولات، اعمال گزینشی قوانین درآمدزایی خود و از بین بردن فضای رقابتی با ممنوع کردن سرویسهایی مثل Xbox Game Pass چیزی کاملا مخالف با این رفتار را نشان میدهد. اینکه اپل از این ترس درباره حریم خصوصی برای مقاصد بازاریابی استفاده میکند یا نه موضوع آنچنان مهمی نیست، چیزی که اهمیت دارد این است که حمایت از حریم خصوصی در دنیای امروز که شرکتهایی مثل فیسبوک درباره محافظت از داده کاربران با شکست مواجه شدهاند، باید یک قابلیت پیش فرض باشد.
مایکروسافت و اپل برای حمایت و محافظت از حریم خصوصی کاربران خود باید شانه به شانه یکدیگر بایستند. آنطور که به نظر میرسد عدم پرداختن به حریم خصوصی در مراسم هفته گذشته مایکروسافت به صورت نگران کنندهای یا نشان دهنده کر شدن این شرکت در شنیدن صدای کاربران خود است و یا به صورتی عمدی این کارها را برای رسیدن به مقاصدی که گفته شد انجام میدهد. شاید هر کس دیگری در بخش بازاریابی مایکروسافت بود، نیم نگاهی به رفع این نگرانیها داشت تا بتواند اپل و سایر رقبا را در بهرهبرداری از این ضعفها ناکام سازد.
شاید به عنوان یک کاربر در این مرحله نسبت به حریم خصوصی خود بی حس شده باشید. بسیاری از ما سالهاست که از این قابلیتها و برنامهها استفاده میکنیم تا جایی که تقریبا همه ما پذیرای زندگی دیجیتال بدون حریم خصوصی شدهایم. اینطور به نظر میرسد که بسیاری از ما چیری برای مخفی کردن نداریم اما این مسئله بیشتر از اینکه شخصی باشد، مربوط به حقوق بشر و مسائل اخلافی است.
به نظر شما از این اطلاعات جمعآوری شده از سمت کاربران چه استفادههایی میشود؟ نظرات خود را در بخش کامنتها با ما به اشتراک بگذارید.