برنامهنویسی یکی از مهمترین و در عین حال پردرآمدترین رشتههای کاری است که طی چند سال اخیر افراد بیشتری به سمت این حرفه سوق پیدا میکنند؛ در گذشته رویکرد اشتباهی وجود داشت که همگی فکر میکنند برای برنامهنویس شدن حتما نیاز به مدرک دانشگاهی دارید. همچنین تفکرهای اشتباهی راجع به برنامهنویسی وجود دارد که خیلیها تصور میکنند اگر ریاضی ضعیفی دارید، به هیچوجه نباید سراغ برنامهنویسی بروید.
خبر خوب اینجاست که برای موفق شدن در این رشته تنها نیاز به علاقه و تمرین دارید. اصلا به صحبتهای ناامیدکننده راجع به برنامهنویسی فکر نکنید. اگر به برنامهنویسی علاقه داشته باشید، میتوانید در این رشته موفق باشید. در برنامهنویسی شما مشغول خلق اثری هستید که شاید در ابتدا اینطور به نظر نرسد اما در پشت این ۰ و ۱ ها، میتوانید شما هم یکی از کارهای بزرگ امروز فناوری را انجام بدهید.
برنامهنویسی به سادگی حل مساله است و شما برای حل مساله از طریق برنامهنویسی چندین راه پیشرو دارید که به انتخاب خودتان میتوانید یکی از این راهها را انتخاب کنید. این که چگونه میتوانید این کار را انجام دهید به انتخاب خودتان است؛ اما برای این برنامهنویسی را یاد بگیرید، باید چند قدم ابتدایی آن را بردارید. این کار سخت نیست و تنها به تمرین، تمرکز، دقت و البته علاقه نیاز دارد.
در این نوشته میخواهیم به این موضوع بپردازیم که برای یادگیری برنامهنویسی، باید چگونه کار خود را شروع کنید.
برنامهنویسی یعنی نوشتن دستورهای مکتوب به کامپیوتر و اطاعت کردن کامپیوتر از دستورهای شما. این دستورها را به چند زبان برنامهنویسی مختلف میتوان بیان کرد. این زبانها را زبان برنامهنویسی میگویند که هر کدام از این زبانهای برنامهنویسی، کارایی مخصوص به خودشان را دارند.
برای انتخاب زبان برنامهنویسی باید ابتدا به این موضوع فکر کنید که برای چه امری نیاز به یادگیری برنامهنویسی دارید. اگر در ابتدا زبانهای برنامهنویسی را به صورت سطحی بشناسید، به خوبی این موضوع را درک خواهید کرد که کدام زبانبرنامهنویسی مناسب کار شما است. زبانهای برنامهنویسی بسته به نوع استفادهای که دارند، سختی خودشان را دارند و این موضوع به خودتان بستگی دارد که در ابتدا کدام را یاد میگیرید. هیچ ترتیبی برای آن وجود ندارد؛ یعنی میتوانید از همان ابتدا به سراغ سختترین زبان برنامهنویسی بروید و بعد از آن سراغ زبانهای سادهتر بروید. اما بهتر است اگر وقت کافی دارید و میخواهید کاملا اصولی برنامهنویسی را یاد بگیرید، از ابتدای پروسه، کار خود را سادهتر شروع کنید.
اگر قصد دارید که برنامهنویسی Front-End کار کنید، زبانهای برنامهنویسی HTML،CSS و JavaScript بهترین گزینههای ممکن هستند. اگر دوست دارید که برنامهنویسی Back-End یاد بگیرید، میتوانید زبانهایی مثل Ruby، Python،PHP یا Go را یاد بگیرید. اگر هم که دوست دارید برای بازیسازی برنامهنویسی را یاد بگیرید، زبانهایی مثل C# یا C++ گزینههای بسیار خوبی هستند.
زبانهای برنامهنویسی زیادی موجود هستند که میتوانید از بین آنها انتخاب کنید؛ اما همانطور که گفتم، باید با خود طی کنید که برای چه کاری نیاز به یادگیری برنامهنویسی دارید و سپس کار خود را برای یادگیری برنامهنویسی آغاز کنید. اما برای قدم بعد باید چه کاری انجام دهید؟
امروزه برای استخدام کردن یک برنامهنویس، بیشتر از هر چیزی به مهارت و تجربه افراد بها داده میشود. با این که شاید داشتن مدرک دانشگاهی یک مزیت محسوب شود اما در نهایت مدرک دانشگاهی آن چیزی نیست که عیار شما را به عنوان یک برنامهنویس مشخص میکند.
حتی در دانشگاههای ایران هم به خوبی زبانهای برنامهنویسی تدریس داده نمیشود و اکثر برنامهنویسهایی که کار خود را به خوبی انجام میدهند، راههای مختلفی را طی کردهآند و تنها به درسهایی که در دانشگاه پاس کردهاند، اکتفا نکردهاند. حتی بعضی از برنامهنویسهای کار درست رشته دانشگاهی مرتبط با برنامهنویسی نداشتهاند.
همانطور که گفتم راههای زیادی برای یادگیری زبان برنامهنویسی انتخابی وجود دارد؛ یکی از بهترین راههای ممکن خودآموزی است، اگر نگوییم که بهترین راه ممکن است. دورههای آموزشی زیادی در این زمینه وجود دارد که بعضی از آنها به صورت رایگان در دسترس هستند که منبع اصلی این آموزشهای رایگان، سرویسهای اشتراک ویدیو مثل یوتیوب است. همچنین دورههای پولی هم وجود دارد که اگر حس میکنید دوره خوبی را پیدا کردهاید که از طریق آن میتوانید به راحتی زبان برنامهنویسی را آغاز کنید، میتوانید از همین دورهها استفاده کنید.
برای دورههای رایگان، همانطور که پیشتر گفتم میتوانید از یوتیوب استفاده کنید. اما دورههایی مثل دورههای Lynda و Coursera وجود دارد که این دورههای آموزشی هم به خوبی میتوانند شما را از لحاظ یادگیری زبان برنامهنویسی تامین کنند. بعضی از پلتفرمهای بزرگ مثل گوگل هم وجود دارد که دورههای مهمی را برگزار میکنند که به صورت رایگان میتوانید در آن شرکت کنید. یکی از بهترین منابع ممکن برای یادگیری برنامهنویسی، پلتفرم CodeAcademy است که با وجود این منبع، برنامهنویسی بسیار راحتتر از گذشته شده است. تنها کافی است که وقت کافی برای یادگیری آنها بگذارید.
خواندن کتابهای ابتدایی برای زدن کدها و کپی کردن از کدهای موجود داخل اینترنت و فهمیدن مفهوم کلی آنها میتواند یکی از بهترین قدم های اولیه برای شروع برنامهنویسی باشد. با یک جستجوی ساده در اینترنت میتوانید متوجه شوید که کدام کتابهای برنامهنویسی میتواند برای شما مفید و موثر باشد.
این کتابها را تهیه کرده و مطالعه کنید. همچنین میتوانید از مثالهای این کتابها استفاده کنید یا کدهای داخل اینترنت را پیدا کرده و با علمی که به دست آوردهاید آنها را برای رسیدن به مقصود دیگری تغییر بدهید و نتایج را طبق خواسته خود آنالیز کنید؟ آیا با انجام این کار موفق شدهاید که به مقصود ثانویه برسید؟
این شاید یکی از بهترین راهها برای شروع باشد. لازم نیست که از همان ابتدا یک سری کد را از صفر نوشته؛ برای شروع بهترین کار این است که یاد بگیرید چگونه یک کد آماده را تغییر بدهید. برای این کار میتوانید از کدهای مثال داخل کتابها و کدهای آماده داخل ایتترنت استفاده کنید.
حالا که به خوبی میدانید چگونه باید با زبان برنامهنویسی موردنظرتان کد بنویسید یا به اصطلاح کدزنی کنید، شاید بهترین وقت است که به سراغ دیگر زبانهای برنامهنویسی بروید. وقتی که یک زبان برنامهنویسی را به خوبی یاد میگیرید، کدنویسی با دیگر زبانهای برنامهنویسی برای شما راحت و راحتتر میشود و هر چقدر هم که به سمت جلو حرکت میکنید، بیشتر راغب خواهید شد که دیگر زبانهای برنامهنویسی را تحت بررسی قرار بدهید تا با اندوختههای بیشتر بتوانید کارهای بزرگتری کنید.
مثلا اگر دوست دارید که برای زبان دوم برنامهنویسی خود سراع زبانهایی مثل C یا جاوا رفتهاید، قبل از آن بهتر است که زبان برنامهنویسی همچون Scheme را یاد گرفته باشید. بعد از این که زبان برنامهنویسی Java را یاد گرفتید، میتوانید سراغ زبانهای دیگری مثل پایتون بروید.
برای شروع برنامهنویسی شما تنها به یک کامپیوتر یا لپتاپ نیاز دارید؛ حرفههای دیگر مثل طراحی عکس یا تدوین ویدیو معمولا به کامپیوتر و لپتاپی با سختافزار قدرتمند نیاز دارد اما برای برنامهنویسی شما با سادهترین برنامههای ممکن میتوانید آن را انجام دهید.
حتی یک Notepad هم میتواند کار شما را به درست انجام دهد. در اصل یک نرمافزار ویرایشگر متن مناسب کار شما است. فقط کافی است که پسوند درستی را برای فایل خود انتخاب کنید. به عنوان مثال اگر از زبان برنامهنویسی پایتون استفاده میکنید، کافی است که در نهایت فایل خود را با پسوند .py ذخیره کنید.
اگر دوست دارید که از نرمافزار پیشرفتهتری استفاده کنید،میتوانید نرمافزار Notepad++ را در نظر بگیرید که این نرمافزار به شما کمک میکنید که اشتباه خود در کدنویسی را پیدا و آن را تصحیح کنید. استفاده از محیط توسعه یکپارچه یا همان IDE هم گزینه بسیار مناسبی است. بدین شکل که شما میتوانید یک محیطی داشته باشید که در آن به نوشتن، ویرایش و اجرای همزمان کد بپردازید. همچنین در IDE میتوانید فایل نهایی را گرد هم بیاورید. این محیط برای کدنویسی ضروری نیست اما کار شما را در نهایت بسیار آسانتر میکند.
همچنین پنجره CMD یا همان Command هم برای برنامهنویسها بسیار کارآمد است. از آنجا که از ابتدا عادت کردهایم که با محیط گرافیکی این کار را انجام بدهیم، خیلیها ممکن است که با CMD مشکل داشته باشند؛ اما در نهایت و اگر دلتان میخواهد که برنامهنویسی را به خوبی یاد بگیرید، باید با این موضوع کنار بیایید که CMD یکی از ابزارهای کار شما است.
برای یاد گرفتن هر حرفهای، باید با این موضوع کنار بیایید که از همان ابتدا نمیتوان بهترین اثر خود را خلق کنید و رسیدن به بینقصی نیازمند تکرار و تمرین زیاد است. وقتی که کدنویسی را یاد میگیرید، بهترین تمرین ممکن این است که پروژه شخصی خود را انجام بدهید اما سعی کنید که از همان ابتدا پروژه سخت را برای خود در نظر نگیرید.
سراغ ایدهای ساده بروید و برای رسیدن به آن تلاش خود را بکنید. مشخصا در اوایل کارتان و یادگیری برنامهنویسی با ایرادهای زیادی روبهرو خواهید شد اما به مرور زمان میتوانید ایراد کار خود را پیدا کنید و روبهجلو حرکت کنید تا بتوانید به بهترین نتیجه ممکن برسید. انجام دادن چندین پروژه در ابتدای شروع کر هم کمک میکند که شما برنامهنویسی بهتری باشید و هم در آینده برای شما رزومه کاری محسوب میشود.
روز به روز اتفاقهای جدیدی در دنیای برنامهنویسی میافتد و هر چقدر هم که رو به جلو حرکت میکنیم، روشهای مختلف هم آسان و هم سخت جلوی راه برنامهنویسها سبز میشود. ممکن است راهحلهای آسانتر برای کدنویسی محقق شود یا ممکن است که ایدهای جدید به ذهنتان خطور کند که برای رسیدن و محقق کردن نهایی آن با کارهای مختلفی دست و پنجه نرم کنید.
پس دست از کد زدن برندارید و سعی کنید که همیشه ایدههای جدید را امتحان کنید. برنامهنویس بودن به تنهایی فایده ندارد و باید برنامهنویسی باشید که منعطف و با مرور زمان به سمت جلو حرکت میکند. سعی کنید چالشهای جدید برای خود ایجاد کنید که در نهایت به بهبود مهارت شما ممکن میشود.
همانطور که در ابتدای مقاله گفتم، کدنویسی تبدیل به یکی از رشتههای پردرآمد و پرطرفدار بدل شده است که خیلیها امروز به سراغ آن میروند. در این میان کدنویسهایی وجود دارند که توانایی بسیار بالایی در این زمینه دارند. سعی کنید که اگر کسی را در اطراف خود میشناسید که در کدنویسی خبره است، با او در ارتباط باشید. حتی در صحبتهای ساده هم سعی کنید از او اطلاعات بیشتری کسب کنید.
در ایران رویدادهای زیادی مرتبط با برنامهنویسی شکل میگیرد که میتوانید در آنها شرکت کنید و با شرکت کردن در این رویدادها و ورکشاپها، کار خود را روزبهروز بهبود ببخشید.
اگر قدمهای بالا را به خوبی پیش ببرید، میتوانید شروع خوبی برای تبدیل شدن به یک برنامهنویس خوب را بزنید. این را در نظر داشته باشید که هیچ حرفهای یک شبه به دست نمیآید و برای این که بتوانید برنامهنویس خوبی باشید باید تلاش زیادی بکنید. پس این موضوع را فراموش نکنید که در ابتدا باید علاقه این کار را داشته باشید.
اگر به اندازه کافی علاقه برای انجام دادن این کار دشته باشید، بقیه مراحل بالا به مرور زمان اتفاق میافتد؛ همچنین حواستان باشد که در انجام این کار مستمر و سرسخت باشید. اگر ماهی یک بار به سراغ برنامهنویسی بروید و بخواهید به صورت پاره پاره ادامه بدهید، یا هر وقت که به چالشی خوردید و نتوانستید آن را حل کنید،برنامهنویسی را کنار بگذارید، هیچوقت برنامهنویس خوبی نخواهید شد.
عالی 👌