طبق گزارشی که WSJ منتشر کرده، بهنظر میرسد که طرح فیسبوک برای ارائه اینترنت رایگان در کشورهای در حال توسعه به ضرر کاربران تمام شده است.
فیسبوک با اپراتورهای تلفن همراه در کشورهای در حال توسعه مانند اندونزی، فیلیپین و پاکستان همکاری میکند تا به کاربران انکان دسترسی رایگان به فیسبوک و چند وبسایت دیگر را بدهد اما طبق گزارش از والاستریت ژورنال، کاربران ناآگاهانه توسط ارائهدهندگان تلفن همراه خود هزینه دریافت میکنند. این سرویس که Free Basics نام دارد، از طریق Meta Connectivity (که قبلاً اتصال فیسبوک نامیده میشود)، ارائه میشود و قرار است بدون پرداخت هزینه به کاربران «دسترسی به ابزارهای ارتباطی، اطلاعات بهداشتی، منابع آموزشی و سایر خدمات با پهنای باند کم» را ارائه دهد. این برنامه از سال ۲۰۱۳ وجود داشته است و تا اکتبر گذشته به بیش از ۳۰۰ میلیون نفر خدمات ارائه میدهد.
در یک گزارش داخلی که توسط WSJ مشاهده شد، فیسبوک طبق گزارشها میدانست که کاربران برای ماهها هزینه استفاده از Free Basics را دریافت میکنند و این مشکل را نشت مینامد چراکه این اتفاق زمانی رخ میدهد که سرویسهای پولی شروع به همپوشانی با موارد رایگان میکنند. از آنجایی که بسیاری از کاربرانی که این برنامه به آنها خدمات میدهد، از برنامههای تلفن از پیش پرداختشده استفاده میکنند، متوجه نمیشوند که برای استفاده از دادههای تلفن همراه هزینه دریافت میکنند تا زمانی که بودجهشان تمام شود. WSJ خاطرنشان میکند که کاربران در پاکستان بیشترین هزینه را برای استفاده از اینترنت بهاصطلاح رایگان فیسبوک با مجموعه ۱.۹ میلیون دلار دریافت کردهاند و حدود دوجین از کشورهای دیگر نیز تحت تأثیر این موضوع قرار گرفتهاند.
بهنظر میرسد که این مشکل از نرمافزار و رابط کاربری فیسبوک نشأت میگیرد و ویدوها در ریشه مشکل دارند. قرار نیست ویدیوها در Free Basics ظاهر شوند اما اشکالات نرمافزار فیسبوک باعث میشود که برخی از آنها از بین بروند. اعلانهایی که قرار است به کاربر اطلاع دهند که برای تماشای ویدیوها هزینه دریافت میکنند نیز ظاهر نمیشوند. با توجه به اسناد مشاهدهشده توسط WSJ، فیسبوک دریافت که حدود ۸۳ درصد از هزینههای غیرضروری از این ویدیوها است که واقعاً قرار نیست در وهله اول ظاهر شوند.
فیسبوک میگوید که از آن زمان این مشکل را برطرف کرده است؛ در بیشتر موارد. درو پوساتری، سخنگوی متا، به رسانه The Verge گفت:
ما به مردم میگوییم که مشاهده عکسها و ویدیوها هنگام ثبتنام باعث هزینههای داده میشود و تمام تلاش خود را میکنیم تا به مردم یادآوری میکنیم که دیدن آنها ممکن است هزینههای داده را به همراه داشته باشد. مسأله شناساییشده در گزارش داخلی که بر برخی از این یادآ<ریها تأثیر میگذارد، تا حد زیادی مورد توجه قرار گرفته است. ما به کار با شرکای خود ادامه خواهیم داد تا به تعهدات خود در قبال این کاربران عمل کنیم و از هزینههای دقیق و شفاف اطلاعات اطمینان حاصل کنیم.
همانطور که توسط WSJ اشاره شده است، رشد فیسبوک تا حد زیادی در بازارهای توسعهیافته متوقف شده است و تنها در کشورهای با اتصال کم درحال افزایش است. فیسبوک نهتنها به عنوان یک سایت اجتماعی در این کشورها بلکه بهعنوان یک ارائهدهنده اینترنت عمل میکند. وایفای خود رادر سراسر این کشورها مستقر کرده است و همچنین Facebook Discover را معرفی کرده است؛ ویژگی مشابه Free Basics که دادههای رایگان محدودی را هر روز ارائه میدهد. هند سرویس Free Basics فیسبوک را در سال ۲۰۱۶ به دلیل نقض ارزشهای بیطرفی شبکه ممنوع کرد.