به زودی اینترنت همراه 5G در همه جا خواهد بود و اکثر کاربران برای ارتباطات خود از این نسل اینترنت استفاده میکنند. هواوی یکی از شرکتهای پیشگام در این تکنولوژی شناخته میشود اما به اتهامات و چالشها این شرکت را محدود کرده است. آیا هواوی میتواند دوباره به دوران اوج خود بازگردد؟
مقر اتحادیه آفریقا در آدیس آبابا، یک سازه براق شبیه سفینه فضایی است که در آفتاب بعد از ظهر میدرخشد. این سازه با آسمانخراش خود در پایتخت اتیوبی خودنمایی میکند. شخصی به زبان ماندارین از بازدیدکنندگان هنگام ورود به آسانسورهای این ساختمان استقبال میکند و درختان نخل پلاستیکی نشانههایی از بانک توسعه چین را به بازدیدکنندگان میدهد.
در همه جای این ساختمان، نشانههای بانک چین وجود دارد و این تنها یک معنی دارد: این ساختمان از طریق کمکهای مالی چین ساخته شده است. در سال ۲۰۰۶، پکن متعهد شد تا مبلغ ۲۰۰ میلیون دلاری را برای ساخت این ساختمان پرداخت کند. این ساختمان در سال ۲۰۱۲ تکمیل شد و همه چیز بهصورت سفارشی توسط چینیها ساخته شد، از جمله سیستمهای کامپیوتری پیشرفته. برای چندین سال، این ساختمان به عنوان گواهی افتخار برای روابط نزدیکتر بین چین و آفریقا بهشمار میآمد. به گفته مؤسسه مشاوره بینالمللی مککنزی، تجارت این دو کشور در دو دهه گذشته افزایشی چشمگیر داشته است و سالانه حدود ۲۰ درصد رشد را تجربه میکند. این موضوع نشان میدهد که چین بزرگترین شریک اقتصادی آفریقا محسوب میشود.
اما در ژانویه ۲۰۱۸، روزنامه فرانسوی لوموند آفریک بمبی را پرتاب کرد: گزارشی مبنی بر اینکه سیستمهای کامپیوتری AU بهخطر افتاده است. این روزنامه به نقل از منابع متعدد گفت که به مدت پنج سال، بین ساعتهای نیمهشب تا ساعت 0200، دادههای سرورهای اتحادیه آفریقا در فاصله بیش از ۸۰۰۰ کیلومتری به سرورهای شانگاهی منتقل میشدند. ظاهراً این وضعیت برای ۱۸۲۵ روز متوالی ادامه داشته است.
لوموند آفریک گزارش داد که در سال ۲۰۱۷، زمانی که یک دانشمند وظیفه شناس که برای دانشگاه AU کار میکرد، در ساعاتی که دفتار خالی از سکنه میشد، میزان غیرمعمولی از فعالیتهای رایانهای را روی سرورهای خود احساس میکرد. همچنین گزارش شده است که در پی جابهجایی حشرات، میکروفون و وسایل شنود در دیوارها و میزهای ساختمان این دفتر کشف شده است. واکنشها سریع بودند.
هم مقامات اتحادیه عربی و هم مقامات چین علناً این گزارش را بهعنوانی نادرست محکوم کردند؛ تلاشی از سوی رسانههای غربی برای آسیب رساندن به روابط بین چین و آفریقا. اما لوموند آفریک گفت که مقامات اتحادیه آفریقا بهطور خصوصی در مورد اینکه چقدر به کمک چین وابسته هستند و پیامدهای آن چه میتواند باشد، ابزار نگرانی کردهاند. در میان همه اینها، یک واقعیت تا حد زیادی گزارشنشده باقی ماند. تأمینکننده اصلی سیستمهای فناوری اطلاعات و ارتباطات براق مقر اتحادیه آفریقا، شناختهشدهترین شرکت تجهیزات مخابراتی چین یعنی هواوی بود. دانیل کیو از مؤسسه سیاست استراتژیک استرالیا در بررسی این حادثه گفت:
این بدان معنا نیست که این شرکت در هر گونه سرقت دادهها شریک بوده است. با توجه به نقش هواوی در ارائه تجهیزات و خدمات کلیدی به این ساختمان و به طور خاص به مرکز داده اتحادیه AU، سخت است که بدانیم این شرکت از سرقت آشکار مقادیر زیاد داده در هر روز آن هم به مدت پنج سال اطلاع داشته است.
بیشتر بخوانید: آشنایی کامل با تاریخچه هواوی
سخنگوی هواوی به بیبیسی گفت:
اگر نشت دادههایی از رایانههای مقر اتحادیه آفریقا در آدیس برای مدت طولانی وجود داشته، این نشت دادهها از فناوری ارائهشده توسط هواوی به اتحادیه آفریقا سرچشمه نمیگیرد. آنچه هواوی برای پروژه AU عرضه کرد، شامل امکانات مرکز داده بود اما این امکانات هیچگونه عملکرد ذخیرهسازی یا انتقال داده را ارائه نمیدهد.
هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد تجهیزات شبکه مخابراتی هواوی توسطت دولت چین یا هر شخص دیگری برای دسترسی به دادههای مشتریانشان استفاده شده است. هواوی یکی از چندین تأمینکننده این پروژه بود. در واقع، هیچکس تا به حال برای تأیید اینکه سیستم AU در وهله اول بهخطر افتاده است، اقدامی انجام نداده است. اما این گزارشها سالها سوءظن در مورد هواوی را بههمراه داشت؛ اینکه یک شرکت بزرگ چینی ممکن است خود را تحت تأثیر بیرویه دولت چین ببیند.
۳۰ سال پیش، وقتی برای اولین بار شروع به کار کردم… واقعاً هیچ تلفنی نداشتیم؛ تنها گوشیهایی که ما داشتیم، همان گوشیهای دستی بود که در فیلمهای قدیمی جنگ جهانی دوم میبینید. ما در آن زمان خیلی توسعه نیافته بودیم.
بنیانگذار و رئیس هواوی، رن ژنگفی، درحالی که در دفتر مرکزی هواوی در شنژن نشسته، برای بیبی سی خاطره ای از خاستگاه دومین شرکت بزرگ گوشیهای هوشمند در جهان میگوید؛ نمادی از موفقیتی که او تمام عمرش را برای آن کار کرده است. یک راهپله مرمری بلند، پوشیده از فرشهای قرمز مجلل، در اولین قدم زدنتان به این شرکت به شما خوشآمد میگوید. در بالای پلهها، نقاشی غولپیکری صحنه سنتی سال نو چینی را بهتصویر میکشد. چند کیلومتر دورتر در دونگوان، جدیدترین پردیس هواوی حتی بیشتر چشمانداز است. این بخش که برای پذیرش ۲۵ هزار کارمند تحقیق و توسعه شرکت طراحی شده است، شامل ۱۲ دهکده است که هر کدام معماری یک شهر اروپایی متفاوت از جمله پاریس، بولونیا و گرانادا را بازسازی میکنند.
گویی سیلیکونولی توسط والت دیزنی دوباره بهتصویر کشیده شده است. راهروهای طولانی ستوهای رومی و کافههای فرانسوی زیبا، محوطه دانشگاه را زینت میدهند با قطاری که مناطق مختلف را به هم متصل میکند، از میان باغهای آراسته میگذرد و از کنار یک دریاچه مصنوعی رد میشود.
این دنیای است که آقای رن در اولین قدمهای تأسیس این شرکت در سال ۱۹۸۷ در نظر داشت. او میگوید:
من هواوی را زمانی تأسیس کردم که چین شروع به اجرای سیاست اصلاحات و گشایش خود کرد. در آن زمان، چین از یک اقتصاد برنامهریزیشده به یک اقتصاد بازاری تغییر میکرد. نه تنها افرادی مانند من، بلکه حتی بلندپایهترین مقامات دولتی نیز مبهمترین تصوری از اینکه اقتصاد بازار چیست، نداشتند. بهنظر میرسید زنده ماندن در این کشور سخت باشد.
رن در سال ۱۹۴۴ در جنوب چین متولد شد؛ مکانی پرآشوب و پر هرجومرج، یکی از فقیرترین مناطق در یک کشور. برای مدتل طولانی، سختی تنها چیزی بود که او میدانست و میتوانست درک کند. او از خانوادهای هفت فرزنده بود. دیوید دی کرمر که کتابی در مورد رن و هواوی نوشته است، از جمله “آنها بسیار فقیر بودهاند” بههمین منظور استفاده کرد.
من فکر میکنم سختی چیزی است که میتوانید در طول زندگی او ببینید و او مدام بر روی آن تأکید میکند.
رن برای فرار از آن زندگی فقر و مشقت بار کاری را انجام داد که بسیاری از مردان جوان چینی در آن دوران درحال انجام بودند: او به ارتش پیوست.
وی میگوید:
من یک افسر بسیار پایین در ارتش آزادیبخش خلق بودم. من در یک پروژه ساختمانی معمولی خدمت کردم، نه یک واحد صحرایی. در آن زمان من در ارتش تکنسین یک شرکت بودم و بعد از آن مهندس شدم.
او در سال ۱۹۸۳ زمانی که چین شروع به کاهش نیروهای خود کرد، ارتش را ترک کرد و وارد تجارت الکترونیک شد. به اعتراف خودش، او در ابتدا تاجر بزرگی نبود. وی دراینباره میگوید:
من کسی بود که در آن زمان، تمام عمرم را در تلاش بودم و عادت داشتم آنچه را که به من میگفتند، انجام دهم. ناگهان شروع به کار در یک اقتصاد بزرگ کردم. این تجارت ضررهای زیادی را برای من بههمراه داشت پس من نیز محتمل ضرر شدم و درست مثل بسیاری فریب خوردم.
اما او به سرعت یاد گرفت و دانشآموز مشتاق شیوههای تجاری غرب و تاریخ اروپا بود. او میگوید:
من در مورد اینکه اقتصاد بازار دقیقاً به چه معنا است، تحقیقات زیادی انجام دادم. من کتابهایی درباره فوانین، از جمله کتابهایی درباره قوانین اروپا و ایالات متحده خواندم. در آن زمان، کتابهای کمی در مورد قوانین چین وجود داشت و من مجبور بودم کتابهای مربوط به کشورها و قارههای دیگر را مورد مطالعه قرار دهم.
پنج سال بعد، او هواوی را تأسیس کرد (نام آن را میتوان به عنوان دستاورد عالی یا اینکه چین قادر است نیز ترجمه کرد) تا تجهیزات ساده مخابراتی را به بازار روستایی چین بفروشد. در عرض چند سال، هواوی خودش تجهیزات را توسعه و تولید میکرد. زمانی در اوایل دهه ۹۰، هواوی قراردادی دولیت برای تهیه تجهیزات مخابراتی برای اترش آزادیبخش خلق کرد. تا سال ۱۹۹۵، این شرکت حدود ۲۲۰ میلیون دلار فروش داشت که عمدتاً از فروش به بازارهای روستایی بود.
سال بعد هواوی بهعنوان یک قهرمان ملی برای چین شناخته شد. در عمل، این بدان معنا بود که دولت، بازار را روی رقابت خارجی بسته است. در زمانی که اقتصاد چین بهطور متوسط ۱۰ درصد در سال رشد میکرد، این مزیت کوچکی نبود. اما تنها زمانی که هواوی در سال ۲۰۰۰ شروع به گسترش در خارج از کشور کرد، واقعاً افزایش فروش را تجربه کرد. در سال ۲۰۰۲، هواوی ۵۵۲ میلیون دلار از فروش خود در بازارهای بینالمللی به دست آورد. تا سال ۲۰۰۲، قراردادهای بازار بینالمللی آن برای اولین بار از تجارت داخلی این شرکت نیز فراتر رفت.
روزهای اولیه کسبوکار رن، تمایلی به محافظت از شرکتاش در برابر هوسهای بازار سهام در او ایجاد کرد. هواوی خصوصی و متعلق به کارمندان بود. این به رن قدرت داد تا پول بیشتری را برای تحقیق و توسعه بازگرداند. هواوی هر سال ۲۰ میلیارد دلار برای تحقیق و توسعه خرج میکند که یکی از بزرگترین بودجههای این چنینی در جهان بهشمار میآید. وی میگوید:
شرکتهای پذیرفتهشده در بورس باید توجه زیادی به ترازنامه خود داشته باشند. آنها نمیتوانند بیش از حد سرمایهگذاری کنند، در غیر این صورت سود و همچنین قیمت سهام آنها کاهش مییابد. در هواوی، ما برای آرمانهای خود میجنگیم. ما میدانیم که اگر خاک خود را بارور کنیم، این خاک غنیتر میشود. به این ترتیبت، ما توانستهایم جلو برویم و موفق شویم.
یک داستان مربوط به روزهای اولیه شرکت وجود دارد که در آن، مطرح شده که چگونه رن برای کارکناناش آشپزی میکرد (او عاشق آشپزی است؛ حداقل بسیاری اینطور میگویند). ناگهان با عجله از آشپزخانه بیرون آمد و به اتاق اعلام کرد:
هواوی ۲۰ سال اینده سه بازیکن برتر بازار ارتباطات جهانی خواهد بود!
و این دقیقاً همان چیزی است که اتفاق افتاد. در واقع، هواوی توانست از آن جاهطلبیها نیز فراتر برود. امروزه هواوی بزرگترین فروشنده تجهیزات مخابراتی شبکه در جهان بهشمار میآید. از آرزوی تبدیل شدن به شرکتی مانند اپل، اکنون این شرکت گوشیهای هوشمند بیشترین نسبت به اپل میفروشد.
اما سایهها بر موفقیت بینالمللی هواوی ادامه دارد. پیوندهای رن و هواوی با حزب کمونیست چین این ظن را ایجاد کرده است که این شرکت رشد بیسابقه خود را مدیون ارتباطات سیاسی قدرتمندش با دولت چین است. آمریکا هواوی را به عنوان ابزاری برای دولیت چین متهم کرد است. این اتهامی است که رن آن را رد میکند. او میگوید:
لطفاً فکر نکنید که هرآنچه هواوی به دست آورده است، بهخاطر ارتباطات ویژهای است که این شرکت از آن برخوردار است. حتی بسیاری از شرکتهای دولتی نیز شکست خوردهاند. آیا ارتباطات خوب به این معنی است که در آن زمان موفق خواهید شد؟ موفقیت هواوی هنوز هم به دلیل سخت کوشی ما است.
بیشتر بخوانید: HarmonyOS چیست؟
۱ دسامبر ۲۰۱۸ بود. دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا و شی جین پینگ، رئیس جمهور چین، در نشست سران گروه ۲۰ در بوئنوس آیرس، روی فیله کبابی و به دنبال آن، پنکیکهای کاراملی میخوردند. آنها بحثهای زیادی داشتهاند. ایالات متحده و چین در میانه یک جنگ تجاری و بر سر وضع تعرفه روی کالاها بود و پیشبینی رشد برای هر دو کشور اخیراً کاهش یافته بود. این به ترس از کند شدن اقتصاد جهانی میافزود. در این رویداد، دو رهبر سر آتشبس در جنگ تجاری توافق کردند و دونالد ترامب در توییتی نوشت:
روابط با چین جهشی بزرگ روبهجلو داشته است.
اما در هزاران کیلومتری شمال کانادا، دستگیری در حال وقوع بود که اتفاقات را در این سمت زیر سوال میبرد. منگ وانژو، مدیر مالی هواوی و دختر بزرگ رن ژنگفی، در حین انتقال بین پروازها در فرودگاه ونکوور توسط مقامات کانادایی بازداشت شده بودند. رن با احساسی آشکار میگوید:
وقتی او بهخاطر اینکه دختر من بود، بازداشت شد، قبلم شکست. چطور میتوانم ببینم فرزندم اینطور رنج میبرد؟ اما اتفاقی که افتاده، افتاده است. ما فقط میتوانیم برای حل این مشکل به قانون تکیه کنیم.
مشکلات هواوی تازه شروع شده بود. تقریباً دو ماه بعد، وزارت دادگستری ایالات متحده دو کیفرخواست علیه هواوی و خانم منگ تنظیم کرد. براساس کیفرخواست اول، هواوی و خانم منگ به گمراه کردن بانکها و دولت آمریکا در مورد تجارت خود در ایران متهم شده بودند. کیفرخواست دوم که علیه هواوی بود، شامل اتهامات جنایی از جمله ممانعت از اجرای عدالت و تلاش برای سرقت اسرار تجاری بود. هم هواوی و هم خانم منگ این اتهامات را رد میکردند.
اتهام سرقت تجاری بر یک ابزار روباتیک، تو یافته توسط T-Moblie، معرفو به Tappy نیز متمرکز بود. طبق اسناد قانونی، هواوی سعی کرده بود تاپی را بخرد، دستگاهی که انگشت انسان را با ضربه زدن سریع روی نمایشگر تلفن همراه برای تست پاسخگویی تقلید میکرد. T-Moblie در آن زمان با هواوی شراکت داشت اما پیشنهادات شرکت جینی را رد کرد چراکه .میترسید هواوی با استفاده از این فناوری، گوشیهایی را برای رقابت با T-Moblie بسازد.
گفته میشود که یکی از کارمندان آمریکایی هواوی، بازوی رباتیک تاپی را به صورت قاچاق وارد کیفاش کرده تا بتواند جزئیات آن را برای همکارانش در چین ارسال کند. پس از کشف سرقت ادعایی، کارمند هواوی ادعا کرد که بازو به اشتباه در کیف او افتاده است. هواوی ادعا کرد که این کارمند به تنهایی عمل کرده و این پرونده در سال ۲۰۱۴ به در خارج از دادگاه خاتمه یافت. اما آخرین پرونده براساس مسیرهای ایمیلی بین مدیران در چین و کارمندان آمریکایی این شرکت ساخته شده است که مدیریت هواوی را به سرقت ادعایی مرتبط میکند.
این کیفرخواست همچنین به شواهدی مبنی بر یک طرح پاداش از سال ۲۰۱۳ اشاره میکند که به کارکنان هواوی برای سرقت اطلاعات محرمانه از رقبا پاداش مالی میدهد. هواوی وجود چنین طرحی را نیز رد میکند. این اولین باری نیست که هواوی به سرقت اسرار تجاری متهم میشود. در طول سالها، شرکتهایی مانند سیسکو، نورتل و موتورولا همگی انگشت اتهام را به سوی شرکت چینی نشانه رفتهاند. اما ترس ایالات متحده در مورد هواوی چیزی فراتر از جاسوسی صنعتی محسوب میشود. برای بیش از یک دهه، دولت ایالات متحده این شرکت را چیزی بیش از یک بازوی حزب کمونیست در چین میبیند.
این نگرانیها با ظهور اینترنت همراه نسل پنجم یا همان 5G که سرعت دانلود ۱۰ یا ۲۰ برابر سریعتر از زمان کنونی و اتصال بیشتر بین دستگاهها را نوید میدهد، به منصه ظهور رسیده است. هواوی به عنوان بزرگترین ارائهدهنده زیرساختهای مخابراتی در جهان، یکی از بهترین شرکتهایی است که برای ساخت شبکههای جدید 5G قرار دارد. اما ایالات متحده به شرکای اطلاعاتی خود هشدار داده است که اعطای قرارداد به هواوی به منزله اجازه دادن به چین برای جاسوسی از آنها است. مایک پمپئو، وزیر امور خارچه پیشین آمریکا اخیراً نسبت به هواوی هشداری داد و گفت:
اگر کشوری این موضوع را بپذیرد و آن را در برخی از سیستمهای اطلاعاتی حیاتی خود قرار دهد، ما نمیتوانیم اطلاعات را با آنها به اشتراک بگذاریم.
بریتانیا، آلمان و کانادا درحال بررسی هستند که آیا محصولات هواوی تهدید امنیتی محسوب میشود یا خیر. استرالیا سال گذشته یک گام فراتر رفت و تأمینکنندگان تجهیزات را به سبب دستورات فراقانونی یک دولت خارجی ممنوع کرد. هواوی با نام ذکر نشده است، اما دانیل کیو از مؤسسه سیاست استراتژیک استرالیا میگوید که این شرکت به دلیل ارتباط با دولت، خطری برای امنیت ملی محسوب میشود. او به مادهای در قانون چین اشاره میکند که امکان امتناع هر شرکتی از کمک به حزب کمونیست چین در جمعآوری اطلاعات را غیرممکن میکند.
برای یک فرد معمولی که گوشی هوشمند هواوی دارد، این مسئله چندان مهم نیست. اما اگر شما یک دولت غربی هستید که امنیت ملی کلیدی را برای محافظت در اختیار دارید، چرا به یک شرکت که در سیستم سیاسی چین قرار دارد، اجازه فعالیت میدهید؟
رن بهنوبه خود میگوید که منابع هواوی هرگز و هرگز برای جاسوسی برای دولت چین استفاده نشده است. او میگوید:
دولت چین به وضوح گفته است که از شرکتها نمیخواهد درهای پشتی برایشان نصب کنند.
درهای پشتی اصطلاحی است که برای توصیف یک نقطه ورودی مخفی در نرمافزار یا یک سیستم کامپیوتری استفاده میشود که به شخص یا نهادی که آن را نصب کرده است، دسترسی به عملکرد داخلی سیستم را میدهد. او در ادامه میگوید:
هواوی نیز این کار را انجام نخواهد داد. درآمدهای فروش ما اکنون صدها میلیارد دلار است. ما قرار نیست به خاطر چنین چیزی، انزجار کشورمان و مشتریانما را در سراسر جهان به خطر بیاندازیم. ما تمام تجارت خود را از دست خواهیم داد و من این ریسک را نمیکنم.
ژو دایقی مدیر ارشد اخلاق و انطباق هواوی است. او نزدیک به ۲۵ سال با این شرکت در چندین موقعیت مختلف، مهندس ارشد، مدیر بخش سختافزار، رئیس مرکز تحقیقات در شیان (طبق بیوگرافی او در وبسایت شرکت) بوده است. او همچنین وظایف اجرایی عالیرتبه خود را با نقش دیگری ترکیب میکند؛ دبیر حزب کمیته کمونیست هواوی.
همه شرکتها در چین طبق قانون ملزم به داشتن کمیته حزب کمونیست هستند. خط رسمی این است که آنها وجود دارند تا اطمینان حاصل کنند که کارکنان از ارزشهای اخلاقی و اجتماعی کشور حمایت میکنند. نمایندگان کمیته نیز اغلب وظیفه دارند به کارگرانی که مشکلات مالی دارند، کمک کنند. اما منتقدان سیستم تکحزبی چین استدلال میکنند که آنها به دولت اجازه میدهد تا چین بر آن شرکت کنترل داشته باشد و میگویند سطح این کنترل در سالهای اخیر افزایش یافته است.
الیوت زاگمن که بهطور منظم به شرکتهای چینی در مورد استراتژی روابط عمومیشان مشاوره میدهد، میگوید:
رئیس جمهور، شی جین پینگ کنترل بیشتری بر جامعه تجاری در چین اعمال میکند. با کسب قدرت و نفوذ این شرکتها در خارج از کشور، حزب نمیخواهد کنترل خود را بر آنها از دست بدهد.
با این حال، رن استدلال میکند که نقش کمیته حزب کمونیست هواوی بسیار کمتر از آن چیزی است که بسیاری در غرب فکر میکنند. او میگوید:
این بخش فقط برای آموزش کارکنان ساخته شده است و در هیچ تصمیم تجاری دخیل نیست.
در چین، اکثر مدیران اجرایی از اعضای حزب کمونیست هستند. هر سال، آنها با وظیفهشناسی به کنفرانس مشورتی سیاسی خلق چین یا همان CPCC مراجعه میکنند که به موازات کنگره ملی خلق یا NPC برگزار میشود. در NPC، رؤسای محلی و ملی احزاب، مقامات و مدیران ارشد شرکت میکنند اما CPCC جایی است که جامعه تجاری تعهد خود را به کشور نشان میدهد. عضویت در حزب یک فرصت بسیار خوب برای شبکهسازی است. الیوت زاگمن استدلال میکند که این سیستمی است که وفاداری را میطلبد. او میگوید:
هیچ جدایی از حزب و دولت وجود ندارد. سیستم در چین عدم شفافیت در شرکتهایی مانند هواوی را تشویق میکند.
نگرانی این است که این پیوندهای نزدیک به این معنی است که اگر حزب کمونیست از یک شرکت بخواهد کاری انجام دهد، آنها چارهای جز رعایت کردن آن ندارند. در همین بین، اگر آن شرکت یکی از شرکتهایی باشد که در پروژههای زیرساختی حساس مخابراتی جهان مشارکت دارد، به راحتی میتوان متوجه شد که چرا ناظران غربی نگران هستند. هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد هواوی به هر نحوی تحت دستور دولت چین است یا اینکه پکن برنامهای برای دیکته کردن برنامهها و استراتژیهای تجاری به هواوی دارد؛ به ویژه وقتی صحبت از جاسوسی درمیان باشد.
اما نحوه دفاع قوی حزب کمونیست چین از هواوی، سوالاتی را در مورد این شرکت ایجاد کرده است. برای مثال، پکن اعلام کرد که بازداشت خانم منگ نقض حقوق بوده است و درحالی که پرونده استرداد او به ایالات متحده درحال پیشرفت بود، چین دو شهروند کانادایی را بازداشت و آنها را به سرقت اسرار دولتی متهم کرد. منتقدان میگویند این بازداشتها با دستگیری خانم منگ مرتبط هستند. رن درحالی که در مورد دستگیری کاناداییها اظهار نظر نمیکند، میگوید دفاع چین از هواوی قابل درک است. او دراینباره گفت:
وظیفه دولت چین است که از مردم خود محافظت کند. اگر ایالات متحده تلاش کند با تضعیف برجستهترین استعدادهای فناوری پیشرفته چین به مزیت رقابتی دست یابد، آن گاه قابل درک است که دولت چین نیز بهنوبه خود از شرکتهای فناوری پیشرفته خود محافظت کند.
در چند سال گذشته، نشانههایی از فشار بیشتر دولت برای وادار کردن شرکتهای خصوصی و به ویژه شرکت های فناوری برای همکاری با قوانین احزاب، حتی زمانی که به شدت مقاومت میکنند، وجود داشته است. دیدی چاکسینگ نمونهای از مشکلاتی است که شرکتهای چینی هنگام تلاش برای حفظ استقلال خود در برابر فشارهای دولتی با آن مواجه هستند.
نگرش چینیها به جمعآوری دادهها و حفظ حریم خصوصی دادهها با نگرش در غرب متفاوت است؛ بسیاری از مردم اهمیتی نمیدهند که کسبوکارها به دادههای آنها دسترسی داشته باشند، با این استدلال که این امر به راجتی زندگی و کار میافزاید.
بنابراین غیرعادی نبود که پس از قتل دو نفر از مسافران توسط رانندگان دیدی، رگولاتورها از این رسوایی استفاده کنند تا دیدی را مجبور کنند که اطلاعات شرکتی بیشتری را با دولت بهاشتراک بگذارد. اما دیدی با استناد به حفظ حریم خصوصی مشتری، مقاومت کرد. طبق قوانین چین، این کشور چارهای جز تبعیت نداشت. به گفته سام ساکس از مرکز اطلاعات استراتژیک و بینالمللی (CSIS)، این مورد نشان میدهد که دسترسی دولت به دادهها در چین آنطور که بسیاری خارج از چین تصور میکنند، برای همه آزاد نیست. او میگوید که نوعی کشمکش بین دولت و شرکتها بر سر دادهها وجود دارد. نحوه انجام این امر تعیین میکند که دولتهای خارجی چگونه به شرکتهای چینی در هنگام انجام تجارت در خارچ از کشور نگاه میکنند.
شرکتهایی مانند هواوی در سیستمی رشد کردهاند که برای بقا و شکوفایی به پیوندهای قوی با دولت چین نیاز داشتهاند؛ هیچ انتخاب دیگری وجود نداشت و نیست اما این پیوندها میتواند به اعتبار آنها در خارج از کشور آسیب برساند.
زاگمن میگوید:
این دو سیستم مفتاوت است. به آن مانند یک پریز برق فکر کنید. دوشاخه چین با خروجیهایی که ما در غرب داریم، نمیگنجد
بیشتر بخوانید: تاریخچه شیائومی
اساساً شما میخواهید به هر چیزی که میتواند متصل شود، وصل شوید. ژو پیینک، رئیس آزمایشگاههای بیسیم 5G هواوی، درحال نمایش دستگاههایی است که میتوانند به فناوری جدید متصل شوند: از یک مسواک هوشمند که دادههایی را در مورد نحوه مسواک زدن دندانهای شما جمعآوری میکند تا یک فنجان هوشمند که به شما یادآوری میکند چه زمانی باید کمی آب بنوشید؛ این دنیای است که در آن هر چیزی که فکرش را بکنید اندازهگیری و تجزیهوتحلیل میشود.
در پیجیدهترین حالت،همه چیز در کل شهرها به هم متصل میشود؛ ماشینهای بدون راننده، دمای ساختمانها، سرعت حمل و نقل عمومی، لیست بیپایان است. به گفته منابع صنعتی، هواوی از نظر تخصص تکنولوژیکی و آنچه میتواند به مشتریان ارائه دهد، یک سال از رقبای خود جلوتر است. همچنین تصور میشود که این شرکت میتواند قیمتهایی را ارائه دهد که حدود ده درصد ارزانتر از رقبای خود بهشمار میآید؛ اگرچه منتقدان ادعا میکنند که انی به دلیل حمایت دولت است.
رن این موضوع را رد میکند و میگوید هواوی کمکی از دولت دریافت نمیکند.
او عنوان کرده که دلیل واقعی مقاومت ایالات متحده در برابر هواوی، فناوری برتر این شرکت بهشمار میآید. وی دراینباره میگوید:
به هیچ وجه آمریکا نمیتواند ما را سرکوب کند. جهان به هواوی نیاز دارد چراکه ما پیشرفتهتر هستیم. حتی اگر آنها کشورهای بیشتری را متقاعد کنند که بهطور موقف از ما استفاده نکنند؛ ما فقط میتوانیم اوضاع را کمی کاهش دهیم.
بسیاری از تحلیلگران میگویند که محرومیت هواوی از شبکههای ایالات متحده میتواند باعث شود ایالات متحده از قابلیتهای 5G خود عقب بماند. سام ساکس از CSIS میگوید:
این بدان معنا است که ما نمیتوانیم در هیچ شبکه ترکیبی در اروپا یا آسیا شرکت کنیم. این ما را در یک نقطه ضعف قابل توجه قرار میدهد.
این در واقعیت به معنای دنیای دو اینترنتی است؛ یا آن چیزی که تحلیلگران آن را پرده آهنی دیجیتال مینامند. چیزی که جهان را به بخشهایی تقسیم میکند که با شرکتهای چینی مانند هواوی تجارت میکنند و آنهایی که این کار را نمیکنند.
به دلیل فشار ایالات متحده بر شرکای خود، هواوی در یک کمپین روابط عمومی تهاجمی برای جلب نظر مشتریان و سهامداران دولتی بوده است. در روزهای اخیر، نیک رید، رئیس وودافون، از ایالات متحده خواست که هر مدرکی که درباره هواوی دارد، بهاشتراک بگذارد درحالی که اندروس آنسیب، معاون کمیسیون در اروپا در بازار واحدهای دیجیتال، در توییتی عنوان کرد که با مدیرعامل دورهای هواوی دیدار کرده است تا در مورد هواوی با وی درباره اهمیت شفاف بودن گفتگو کند چراکه آنها راههای کار با یکدیگر را بررسی کردهاند.
اما شبههها در مورد هواوی همچنان باقی است. یک شرکت امنیتی از افزایش شدید درخواستهای مشتریان دولتی آسیایی درباره هواوی خبر میدهد. تحلیلگری که به شرط ناشناس ماندن با دولتهای آسیایی مشورت میکند، میگوید:
برخی از ما پرسیدهاند که چقدر باید نگران باشند که آیا هواوی واقعاً مسئولیتی دارد یا خیر.
رن در مورد چنین نگرانیهایی خوشبین است. او میگوید:
برای کشورهایی که به این موضوعات اعتقاد دارند، ما خودداری میکنیم. برای کشورهایی که احساس میکنند هواوی قابل اعتماد است، ممکن است کمی سریعتر و بهتر حرکت کنیم. دنیا خیلی بزرگ بزرگ است و ما نمیتوانیم از هر گوشه آن عبور کنیم.
اما این در مورد بیش از یک شرکت یا یک مدیرعامل و خانوادهاش است. به طور فزایندهای، این به عنوان نبرد بین دو نظم جهانی تلقی میشود و اینکه کدام یک آینده خواهند بود. در روزهای اولیه باز شدن چین، رؤسای جمهور ایالات متحده مانند جورج اچ دبلیو بوش از شایستگی تعامل حمایت کردهاند. او در یک سخنرانی در سال ۱۹۹۱ گفت:
هیچ کشوری روی زمین راهی برای واردات کالاها و خدمات جهان در عین حال متوقف کردن ایدههای خارجی در مرز پیدا نکرده است.
همانطور که ایده دموکراتیک ملتها را در هر قاره متحول کرده است، تغییر ناگزیر به چین نیز خواهد رسید. دولتهای قبلی ایالات متحده معتقد بودند که تعامل اقتصادی در چین منجر به این میشود که چین از مسیر آزادتر و لیبرالتر پیروی کند. نمیتوان انکار کرد که چین در ۴۰ سال گذشته پیشرفتههای چشمگیری داشته است. اقتصاد به مدت سهدهه بهطور متوسط سالانه ۱۰ درصد رشد کرده و به رهایی ۸۰۰ میلیون نفر از فقر نیز کمک کرده است. اکنون این کشور دومین اقتصاد بزرگ جهان است که تنها از ایالات متحده پیشی گرفته است. برخی برآوردها اقتصاد چین را تا سال ۲۰۳۰ از آمریکا جلوتر میدانند.
با حفظ حکومت تکحزبی و برتری حزب کمونیست، جین میتواند به این مهم دست یابد. اما موفقیت این کشور، نگرانی را ایجاد کرده است که تنها با کنترل عظیم دولت بر شرکتهای دیگر امکانپذیر است: ترس از این است که بتوان از کنترل برای دستیبای به اهداف حزب کمونیست استفاده کرد که در این مرحله هنوز نامشخص بهشمار میآید.
دانیل کیو میگوید:
این یک شمشیر دولبه برای چین است. حزب کمونیست چین توسعه شرکتهای چینی را بدون جلب سوء ظن قابل درک و مشروع عملاً غیرممکن کرده است.
علاوه بر این، چین تحت حکومت شی جین پینگ اقتدارگراتر شده است. جاناتا تپرمن، سردبیر فارین پالیسی دراینباره مینویسد:
شی بهطور سیستماتیک تقریباً تمام ویژگیهایی را که چین را متمایز میکرد و در گذشته به عملکرد خوب آن کمک میکرد، تضعیف میکند. تلاشهای او ممکن است در کوتاهمدت قدرت و اعتبار او را تقویت کند و برخی از اشکالهای فساد را کاهش دهد. با این حال، کمپین شی جین پینگ پیامدهای فاجعهبار بلندمدتی برای کشور خودش و جهان خواهد داشت.
اما رن این را رد میکند و اصرار دارد که چین درحال حاضر، بازتر از همیشه است. او دراینباره میگوید:
اگر این دید ۳۰ سال پیش باز میشد،برای من بسیار خطرناک بود. امروز میتوانم در پاسخ به سوالات سخت، صریح باشم. این نشان میدهد که چین فضای سیاسی بازتری دارد.
با این حال، رن به مسیری که چین در آینده در پیش خواهد گرفت، امیدوار است. وی میگوید:
چین به مدت ۵۰۰۰ سال کموبیش سعی کرده خود را از دنیای بیرون ببندد. با این حال، ما خود را فقیر دیدهایم و از کشورهای دیگر عقب ماندهایم. تنها در ۳۰ سال گذشته از زمانی که دنگ شیائوپینگ درهای چین را به روی جهان گشود، چین موفقتر شده است. بنابراین، چین باید به حرکت روبهجلو در مسیر اصطلاحات و گشایش ادامه دهد.
در یکی از محوطههای پردیس وسیع هواوی در شنزن، دریاچهای ساختهشده توسط انسانها قرار دارد که دو قو سیاه در آبهای آراما آن شنا میکنند. داستانی وجود دارد که رن پرندگان را در اینجا قرار داده است تا به کارکنان رویدادهای قوی سیاه را یادآوری کند؛ احتمالات مالی غیرقابل پیشبینی و فاجعهبار که آماده شدن برای آنها غیرممکن است. برای هواوی و رن، آینده بسیار نامشخص است و هیچ راهی برای گفتن آن چه در پیش است، وجود ندارد.