کاروتک
روز مردگان؛ تعطیلاتی که در آن برای مردگان جشن می‌گیرند!
روز مردگان یکی از بزرگ‌ترین مناسبت‌های فرهنگی است. این تعطیلات در پاییز برگزار می‌شود و اصلی‌ترین مشخصه آن اسکلت، محرابی برای مردگان و مهمانی بزرگ است که سال‌به‌سال بیشتر جشن گرفته می‌شود. اما این روز از کجا آمده و چه معنایی دارد؟ برای گرفتن پاسخ این سوال با کارو تک همراه باشید.
روز مردگان چیست؟
روز مردگان یا همان Día de Muertos یک مناسبت سالانه است که در تاریخ 1 و 2 نوامبر جشن گرفته می‌شود و خانواده‌ها، ارواح دوستان و بستگانی که مرده‌اند را به یک مهمانی دعوت می‌کنند. در واقع این افراد گمان می‌کنند که مرز بین دنیای زنده‌ها و سرزمین مردگان در این روزها باز است، بنابراین عموی دوست‌داشتنی شما می‌تواند از غذاها، نوشیدنی‌ها، موسیقی و جشنی که خیلی دوست داشت قبل از اینکه دوباره مرز بسته شود، استفاده کند.
ایده کلی این است که مهمانی برگزار کنیم که مرده‌ها می‌خواهند در آن حضور داشته باشند، بنابراین هیچ جایی برای عزاداری نیست، بلکه در اینجور مراسمات باید بسیار خوش بود و داستان‌هایی را تعریف کرد، لطیفه گفت، رقصید و از غذاهای عالی که فراهم آورده شده لذت برد. در این مراسم باید جشنی را برگزار کرد و در آن به یاد افرادی باشیم که از دست داده‌ایم، نه اینکه برای آن‌ها سوگواری کنیم. اسکلت‌ها و ارواح روز مردگان ممکن است که شبیه ارواح شبح‌گونه روز هالوین به‌نظر برسند، اما این دو تعطیلات حتی از نظر باطنی هم به یکدیگر ارتباطی ندارند. روز مردگان درباره ارواح ترسناک نیست و بیشتر به زندگی کردن بها می‌دهد.
روز مردگان از کجا آمده است؟
ریشه‌های باستانی این تعطیلات کمی مبهم است. برخی معتقدند که دستورالعمل‌های روز مردگان مستقیما از امپراتوری آزتک‌ها در مکزیک مرکزی نشات می‌گیرد. آزتک‌ها حداقل شش جشن مختلف در طول سال برگزار می‌کردند که شباهت‌های زیادی را با این روز مردگان امروزی داشتند. این مراسم‌ها شامل جشنی برای بزرگداشت میکس کواتل و خدا جنگ بودند که بین 20 اکتبر تا 8 نوامبر برگزار می‌شد و در آن کارهایی مانند قراردادن غذا در کنار سنگ قبرها انجام می‌شد.
زمانی‌که اسپانیایی‌ها توانستند سرزمین‌های آزتک‌ها را در قرن شانزدهم میلادی تسخیر کنند و تحت مستعمره خود درآورند، تاریخ این جشن‌ها به تعطیلات کاتولیک و روز همه ارواح در روزهای 1 و 2 نوامبر منتقل شد، اما در عمل تا حد زیادی به همان شکل گذشته‌اش باقی ماند.
این جشنی که امروزه ما آن را گرامی می‌داریم، در واقع نسخه‌ای از همان جشن‌های آزتک‌ها است و در این بین برخی فکر می‌کنند که روز مردگان به شکل امروزی‌اش شباهت بیشتری با مراسمات و جشن‌های قرون وسطایی اروپا دارد تا جشن‌هایی آمریکایی پیش از تشکیل کلمبیا. به‌صورتی خاص، روز ارواح به معنای به یادآوردن مردگان است و آن رقص‌های عجیب‌وغریبی که انجام می‌دهند و اسکلت‌هایی که می‌گردانند، برای این است که یادآوری کنند که گداها و پادشاهان هر دو در زمانی که مرگ قصد داشته باشد تا عدالت را اجرا کند، سرنوشت یکسانی را خواهند داشت.
با توجه به تمام موارد گفته شده، حقیقت این جشن امروزی مردگان چیزی در میان این دو جشنی است که گفتیم. جشن مردگان تلفیقی از فرهنگ‌ها است که در آن مواردی مانند قومیت، مذهب، هنر و سیاست هم وجود دارد؛ پس به این ترتیب می‌توان اینطور نتیجه گرفت که ما یک چیز منحصربه‌فردی را در اختیار داریم که نمونه‌اش در هیچ کجای تاریخ وجود ندارد.
روز مردگان چگونه جشن گرفته می‌شود؟
فعالیت‌ها و سنت‌های روز مردگان نسبت‌به مکانی که در آن زندگی می‌کنید متفاوت است. در گواتمالا مردم بادبادک‌های غول‌پیکری را به پرواز در می‌آورند و در بولیوی مردم جمجمه‌های واقعی عزیزانشان را با استفاده از دسته‌های گل تزیین می‌کنند. اگر بخواهیم که به اصلی‌ترین و ریشه‌ای‌ترین حالت این تعطیلات باز گردیم، باید به مکان‌هایی مانند مکزیک و ایالات متحده آمریکا برویم.
محراب‌ها
این مکان‌ها معمولا در خانه‌ها برپا می‌شوند و زیارت‌گاه‌هایی هستند که در آن‌ها بنرها، پاپ پیکادیا همان کاغذ‌های پارچه‌ای که به طرح‌های تزئینی بریده می‌شوند، شمع‌ها، غذاهای مورد علاقه مردگان، pan de muerto یا همان نان مردگان، عکس‌ها و نذوراتی برای مردگان وجود دارد. البته در کنار این موارد، وسایل خاص مخصوص آن‌ها که علاقه بسیار زیادی هم به آن داشتند هم وجود دارد. در این مکان‌ها گل‌هایی مانند گل همیشه بهار نارنجی یا زرد که گفته می‌شود رایحه شیرین آن‌ها به هدایت روح به خانه کمک می‌کند هم دیده می‌شود.
جمجمه‌ها و اسکلت‌ها
جمجمه‌ها و اسکلت‌ها در سراسر جشن‌های روز مردگان و در طرح‌های مختلفی مانند جمجمه‌های قندی کوچکی که با یخ‌های رنگارنگ تزیین شده و روی محراب‌ها قرار گرفته‌اند، تا جمجمه‌ها و گل‌های استادانه‌ای که برخی افراد روی صورت خود می‌کشند، وجود دارند. این جمجمه‌ها معمولا خندان هستند و با چیزی که معمولا در جشن‌های هالووین می‌بینیم تفاوت‌های اساسی دارند.
بسیاری از جنبه‌های مدرن روز مردگان را می‌توان در یک نقاشی پیدا کرد. La Calavera Catrina از گوادالوپه پوسادا، کاریکاتوریست و فعال اجتماعی، در سال 1911 و یک سال قبل از شروع انقلاب مکزیک، در یک صفحه بزرگ منتشر شد. Catrina یک اسکلت مربوط به بانویی از طبق بالای جامعه است که به سبکه فرانسوی، کلاه گلدار و لبخندی روی لبش کشیده شده است. جمله‌ای که همراه با این نقاشی منتشر شده، هدف از کشیدن آن را خلاصه می‌کند:
آن دسته از لباس‌هایی که امروزه با آرایش پوشیده شده‌اند، در نهایت به شکل جمجمه‌هایی تغییر شکل می‌دهند.
بازدید از قبرستان‌ها
جشن روزمردگان برای بسیاری از خانواده‌ها شامل بازدید از قبور عزیزان، تمیز کردن آن‌ها، تزئین آن‌ها با گل و اهدای نذری‌هایی است. در برخی مکان‌ها گروه‌های موسیقی در گورستان‌ها برنامه‌ای را اجرا می‌کندد و اقوام مردان اغلب به پیک نیک می‌پدازند و غدای مورد علاقه متوفی را می‌خورند.
سیاست
حداقل از زمان انتشار Catrina، سیاست بخشی از جشن مردگان بوده است. در دهه 1970 میلادی، جنبش چیکانو از این تعطیلات برای فراخوانی علیه تبعیض و جشن گرفتن میراث مکزیکی استفاده کرد و در دهه 1980 میلادی، محراب‌های عمومی برای بزرگداشت قربانیان ایدز و در سال 2019، یک محراب بزرگ به افتخار تیراندازی در ال‌پاسو برپا شد.
جشن‌های عمومی
درحالی‌که به‌صورت سنتی تعطیلات خصوصی‌تر است، در سال‌های اخیر رژه روز مردگان، جشنواره‌ها و مهمانی‌های خیابانی، به‌ویژه در مکزیک و غرب ایالات متحده آمریکا محبوب شده‌اند.
برای گواهی بر ماهیت همیشه در حال تحول این تعطیلات، یکی از بزرگ‌ترین جشنواره‌ها از فیلم جیمز باند الهام گرفته شده است. در فیلم Spectre که در سال 2015 ساخته شد، جیمز باند از جشنواره روز مردگان در مکزیکو سیتی بازدید می‌کند. سال بعد، شهر یک جشنواره واقعی برای کسانی که انتظار آن را داشتند برگزار کرد و از آن زمان تبدیل به یک سنت شده است.
اگر شما اسپانیایی نیستید، جشن گرفتن روز مردگان تهاجم فرهنگی است؟
بستگی دارد که از چه کسی این موضوع را بپرسید. به‌صورت کلی، تهاجم فرهنگی چیز پیچیده‌ای است، اما بسیاری از مردم فکر می‌کنند که اکثر مردم مکزیک با علاقه‌ای واقعی و با احترام بسیار بالا با برگزاری روز مردگان مخالفت نمی‌کنند. البته در غرب قاره اروپا و در کشور ایرلند مردم به‌صورتی فزاینده با برگزاری این جشن مخالف هستند. در هر صورت اگر مردم بخواهند که با این موضوع مخالفت کنند، اشتباه نخواهند کرد، اما چیزی است که جریان دارد و تعداد افراد بسیار زیادی هر ساله آن را برگزار می‌کنند.
چرا محبوبیت روز مردگان در حال افزایش است؟
تعطیلات به‌صورتی مداوم در حال برجسته شدن و از طرفی دیگر هم محبوبیت فرهنگی آن بالا و پایین می‌رود که اغلب به دلایلی قابل تعریف نیستند. اگر تاریخ ورود این جشن به کشورهای مختلف را مورد بررسی قرار دهیم، متوجه خواهیم شد که این جشن هم‌زمان با ورود اسپانیایی‌ها به آمریکا، به این کشور رسید. ورود این جشن به آمریکا را می‌توانیم دقیقا مشابه با ورود جشن سنت پاتریک به ایالات متحده آمریکا در زمانی که ایرلندی‌ها در قرن نوزدهم به این کشور آمدند، بدانیم.
تاثیرات فیلم‌هایی مانند اسپکتر و پیکسار که در بالا ذکر شده، علاقه‌به این تعطیلات را افزایش داده است. از طرفی دیگر شکل سابق سرمایه‌داری هم باعث شد تا محبوبیتی از این جشن در بین توده مردم ایجاد شود که سال‌به‌سال در حال افزایش است.
در نهایت بسیاری از افراد و کارشناسان بر این باورند که جشن روز مردگان چیزی بیشتر از بازاریابی و جامعه‌شناسی است. این دست از افراد تصور می‌کنند که بسیاری از مردم، جدای از قومیتی که دارند، به راه جدیدی برای اندیشیدن به مرگ نیاز دارند. سنت‌های مربوط به مرگ ویکتوریایی که فرهنگ در جریان ایالات متحده آمریکا را معرفی می‌کند، چیز کافی نیست. در واقع این سنت‌های مربوط به مرگ ویکتوریایی به ما می‌گویند که باید در زمان عذاداری برای مردگان لباس سیاه بر تن کنیم و گریه و زاری راه بیندازیم. جشن گرفتن برای مردگان در کنار جشن گرفتن برای زندگی، بهانه‌ای بسیار بهتر برای تعطیلات است.
انتشار متن مطالب کاروتک در نشریات کاغذی یا رسانه‌های دیجیتال٬ بدون کسب اجازه از مدیر سایت ممنوع است.
کاری با 
در استودیو کارو
