نایکی یک شرکت بزرگ جهانی در زمینه لباس است که کفشهای ورزشی، پوشاک و تجهیزات و لوازم جانبی مربوط به این حوزه را طراحی، توسعه، بازاریابی و بهفروش میرساند. ما در این مقاله قصد داریم تا به مدل کسبوکاری نایکی بپردازیم؛ با کارو تک همراه باشید.
اگرچه که این شرکت در روزهای اول محصولاتش را تنها برای اهداف ورزشی تولید میکرد، اما بسیاری از محصولات آنها درحالحاضر برای فعالیتهای روزمره یا اوقات فراعت نیز مورد استفاده قرار میگیرند. اکثر محصولات نایکی توسط یکسری از پیمانکاران مستقل تولید میشوند و مستقیما از طریق فروشگاههای خردهفروشی و پلتفرمهای دیجیتالی نایک بهفروش میرسند. البته در این بین توزیعکنندگان مستقل و نمایندگان فروش هم به نایکی کمک میکنند تا محصولات این شرکت در سراسر جهان در دسترس قرار داشته باشند.
شرکت نایکی که درحالحاضر در اورگان ایالات متحده آمریکا مستقر است، تعداد بسیار زیادی از رقیبان قدرتمند، مانند Luluemon، اسیکس، آدیداس، پوما، آندر آرمور و مواردی دیگر را دارد که هرکدام از آنها در حوزههای بهخصوصی قدرتمند هستند و این شرکت راه بسیار سختی را برای رقابت با آنها در پیشرو دارد. در واقع نایکی با استفاده از یکسری روشهای بازاریابی، تحقیق و توسعه در زمینه نسل جدید لباسها و قراردادهایی که با افراد مشهور میبندد، توانسته تا به امروز در صدر لیست باارزشترین شرکتهای فعال در حوزه کاری خود قرار بگیرد.
نایکی در ماه مارس سال جاری میلادی نتایج مالی سهماهه سوم سال 2022 خود را اعلام کرد که دوره سهماهه منتهی به روز 28 فوریه 2022 را شامل میشد. این شرکت درآمد خالص 1.4 میلیارد دلاری را ثبت کرده است که 3.7 درصد کاهش را درمقایسهبا سه ماه گذشته نشان میدهد. درآمد سالانه آنها هم با 5.0 درصد رشد به 10.9 میلیارد دلار رسیده که رقم قابل قبولی بهنظر میرسد.
این شرکت در بایگانیهای صورتهای مالی سهماهه خود اعلام کرد که همهگیری ویروس کرونا و تاثیرات مرتبط با آن همچنان بر زنجیره تامین جهانی تاثیر میگذارد و در نتایج و عملیات تجاری جهانی این شرکت نوسانهایی را ایجاد میکند. نایکی حتی درحالحاضر بهدلیل گسترش دوباره ویروس کرونا در چین و قرنطینههایی که دولت این کشور در نظر گرفته، در حال تعطیل کردن فروشگاههای خود است.
کمبود محصولات این شرکت در بازار هم یکی دیگر از معضلاتیست که آنها مشغول دست و پنجه نرم کردن با آن هستند. باتوجهبه این موضوع که هنوز صنعت کشتیرانی و حملونقل در جهان به حالت سابق خود بازنگشته است، آنها نمیتوانند که محصولات خود را با سرعت مورد نظرشان به سراسر جهان ارسال کنند و به همین واسطه با کمبود محصول در فروشگاههای خود مواجه شدهاند.
نایکی درحالحاضر معیارهای مالی خود را به سه دسته مختلف تقسیم کرده است که عبارتند از:
در این بین برند نایکی نیز به بخشهای مختلفی تقسیم میشوند که عبارتند از:
درواقع براساس آخرین آمارهای منتشر شده، نایکی چیزی در حدود 95 درصد از کل درآمدش را با استفاده از همین برند خود تامین میکند. نایکی همچنین بهازای تولید و کانالهای توزیع عمدهاش درآمدی را کسب میکند، اما این موضوع صرفا در مورد درآمد صادق است و تقریبا میتوانیم بگوییم که خبری از سود نیست. اگر بخواهیم که این موضوع را برای شما روشنتر کنیم، باید بگوییم که سهم درآمدی حاصل از هر یک از خطوط تولید نایک در سهماهه سوم سال مالی 2022 عبارتست از:
البته نباید این موضوع را هم از قلم بیندازیم که نایکی مقدار ناچیزی درآمد هم از صدور مجوزهای کسبوکار در بخشهای جهانی برند خود و بخشهای Converse و شرکتی نیز دارد. نایکی هم درآمد و EBIT یا همان سود قبل از مالیات را برای بخشهای مختلف برند خود بهصورت گزارشی مشخص در بازههای زمانی از قبل تعیین شده، اعلام میکند. دادههای گزارش شده در نمودارهای دایرهای بالا و در محاسبات درصدی از سهمها در تفکیک زیر، درآمدهای منفی و مقادر EBIT را حذف نمیکند.
بخش آمریکای شمالی نایکی در سهماهه سوم مالی سال 2022 توانسته تا چیزی در حدود 3.9 میلیارد دلار درآمد داشته باشد که تقریبا 36 درصد از کل درآمد را شامل میشود. سود قبل از پرداخت مالیات هم در این بازه زمانی گفته شده به 967 میلیون دلار رسید که حدود 31 درصد از کل را بهخود اختصاص میدهد.
درآمد این بخش درمقایسهبا مدت مشابه سال گذشته هم رشد 8.9 درصدی را تجربه کرده است، اما این افزایش درآمد به آن معنا نیست که سود هم افزایش یافته و آمارهای منتشر شده به ما نشان میدهند که EBIT درحالحاضر کاهش 0.3 درصدی را درمقایسهبا سال گذشته داشته است.
بخشهای اروپا، خاورمیانه و آفریقا نایکی در سهماهه سوم سال مالی 2022 توانسته تا برای این شرکت درآمد 2.8 میلیارد دلاری را بههمراه داشته باشد که حدود 26 درصد از کل درآمد را شامل میشود. این درآمد گفته شده با خود سود قبل از پرداخت مالیات 713 میلیون دلاری را بههمراه داشت که حدود 23 درصد از کل را تشکیل میدهد. درآمد و EBIT این شرکت برای سهماهه مورد نظر هم بهترتیب رشد 6.5 و 33.8 درصدی را نشان میدهد.
بخش چین نایکی در سهماهه سوم سال مالی 2022 توانسته تا درآمد 2.2 میلیارد دلاری را داشته باشد که حدود 20 درصد از کل درآمدها را بهخودش اختصاص میدهد. EBIT نایکی در این منطقه هم برابربا 784 میلیون دلار بود که بیش از 25 درصد از کل را شامل میشود. درآمد و EBIT بهترتیب 5.2 و 19.4 درصد درمقایسهبا سهماهه مشابه سال قبل کاهش یافتهاند.
بخش آسیا، اقیانوسیه و آمریکای لاتین نایکی در سهماهه سوم سال مالی 2022 چیزی درحدود 1.5 میلیارد دلار درآمد داشته است که حدود 13 درصد از کل درآمدهای این شرکت را شامل میشود. EBIT هم برابربا 478 میلیون دلار بوده که 15 درصد از کل را تشکیل میدهد. درآمد و EBIT آمده در این لیست هم بهترتیب 11.1 و 17.2 درصد افزایش را به ما نشان میدهند.
درآمد بخشهای جهانی برند نایکی به صدور مجوز برند برای کسبوکارهایی ارتباط دارد که بخشی از هیچیک از قسمتهای جغرافیایی گفته شده نیستند، اختصاص داده شده است. این بخش در سهماهه سوم سال مالی 2022 چیزی در حدوود 41 میلیون دلار درآمد داشته که بخش کوچکی از کل را تشکیل میدهد. این بخش متاسفانه برای نایکی 975 میلیون دلار زیان در زمینه سود قبل از پرداخت مالیات را ثبت کرد.
بخش Converse شرکت نایکی در زمینه طراحی، توزیع، صدور مجوز و فروش کفشهای ورزشی، پوشاک و لوازم جانبی مربوط به این حوزه تحت برندهای مانند Converse، Chuck Taylor، All-Star، One Star، Star Chevron و Jack Purcell فعالیت میکند.
این بخش مورد نظر توانسته تا در سهماهه سوم سال مالی 2022، 567 میلیون دلار درآمد را بههمراه داشته باشد که حدود 5 درصد از کل درآمد این شرکت را به خودش اختصاص میدهد. EBIT این قسمت هم تقریبا برابربا 168 میلیون دلار بوده است که با یک ضرب و تقسیم ساده به نسبت 5 درصدی از کل میرسیم.
طبق گفتهها و آمارهای منتشر شده توسط نایکی، درآمد آنها در مدت زمان مورد نظر و درمقایسهبا سهماهه مشابه سال قبل، کاهش 0.5 درصدی را ثبت کرده است، اما این کاهش درآمد عاملی برای کاهش سود قبل از کسر مالیات نبوده و نایکی توانسته تا EBIT خود را تا 12 درصد افزایش دهد.
درآمد بخش شرکتی نایکی عمدتا شامل سودها و زیانهای پوششی ارزهای خارجی مربوط به درآمدهای ایجاد شده توسط سایر بخشهای عملیاتی نایکی اسن. این بخش توانسته تا درآمد 19 میلیون دلاری را در سهماهه سوم سال مالی 2022 بهثبت رساند که کاهش قابل توجهی را درمقایسهبا درآمد 14 میلیون دلاری در سال قبل دارد. EBIT این بخش هم برابربا 412 میلیون دلار بوده است.
مایکی همچنین سهم درآمد حاصل از کانالهای توزیع خود را تقسیم میکند که عبارتند از:
این کانال توزیع مستقیم به خریداران در سهماهه سوم سال مالی 2022 رشد 15.9 درصدی را نشان میدهد، درحالیکه درآمد مشتریان عمده فروشی 2.4 درصد بهصورت سالانه کاهش یافته است.
در روز 19 ژانویه سال جاری میلادی، نایکی اعلام کرد که در حال ایجاد تعدادی تغییرات برای بهبود زنجیره تامین خود بهمنظور ارائه خدمات بهتر به مشتریان است. این شرکت گفت که قبل از زمستان سال 2020، تجارت آنها در آمریکا شمالی تقریبا بهصورتی کامل از طریق مراکز توزیع خود در ممفیس فعالیت میکردند.
نایکی همچنین گفت که نهتنها این مراکز توزیع را به امکانات بسیار خوبی مجهز خواهد کرد، بلکه قصد دارد تا مراکز توزیع دیگری را هم در لسآنجلس، بیتلحم، پیسی، دالاس و تگزاس هم دایر کند. این شرکت همچنین یک مرکز خدمات منطقهای را در شهر مادرید اسپانیا دایر کرد تا مرکز لجستیک اروپایی خود که در گذشته در بلژیک قرار داشت را تکمیل کند.
در کنار تمام این موارد گفته شده، این شرکت گفته است که قصد دارد تا از فناوریهای کاملا جدیدی، مانند هوش مصنوعی و یادگیری ماشین برای بهبود کارایی در مراکز توزیع خود استفاده کند تا مشتریان در زمان خرید از فروشگاههای حضوری و مجازی آنها بهترین تجربه را داشته باشند.