نگاهی به اولین محصولی که در تاریخ کمپانی اپل ساخته شده؛ محصولی که به واز و جابز راه درست را نشان داد.
قبل از آن که در کشور ما همه اپل را ابتدا با گوشیهای هوشمند مینیمال و جذابش و البته لپتاپهای قدرتمندش بشناسند، اپل تاریخچهای حیرتانگیز دارد و اولین محصول خود را با یک کامپیوتر شخصی آغاز کرد. به همین خاطر اپل را میتوان یک کمپانی کامپیوتری قلمداد کرد که توسط استیو جابز و استیو ووزنیاک تاسیس شده است.
ایده راهاندازی کمپانی اپل از جایی آغاز شد که استیو وزنیاک کامپیوتر شخصی برای خود ساخت و زمانی که استیو جابز این کامپیوتر را دید، به وزنیاک پیشنهاد داد که این محصول را به تولید انبوه برسانند و آن را به کمپانیهای دیگر بفروشند.
اما این محصول و کامپیوتر چی بود؟ در ادامه به معرفی محصول Apple 1 میپردازیم.
۴۶ سال پیش بود که دنیای فناوری شاهد عرضه کامپیوتر Apple-1 بود. این کامپیوتر از سیستم عامل System Monitor استفاده میکرد که در حقیقت یک سیستم عامل نیست. یعنی سیستمعاملهایی که امروز میبینیم کاملا با این سیستم عامل تفاوت دارند.
سیستم عامل System Monitor یک صفحه سیاه و سفید ساده است که کاربر باید از کدهای Command استفاده کند تا در بخشهای مختلف حافظه مموری سفر کند و از برد و کیت کامپیوتر، درخواستهای مختلف برای اجرا داشته باشد. این سیستمعامل هیچ المان گرافیکی نداشت و تنها المانهای قابل مشاهده روی مانیتور، چند خط کد بود.
پردازنده این کامپیوتر مدل MOS 6502 با فرکانس پردازشی ۱ مگاهرتز بود. یک میکروپردازنده ۸-بیتی که توسط چاک پدل در شرکت MOS Technology ساخته شده است. حداکثر فرکانس پردازشی این پردازنده ۱ تا ۳ مگاهرتز است اما در کامپیوتر اپل از فرکانس پردازشی ۱ مگاهرتز استفاده شده. این پردازنده نزدیک به ۳۵۰۰ ترانزیستور داخلی دارد.
در کیت Apple-1 تنها ۴ کیلوبایت رم تعبیه شده که البته این مقدار قابل ارتقا به ۸ یا ۴۸ کیلوبایت بود و برای حافظه داخلی ۴۵۶ کیلوبایت در نظر گرفته شده بود. از لحاظ حافظه گرافیکی، کیت Apple-1 از چیپی استفاده میکرد که بتوان ۴۰ در ۲۴ کارکتر را به نمایش بکشد که در آن زمان برای نشان دادن خطهای کد روی کامپیوتر، چیپ بسیار مناسبی بود.
به طور کلی سختافزار Apple-1 در آن زمان به قدری پیشرفته بود که مدارس، بیمارستانها و حتی دفترهای حسابداری میتوانست مورد استفاده قرار بگیرد. شاید بزرگترین مشکلی که میتوان از این کامپیوتر گرفت، نبود سیستم عامل گرافیکی بود که متاسفانه در آن زمان کامپیوتری موجود نبود که از این قابلیت پشتیبانی کند. هر چند که بعدها اپل کامپیوتری با سیستم عامل گرافیک رنگی عرضه کرد که در مقالهای دیگر به آن میپردازیم.
کامپیوتر اپل، اولین محصولی بود که از این کمپانی عرضه شد. این کامپیوتر در ابتدا با نام Apple Computer عرضه شد اما کمی بعد و با ساخته شدن کامپیوترهای بیشتر توسط اپل، این محصول به Apple-1 تغییر نام داد که برای نامگذاری دیگر کامپیوترهای اپل مشکلی به وجود نیاید.
این دستگاه در دستهبندی کامپیوترهای ۸-بیتی قرار میگیرد که در سال ۱۹۷۶ عرضه شد. این کامپیوتر توسط استیو وزنیاک طراحی و ساخته شده بود اما ایده فروش این کامپیوتر توسط استیو جابز صورت گرفت و بدین صورت بود که استیو جابز کمپانی اپل را راهاندازی کرد.
در آن زمان هیچ سرمایهگذاری روی این کامپیوتر شکل نگرفته بود و نحوه فروش آن به بدین شکل بود که استیو جابز از فروشگاهها و کمپانیهای مختلف سفارش با پیشپرداخت دریافت میکرد و سپس سفارش که کامپیوتر Apple-1 بود را به مشتریهایش تحویل میداد.
برای راهاندازی کمپانی اپل با مقداری پول اولیه، استیو جابز تنها راه حمل و نقل خود یعنی ماشینش که در آن زمان ماشینی با مدل VW Microbus داشت را برای چندصد دلار فروخت. جابز بعدها مجبور به استفاده از دوچرخه مجبور شد. البته وزنیاک هم ماشین حساب فوق پیشرفته خود یعنی HP-65 را به قیمت ۵۰۰ دلار فروخت که بتوانند روی این کمپانی سرمایهگذاری کنند.
اولین مدل از کامپیوتر Apple-1 توسط جابز و وزنیاک در نمایشگاه Homebrew Computer Club کالیفرنیا به نمایش گذاشته شد.
البته وقتی از کامپیوتر اپل صحبت میکنیم، باید گفت که این کامپیوتر هیچ شباهتی به کامپیوترهای امروزی ندارد و بیشتر شبیه به یک مادربرد است. در آن زمان به این کامپیوترها، کیت کامپیوتر میگفتند. اما در آن زمان داشتن همین کیت کامپیوتری هم میتوانستند کارهای خود را به شدت جلو بیاندازند.
در فبریه سال ۲۰۲۲ میلادی، اپل تایید کرد که هنوز ۶۲ دستگاه Apple-1 وجود دارد که در دست افراد مختلف است. اکثر این کامپیوترها هنوز توانایی اجرا شدن دارند و بعد از این همه سال خراب نشدهاند. طی این چند سال افراد زیادی بودند که این کامپیوتر را در فروشگاههای اینترنتی با قیمتهای هنگفت به فروش رساندند.
به عنوان مثال در سال ۲۰۱۸ در ایالت دالاس، فردی موفق به فروش یک کامپیوتر Apple-1 کاملا سالم به قیمت ۴۰۰هزار دلار شد که اگر بخواهیم از قیمت اصلی آن حساب کنیم، او نزدیک به ۳۹۵هزار دلار سود کامل داشته است.
اولین نسخه از Apple-1 برای یک کلاس درس ریاضی در دبیرستانی توسعه و به فروش رسید. در آن زمان استیو جابز و استیو وزنیاک حدود ۲۰۰ نسخه از این کامپیوتر را توسعه دادند که همه این نسخهها به جز ۲۵ تا از آنها طی ده ماه آینده به فروش رسیدند.
این کامپیوتر با قت ۶۶۶.۶۶ دلار به فروش میرسید اما در آپریل ۱۹۷۷، قیمت این محصول به ۴۷۵ دلار کاهش یافت و فروش آن تا آگوست ۱۹۷۷ ادامه پیدا کرد و این در حالی بود که در این زمان، از کامپیوتر بعدی اپل با نام کامپیوتر Apple-2 رونمایی شده بود. در اکتبر ۱۹۷۷، توسعه کامپیوتر Apple-1 برای همیشه متوقف شد و از لیست قیمتهای کمپانی اپل حذف شد.
البته کامپیوتر Apple-1 هنوز هم خواهان زیادی دارد. این افراد معمولا کسانی هستند که علاقه زیادی به دنیای فناوری دارند؛ یا کلکسیونرهایی که دوست دارند نمونه و مشابه آن را در خانه خود داشته باشند. خوشبختانه اگر دوست داشته باشید که یک Apple-1 در خانه نگهدارید، شاید نتوانید نسخه اورجینال آن را پیدا کنید، اما افراد زیادی هستند که مشابه آن را توسعه داده و به فروش میرسانند.
یک متخصص سختافزار به اسم وینس بریل چندی پیش شروع به توسعه و تولید نمونه مشابه Apple-1 با نام Replica-1 را کرد و با قیمت ۱۵۰ دلار به فروش رساند. البته برای ساخته شدن این کامپیوتر، از قطعات مدرن استفاده شده است؛ به این دلیل که کامپیوتر عمر بیشتری داشته باشد و همچنین پیدا کردن بعضی از قطعات Apple-1 در حال حاضر، تقریبا غیرممکن است.
کامپیوتر Apple-1 یکی از مهمترین محصولات تاریخ فناوری محسوب میشود؛ اهمیت این محصول به خاطر سختافزار انقلابی و خارقالعاده آن نیست بلکه بیشتر به این خاطر است که موفقیت هر چند در مقیاس کم ان محصول بود که باعث شد استیو جابز و استیو وزنیاک به تاسیس کمپانی اپل فکر کنند.
کامپیوتری که برای همیشه به عنوان میراث همیشگی اپل یاد میشود.