کاروتک

تکنولوژی و علمی

تلویزیون و سینما

تلویزیون کاروتک

صنعت بازی‌های ویدیویی جوان است اما آن‌قدر قصه و راهی پیچیده دارد که باید برای آن چند قسمت تاریخچه نوشت؛ این هم از قسمت اول!

یکی از جالب‌ترین موضوعاتی که نوشتن تاریخچه راجع به بازی‌های ویدیویی، این است که با این که معمولا تاریخچه‌ها مربوط به رویدادهای خیلی قدیمی و در گذشته هستند، اما صنعت بازی‌های ویدیویی صنعتی تازه‌نفس اما جوان است. چند مقاله و کتاب تاریخچه می‌توانید بازی کنید که افراد اولیه و تأثیرگذار در آن هنوز هم زنده باشند و بعضی از آ‌ن‌ها حتی هنوز هم مشغول کار باشند؟

فکر کردن راجع به آن بسیار جالب است. همه چیز راجع به بازی‌های ویدیویی حس تازه و جدیدی دارند. حتی اولین بازی تاریخ بازی‌های ویدیویی یعنی Pong آن اسانس سرگرمی را در خود به شکلی جا داده است که می‌توانید به تجربه آن بپردازید و برای مدت زمانی خود را سرگرم کنید. اگر حرفم را باور نمی‌کنید، کافی است در اینترنت این بازی را پیدا کرده و بازی کنید؛ می‌توانید این اثر را در فرمت‌های دیجیتالی پیدا کنید و نیازی به دستگاه آرکید نیست. بازی‌های ویدیویی هر روز بزرگ‌تر از سابق می‌شوند و این موضوع بسیار جالب است.

پدربزرگ من پزشک بود و همیشه از شغلش به عنوان یکی از سرگرمی‌های زندگی‌اش یاد می‌کرد؛ او می‌گفت که همیشه در شغلش چیزهای جدیدی برای آموختن دارد و با پیشرفت علم پزشکی به مرور زمان، موضوعات جدیدی این صنعت را در برمی‌گیرد که فعالان این حوزه را شگفت‌زده می‌کند. وقتی به اندازه کافی خوش‌شانس بودم که به عنوان یک ژورنالیست بازی‌های ویدیویی بیش از ۱۰ سال پیش کارم را آغاز کنم، من هم همان لذت از کار را همان‌طوری که پدربزرگم می‌گفت، در این شغل پیدا کردم؛ البته با جنازه‌ و افراد مرده واقعی کمتر و کمی خون و خون‌ریزی بیشتر در بازی مثل Left 4 Dead!

فکر کنم که سال ۱۳۸۸ بود که اولین مقاله‌ام را راجع به بازی Alan Wake نوشته بودم؛ در آن زمان بازی‌های ویدیویی حال و هوای خیلی متفاوت‌تری با الان یا حتی نسل‌های اولیه داشتند؛‌ بازی‌های آنلاین مثل الان زبانزد خاص و عام نبودند و بیشتر بازی‌های داستان‌محور بود که برنده بازی بود که البته گیمپلی هم به عنوان چاشنی همراه باعث می‌شد تا تجربه‌های جذابی در نسل هفتم بازی‌های ویدیویی رقم بخورد. بازی Alan Wake هم برای من بسیار بازی مهمی بود چون برای من بازی Max Payne 2 عنوانی بود که باعث شد تا به سمت بازی‌های ویدیویی کشیده شوم و حالا فرصتی داشتم تا بازی جدید سازنده‌های مکس پین را در نسل هفتم بازی‌های ویدیویی تجربه کنم.

اما این موضوع تاریخچه‌ای بسیار گسترده‌تر دارد که با سرعتی حیرت‌انگیز تمام سد‌های سر راهش را برداشت و امروز به یکی از قطب‌های اصلی سرگرمی دیجیتال بدل شد؛‌ در حدی که درآمدزایی بازی ویدیویی در رده اول سرگرمی‌های دیجیتال محسوب می‌شود و مجموع درآمدزایی صنعت فیلم و صنعت موسیقی به‌طور مجموع به درآمدزایی بازی‌های ویدیویی نمی‌رسد. اما همه چیز از کجا شروع شد؟ در این سری مقاله توضیحی جامع راجع به تاریخچه، انقلاب و تکامل بازی‌های ویدیویی خواهیم داد اما در این قسمت یعنی قسمت اول به سراغ بازی می‌رویم که همه چیز را شروع کرد.

Pong: صدا، دوربین، حرکت

بگذارید از همین حالا یک موضوع را برایتان روشن کنم؛ به‌طور فنی، پانگ اولین بازی ویدیویی نیست  و حتی اولین شبیه‌ساز دیجیتالی تنیس هم نیست؛ این بازی حتی هیچ پیچیدگی ندارد و بسیار بازی ساده و سطحی محسوب می‌شود و حتی نمی‌توان آن را نوآوری در زمان خودش هم محسوب کرد. اما چرا خیلی از رسانه‌ها و مردم معتقدند که Pong شناسنامه و پدرخوانده صنعت بازی‌های ویدیویی محسوب می‌شود؟ تنها به یک دلیل خیلی ساده: پانگ به آسانی به دل همگان نشست. اولین دلیل شاید اسم این بازی بود که تلفظ کردن آن خنده‌دار است. چند بار پشت هم بگویید پانگ تا متوجه شوید. پانگ به‌راحتی به حافظه‌ها سپرده می‌شد و با این که بازی‌های قدیمی‌تری هم از پانگ وجود داشت اما بازی کردن همه این بازی‌های قدیمی انقدر سخت و عجیب بودند که برای بازی کردن آن‌ها باید تلاش زیادی می‌کردید در حالی پانگ تقریبا روی همه دستگاه‌های آرکید قدیمی قرار داشت. پانگ آن‌قدر محبوب شد که سریع راهش را به داخل فیلم‌های سینمایی و سریال‌های تلویزیونی هم پیدا کرد. اما چگونه راهش را به صنعت بازی‌های ویدیویی پیدا کرد؟

در روزهای اولیه بازی‌های کامپیوتری، سردرگمی زیادی وجود دارد که چه کسی یا چه کمپانی چه بازی را ساخته است. مشکل اینجا است که ساخت بازی در آن زمان به سخت‌افزار بسیار گرانی نیاز داشت و خیلی‌ها شاید متوجه نبودند که بازی‌های ویدیویی دقیقا چه چیزی است. با این که بازی‌های زیادی در آن زمان ساخته شد، اما کسی که توانست اولین موفقیت را در صنعت بازی‌های ویدیویی بدست بیاورد، آقای نولان بوشنل بود. آقای بوشنل در ایالت یوتاه آمریکا در سال ۱۹۶۲ در دانشگاه و رشته مهندسی کامپیوتر فعالیت می‌کرد. او در ابتدا بازی ویدیویی به نام Spacewar! را تجربه کرد که برای اجرا کردن این بازی نیازمند کامپیوتری بزرگ به اندازه یک اتقا به نام PDP-10 بود و این بازی برای او پیچیده، چالش‌ برانگیز و مهم‌تر از همه، اعتیادآور بود.

مشکل اصلی SpaceWar این بود که کاربر باید واقعا یک خلبان فضا نورد می‌بودید تا می‌توانستید از این بازی لذت ببرید یا اصلا بتوانید آن را بازی کنید. تا آن لحظه، نزدیک‌ترین چیزی که مردم به یک بازی ویدیویی داشنتد، بازی Pinball بود که احتمالا خیلی از شما هم آن را روی کامپیوتر خود بازی کرده بودید. این بازی به صورت پیش‌فرض روی ویندوزهای اکس پی نصب بود اما سابقه‌ای بیشتر از این حرف‌ها داشت.

پینبال به این شکل است که باید یک توپ فلزی را به سمت بالا پرتاب کنید و با دو دسته فلزی باید از رفتن این توپ به سیاه‌چاله جلوگیری کنید. حتی از تعریف کردن ابتدایی و ساده‌این بازی هم می‌توانید متوجه شوید که این بازی بسیار سرکگرم‌کننده است و سرگرم‌کنندگی این بازی تا به همین امروز هم ادامخه دارد. اما آقای نولان بوشنل برای همیشه این موضوع را تغییر داد.

دانشگاه رفتن برای بوشنل بسیار سخت بود و پر هزینه؛ بوشنل برای این که بتواند هزینه دانشگاه خود را در بیاورد، شروع به فروش دستگاه‌های آرکید مختلفی کرد. جالب این است که بدانید دستگاه‌های آرکید زمین تا آسمان به شکلی که امروز دارند متفاوت بودند. بیشتر از این که راجع به مفهوم بازی‌های ویدیویی باشند، بیشتر راجع به سرگرمی دسته‌جمعی بودند و حتی بعضی از آن‌ها جایگاه‌های برای عکس دسته جمعی گرفتن بودند یا حتی این دستگاه‌ها شبیه اتاقک‌هایی بودند که فال‌گیرها در آن فعالیت می‌کردند. پس می‌توانید متوجه شوید که بازی‌های ویدیویی دور از چیزی بودند که امروزه انتظار آن را داشتیم.

نولان بوشنل مهندس خیلی خوبی بود اما او به اندازه کافی باهوش بود که یک تیم هوش مصنوعی را استخدام کند و با کار کردن با آن‌ها توانست تجربیات خود را به حداکثر خود برساند. تحت کارفرمایی بوشنل و مهندسی خارق‌العاده تیم هوش مصنوعی کمپانی آتاری آماده بود که صنعت بازی‌های ویدیویی را وارد دوره جدیدی بکند.

صنعت مدرن بازی‌های ویدیویی زمانی شروع شد که بشونل دستگاه‌های آرکید پانگ را در سرتاسر بارهای آن زمان نصب کرد و مردم کم کم با پانگ و بازی‌های مدرن آشنا شدند. در شهر سانی‌ویل، خیلی سریع مردم با بازی جدید بوشنل آشنا شدند و پس از این تعاریف بازی جدید بوشنل خیلی سریع در تمام دنیا پیچید و حتی در دوران ایران قدیم هم دستگاه‌های پانگ وجود داشتند.

چند دلیل اصلی وجود داشت که پانگ از همان ابتدا مورد توجه خیلی‌ها قرار گرفت. اول از همه این که بازی کردن پانگ بسیار ارزان بود، دوم این که این عنوان را می‌شد که با دوستان خود تجربه کنید و این که می‌توانستید با جمع‌های دوستان و خانواده هم بازی کنید، ارزش بازی را دو چندان می‌کند. پانگ بسیار بازی ساده‌ای بود. با این که چالش خاص خودش را داشت اما جذابیت آن به همان چالش ساده‌اش بود. تنها کاری که باید می‌کردید این بود که نگذارید توپ از راکت فرضی شما رد شود.

این بازی انقدر ترند بود که به‌راحتی به یکی از درآمدزاترین‌ تفریحات آن زمان جوان‌ها و نوجوان‌ها بدل شد. انقدر محبوب که حتی بعضی از افراد این دستگاه را برای خانه خود تهیه می‌کردند. پانگ باعث شد تا بالاخره برای اولین بار در بازی‌های ویدیویی، احساس سرگرمی به‌راحتی در بین مردم منتقل شود و حالا این بازی را می‌توانستید چندنفره بازی کنید. موضوعی که به‌راحتی موفقیت این بازی را برای همیشه تثبیت کرد و تا همین امروز هم می‌توان به عنوان یک بازی سرگرم‌کننده به آن نگاه کرد.

اما بعد از پانگ، مسیر صنعت برای همیشه عوض شد اما این آخرین باری نبود که شاهد صورت گرفتن انقلاب در صنعت بازی‌های ویدیویی بودیم. در قسمت بعدی بیشتر راجع به این ماجرا صحبت خواهیم کرد. با کاروتک همراه باشید.