یکی از ثروتمندترین اشخاص جهان که بهعنوان مالک و مؤسس شرکت آمازون شناخته میشود، چگونه توانست به چنین موفقیتی دست پیدا کند؟
از اواخر سال ۲۰۲۱، جف بزوس دومین فرد ثروتمند روی زمین است که ثروت شخصی وی از مجموع ثروت بیل گیتس، بنیانگذار شرکت مایکروسافت و سرمایهگذار معروف، وارن بافت نیز بیشتر برآورد شده است. براساس شاخص میلیاردرهای بلومبرگ، بزوس تا زمان نگارش این مقاله دارایی خالص ۱۹۷ میلیارد دلاری را بهخود اختصاص میدهد.
بنیانگذار، مدیرعامل سابق و اکنون رئیس اجرایی غول تجارت الکترونیک جهانی آمازون، جف بزوس مسئول اجرایی پلتفرمی بود که تا ۹ درصد از کل خردهفروشیهای ایالات متحده و ۵۱.۲ درصد از هزینههای خردهفروشی دیجیتال را در سال ۲۰۲۰ در اختیار داشت. از آنجایی که دیجیتالیسازی، رفتار انسان را تغییر میدهد و انقلاب رایانش ابری نیز همین کار را برای شرکتها انجام میدهد، پیشبینی میشود که رهبر خردهفروشی آنلاین با پلتفرم محاسبات ابری پرطرفدار Amazon Web Services بتواند سهم بیشتری از بازار را ازآن خود کند.
زمانی که بزوس ایده شرکت تجارت الکترونیک خود را در سر داشت، رئیس خوشنیتش سعی کرد او را از ترک شغل ثابت خود با DE Shaw & Co منصرف کند.
وی حتی یک سایت به نام BezosExpeditions.com دارد که خلاصهای از بیش از ۳۰ مورد از سرمایهگذاریها، پروژهها و تلاشهای بشردوستانه اصلی او را ارائه میدهد. نام اکسپدیشنها یک نام مناسب برای کارنامه کاری بزوس بهشمار میآید چراکه سرمایهگذاریهای وی فقط در یک یا دو صنعت یا حتی یک بخش از بازار متمرکز نیست. در عوض، کارنامه کاری وی، کاوشی در بسیاری از حوزهها و ایدههای تجاری مختلف از جمله رایانش ابری، روباتیک، بیوتکنولوژی و حتی شیشههای خانگی را شامل میشود.
این دانشمند فناوری از پرینستون در رشته علوم کامپیوتر و مهندسی برق فارغالتخصیل شد. او پس از فارغالتحصیلی، پیشنهادی شغلی در شرکتهایی مانند اینتل و آزمایشگاه بل را برای پیوستن به استارتاپی به نام فیتل رد کرد. او در ادامه با هالسی ماینور، بنیانگذار CNET، یک شرکت خدمات خبری از طریق فکس را راهاندازی کرد. پس از شکست در این سرمایهگذاری، بزوس بهعنوان جوانترین معاون مدیرعامل در یک صندوق تأمینی به نام DE Shaw مشغول به کار شد و طی چهار سال به درجات بالاتری در این شرکت دست پیدا کرد.
بزوس ممکن بود تا پایان عمر حرفهای خود در والاستریت میماند، اگر مجذوب این آگاهی نمیشد که تا سال ۱۹۹۴، اینترنت با نرخ ۲۳۰۰ درصد در سال رشد میکرد. در ادامه، ایده او برای آمازون متولد شد و وی که در آینده قرار بود یکی از بزرگترین کسبوکارهای جهان را مدیریت کند، شروع به تهیه لیستی از ۲۰ دسته محصول ممکن برای فروش آنلاین کرد.
Amazon.com که در آن زمان یک پلتفرم برای فروش کتاب بود، در مراحل اولیه خود از یک گاراژ با اجاق گاز شروع به کار کرد. بزوس که ۱۰۰۰۰ دلار خود را به شرکتی متشکل از خود، همسرش و دو برنامهنویس اختصاص داد، از قضا اکثر جلسات خود را در محله Barnes & noble انجام میداد. طی هشت ماه از زمان راهاندازی در جولای ۱۹۹۵، آمازون توانست فروش کتابهای خود را نهتنها در ایالتهای آمریکا بلکه در ۴۵ کشور دیگر نیز گسترش دهد.
در سالهای اول آمازون، بزوس تلاش کرد تا با پیشبینی فروش ۷۴ میلیون دلاری تا سال ۲۰۰۰، سرمایه بیشتری را جمعآوری کند اما واقعیت را دست کم گرفته بود: فروش آمازون تا سال ۱۹۹۹ به ۱.۶۴ میلیارد دلار رسید. او پس از استفاده از سرمایهگذاریهای خانوادهاش، عمدتاً از طرف والدینش که بخش قابل توجهی از پسانداز زندگیشان را به بزوس داده بودند، توانست یک میلیون دلار سرمایه اولیه از سرمایهگذاران جمعآوری کند.
تقریباً ۲۰ سرمایهگذار اول در آمازون هر کدام حدود ۵۰۰۰۰ دلار برای سهامی که به ۱ درصد میرسید، سرمایهگذاری کردند. ارزش هر سرمایهگذاری در حال حاضر تقریباً ۱۶.۷۱ میلیارد دلار است که نشاندهنده بازدهی تقریباً ۳۳۴۲۰۰ برابری است، با توجه به اینکه سرمایهگذاران کل سهام خود را حفظ کردهاند و سرمایهگذاران بعدی هرگز سهام خود را کاهش ندادهاند. در ۱۲ ژوئن ۱۹۹۶، آمازون ۸ میلیون دلار دیگر از شرکت سرمایهگذاری خطرپذیر کلاینر پریکنز جمعآوری کرد.
این شرکت در می ۱۹۹۷ عمومی شد و مشخص شد که یکی از معدود استارتآپهایی است که از رکود دات کام جان سالم به در برده است. از آنجایی که این پلتفرم محصولات خود را متنوع کرد و خود را به عنوان یک رهبر و پیشگام بازار تثبیت نمود، فروش سالانه از ۵۱۱۰۰۰ دلار در سال ۱۹۹۵ به بیش از ۳ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۱ افزایش یافت. در سال ۲۰۱۳، بزوس برنامههای خود را برای کسبوکار انقلابی اشتراک آمازون پرایم، با آمازون پرایم ایر که از هواپیماهای بدون سرنشین برای تحویل بستهها به مشتریان استفاده میکرد، پرده برداشت.
شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید بزوس یکی از اولین سرمایهگذارانی است که در سال ۱۹۹۸، سرمایهای را وارد گوگل کرد. درحالی که او میزان سهام خود را پس از عرضه اولیه سهام در سال ۲۰۰۴ فاش نکرده است، سرمایهگذاری ۲۵۰۰۰۰ دلاری او امروز میلیاردها دلار ارزش خواهد داشت. در آگوست ۲۰۱۳، بزوس واشنگتنپست را به قیمت ۲۵۰ میلیون دلار خرید. چند سال بعد، مخاطبان و ترافیک این روزنامه افزایش یافت و برای اولین بار از نظر تعداد بینندگان وب منحصربهفرد در ایالات متحده در اکتبر ۲۰۱۵ از نیویورک تایمز پیشی گرفت.
قیمت سهام آمازون نشاندهنده رشد خارقالعاده این سرویس است. این سهام از ژانویه ۲۰۱۶ تا ژانویه ۲۰۲۱ بیش از ۴۵۰ درصد افزایش یافته و تنها از ژانویه ۲۰۲۰ تا ژانویه ۲۰۲۱ رشد ۷۵ درصدی را شاهد بوده است. در سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۹، بزوس بیش از یک میلیون سهام خود را فروخت و بهعنوان بخشی از روند طلاق، بخشی از سهام خود را به همسر سابقاش اهدا کرد. اعلام مجمع سالانه ۲۰۲۱ شرکت آمازون نشان داد که بزوس درحال حاضر بیش از ۷۰ میلیون سهم دارد.
بزوس همچنین داراییهای قابل توجهی در سرمایهگذاریهای سنتیتر مانند املاک و مستغلات دارد. مزرعه ۱۶۵۰۰۰ هکتاری ذرت او در تگزاس بهعنوان پایگاه عملیات شرکت هوافضای او، Blue Origin، خریداری شد و بهعنوان محل آزمایش موشک زیرمداری سرنشیندار برای وی و شرکتاش خدمت میکند. املاک شخصی او شامل داراییهایی در سواحل شرقی و غربی است. بزوس دو خانه چند میلیون دلاری در بورلی هیلز و یک آپارتمان ۱۰۰۰۰ فوت مربعی در برج قرن در منهتن دارد که برای او چیزی کمتر از ۱۰ میلیون دلار هزینه داشت. گزارش شده است که حضور بزوس در نیویورک ارزش املاک برج قرن را حتی بیشتر کرده است؛ برجی که بهازای هر فوت مربع، هزینهای بین ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ دلار را برای خریداراناش به همراه دارد. او همچنین دارای یک ملک در ایالت واشنگتن است که با توجه به فضای ۳۰۰۰۰ فوت مربعیاش، هزینهای ۲۸ میلیون دلاری را برای مؤسس آمازون بههمراه داشت.
در سال ۲۰۱۲، آمازون ساختمان دفتر مرکزی اتحادیه دریاچه جنوبی خود را در سیاتل به قیمت ۱.۵ میلیون دلار خریداری کرد؛ خریدی که بلافاصله این شرکت را به یکی از بزرگترین مالکان تجاری در سیاتل تبدیل کرد. آمازون نزدیک به دوازده ساختمان، تقریباً ۲ میلیون فوت مربع فضای اداری و تقریباً ۱۰۰۰۰۰ فوت مربع فضای خردهفروشی را در اختیار دارد. در آگوست ۲۰۱۷، سیاتل تایمز گزارش داد که آمازون بهاندازه مجموع ۴۰ کارفرمای بعدی سیاتل، فضای اداری دارد.
بزوس همچنین مبالغ بسیار قابل توجهی را برای بازپرداخت از طریق کمکهای خیریه سرمایهگذاری کرده است. بزوس علاوه بر بنیاد خانواده بزوس که هزینه چندین پروژه آموزشی را تأمین میکند، کمکهای خیریه چند میلیون دلاری به موزه تاریخ و صنعت سیاتل و همچنین به دانشگاه پرینستون اختصاص داده است.
در ژانویه ۲۰۱۸، بزوس و همسر سابقش، مکنزی، ۳۳ میلیون دلار کمک مالی به TheDream.US، سازمانی که برای بهبود دسترسی دانشگاه برای جوانان مهاجر غیرقانونی که در کودکی به ایالات متحده آورده شدهاند، اهدا کردند. این کمک هزینه تحصیلی برای ۱۰۰۰ فارغالتخصیل دبیرستان در ایالات متحده را فراهم میکند.
بزوس به بخش فناوری، رسانهها و خدماتی که ارتباط افراد را تسهیل میکند و سرمایهگذاریهای بالقوه و سودآور، علاقه بسیاری دارد. در بخش رسانه و ارتباطات، بزوس در شرکت توییتر و وبسایت خبری تجاری محبوب Business Insider سرمایهگذاری کرده است. Zocdoc Inc و Nextdoor هر دو پلتفرمهایی برای ارتباطات بینفردی هستند که بزوس سرمایهگذاریهایی در آنها انجام داده است.
در بخش سفر، بزوس بیش از ۳۰ میلیون دلار در شرکت حملونقل اوبر سرمایهگذاری کرده است. وی به فضاهای ابری و رشد آن در سالهای آتی اعتقاد زیادی دارد، همانطور که تلاش عمده آمازون برای ارائه خدمات رایانش ابری نشان میدهد. یکی از موفقیتهای سرمایهگذاری قابل توجه او، شرکت Workday Inc است که خدمات منابع انسانی را در فضای ابری ارائه میکند. مدت کوتاهی پس از سرمایهگذاری خطرپذیر بزوس، این شرکت در یک عرضه اولیه عمومی که بیش از ۶۸۴ میلیون دلار به دست آورد، عمومی شد. در حوزه کسبوکار سنتیتر خردهفروشی، بزوس همچنین در Glassbaby سرمایهگذاری کرده است، شرکتی که نگهدارندههای شیشهای برای شمعها را میسازد.
دو مورد از سرمایهگذاریهای بزوس که توجه زیادی را به خود جلب میکند و کمی دور از انتظار محسوب میشود، ساعت ۱۰۰۰۰ ساله و پروژه بازیابی موتور F-1 است که اکنون کامل شده است. پروژه ساعت ۱۰۰۰۰ ساله تلاشی برای ساخت ساعتی در کنار رشته کوه سیرا دیابلو در تگزاس است، ساعتی که به معنای واقعی کلمه برای ۱۰۰۰۰ سال تیکتاک میکند. این ساعت دارای یک مولد زنگ خواهد بود که برای هر روز صدای زنگ متفاوتی را تولید میکند. همین که این دههزار زنگ در ۳۶۵ روز از سال ادامه پیدا کند، یک چالش دلهرهآور بهنظر میرسد. بزوس درباره این پروژه گفت که مشکلات جهانی و امروزی، نیازمند تفکر طولانیمدت هستند.
پروژه بازیابی موتور F-1 تلاشی برای نجات موتورهایی بود که پرواز آپولو ۱۱ به ماه را از کف اقیانوس اطلس انجام داد. مصنوعات کافی برای نمایش از دو موتور F-1 بازیابی شد. این آثار در سال ۲۰۱۵ به موزه پرواز در سیاتل اهدا شدند. بزوس با ثروت پررونق خود اکنون میتواند رویای دوران کودکیاش را برای تبدیل شدن به یک کارآفرین فضایی برآورده کند. هر سال، او یک میلیارد دلار به شرکت اکتشافات فضاییاش یعنی Blue Origin اختصاص میدهد که در سال ۲۰۱۶، یکی از اولین شرکتهای تجاری بود که یک موشک قابل استفاده مجدد را پرتاب کرد.
در ۱۸ ژوئیه ۲۰۱۸، Blue Origin فضاپیمای نیو شپرد را برای آزمایش سیستمهای ایمنی خود به ارتفاعات فرستاد که نتیجهای خوب را بههمراه داشت. در ۲۰ جولای ۲۰۲۱، بزوس، برادرش مارک، والی فانک و الیور دیمن سوار این فضاپیما شدند؛ نیو شپرد اولین پرواز با خدمه را با موفقیت بهاتمام رساند و قبل از فرودی ایمن نیز به ارتفاعاتی کمی بالاتر از ۶۲ مایل دست پیدا کردند.
اگرچه بزوس عنوان ثروتمندترین مرد روی زمین را در سال ۲۰۲۱ به ایلان ماسک از دست داد، اما او همچنان دومین فرد ثروتمند و تنها فرد دیگر روی کره زمین با دارایی خالص حدود ۲۰۰ میلیارد دلار است. همچنین مهم است که بهخاطر داشته باشید که اکثریت قریب به اتفاق ثروت هر دو مرد از داراییهای محققنشده به دست آمده است. به این ترتیب، کاملاً ممکن است که ثروت بزوس یک بار دیگر از ماسک بیشتر شود.
با این حال، برای اینکه این اتفاق بیافتد، قیمت سهام آمازون و تسلا به ترتیب باید افزایش یابد و سقوط کند. احتمال وقوع این اتفاق بهنظر کم است، با توجه به اینکه ثروت ماسک در سال جاری رشد بیسابقهای داشته است. در ژانویه ۲۰۲۱، ماسک برای مدت کوتاهی پس از افزایش سهام تسلا به ثروتمندترین مرد روی زمین تبدیل شد؛ با این حال، قیمت سهام وی و شرکت خودروسازیاش تا اواسط فوریه کاهش چشمگیری را تجربه کرده است.