یک نرمافزار جدید توانسته مرزهای برقراری تعامل با کامپیوتر را گسترش دهد و این امکان را فراهم کرده که تنها از طریق فکر کردن، تصاویر خود را همانطور که میخواهید ویرایش کنید.
امروزه خیلی از ماها به استفاده کردن از نرمافزارها از طریق به زبان آوردن کلمات یا حالات مختلف بدن عادت کردهایم. اما به نظر میرسد به زودی این امکان مهیا میشود که تنها با فکر کردن با نرمافزارها تعامل برقرار کنیم و کارهای روزانه خود را انجام دهیم.
گروهی از محققین در دانشگاه کوپنهگن و دانشگاه هلسینکی موفق به ساختن یک سیستم شدهاند که به طور کامل مبتنی بر افکار انسان کار میکند و با استفاده از آن میتوان تنها با فکر کردن، تصاویر را ویرایش کرد. پروفسور توکا روتسالو از دپارتمان علوم کامپیوتری در دانشگاه کوپنهگن توضیح میدهد که این سیستم میتواند بدون هیچ اطلاعاتی مبنی بر چگونگی ویرایش کردن تصاویر، تغییرات مورد نظر شما را که درحال فکر کردن به آنها هستید را روی تصاویر اعمال کند. این تکنولوژی کاملا متفاوت از نرمافزاری است که پیش از این میتوانست با کمک گرفتن از هوش مصنوعی و تمرین کردن با اطلاعات دریافت شده، تصاویر را ویرایش کند.
تحقیقات این تیم نخستین بار در سال 2022 در همایش CVPR (بینش کامپیوتری و تشخیص الگو) که بزرگترین گردهمایی بینالمللی در این زمینه است، ارائه شدند. این محققین در جریان این همایش جزئیات مربوط به 30 شرکتکننده را به اشتراک گذاشتند که در جریان آزمایشهای این گروه، کلاههای مخصوصی که به الکترودها مجهز شدهاند را به سر میکنند تا فعالیتهای مغزی تولید شده را مانیتور کنند. این فعالیتهای مغزی اصطلاحا الکتروانسفالوگرام (electroencephalogram) یا به اختصار EEG نامیده میشوند که به بیانی سادهتر، افکار اشخاصی را که کلاههای الکترودی را پوشیدهاند، منتقل میکنند.
به هر یک از این داوطلبها 200 تصویر از چهرههای مختلف داده میشد که به آنها نگاه کنند. آنها همچنین دستورعملهایی را دریافت کرده بودند که ویژگیهای مختلف چهرهها مثل جنسیت آنها، پیر بودن آنها یا حتی بلوند بودنشان را از هم تشخیص دهند و به ویژگیهای مورد نظر خود فکر کنند. بدون هیچگونه عمل فیزیکی، داوطلبان میبایست به مدت نیم ثانیه به هر تصویر نگاه میکردند. در همین حین، کامپیوتر الکتروانسفالوگرامهای (EEG) دریافت شده از کلاه اشخاص را بررسی میکند تا طبق ویژگیهای مورد نظر هر فرد، تصاویر را ویرایش کند تا به شکل مورد نظر داوطلب نزدیکتر شوند.
برای مثال اگر یک داوطلب به چهرههای پیر و سالمند فکر میکند، کامپیوتر چهرههای جوانی را که در مقابل چشمان داوطلب به نمایش در میآیند را پیرتر نشان میدهد. یا اگر به داوطلبین گفته میشود که به یک رنگ موی خاص فکر کنند، کامپیوتر با دریافت الکتروانسفالوگرامهای آنها، رنگ موی چهرههای موجود در تصاویر را به رنگ دلخواه داوطلبین در میآورد.
کیث دیویس، دانشجوی مقطع دکترا در دانشگاه هلسینکی در اینباره توضیح میدهد که این سیستم کامپیوتری هیچ تمرینی را مبنی بر آشنایی با جنسیت چهرههای مختلف، رنگ موهای مختلف یا دیگر ویژگیهای مشابه پشت سر نگذاشته است. با این حساب سیستم همچنان موفق بوده تنها ویژگیهای ظاهریای را که داوطلبان به آن فکر میکردند را مورد ویرایش قرار میداده و دیگر موارد را بدون تغییر رها میکرده است. برای مثال اگر یک داوطلب به پیر بودن یک تصویر فکر میکند، سیستم فقط چهرههای مختلف را پیرتر نشان میدهد و رنگ موی آنها را ویرایش نمیکند.
این محقیق دستاوردهای خود را یک نمونهی کاملا جدید هوش مصنوعی توصیف میکنند. قابلیتی که در آینده در حوزههای پزشکی بسیار مفید واقع میشود و همچنین میتواند به افراد ناتوانی که توانایی برقراری تعامل با کامپیوتر را ندارند، کمک کند تا بتوانند صرفا با فکر کردن با کامپیوترها کار کنند. آنها معتقدند گسترهی پیشرفت پروژهشان میتواند بسیار وسیع باشد و مرزهای یادگیری ماشینها را به طور کامل جابهجا کند.