کاروتک

تکنولوژی و علمی

تلویزیون و سینما

تلویزیون کاروتک

متخصصان ژنتیک پزشکی قانونی سوئیس با تجزیه و تحلیل DNA به‌دست آورده از تمبرهای پستی مربوط به جنگ جهانی اول، یک معمای خانوادگی را حل کردند.

در سال ۱۸۸۵، ژاور، آهنگر جوان اتریشی، خانه را ترک کرد تا فرصت‌های جدید و بزرگی برای خود پیدا کند. پس از یافتن شغل جدید در خارج از کشور، ژاورِ یهوید، عاشق دینا، دختر ۱۷ ساله کاتولیک-یهودی رئیس خود می‌شود. او متعاقباً اخراج شد اما این آغاز یک داستان درام خانوادگی بود. دینا از خانه فرار کرد تا با ژاور باشد و در خانه رون، یک کارخانه‌دار یهودی ۳۰ ساله، مسکن و کار پیدا کرد. در سال ۱۸۸۷، وی پسری به نام رنک را به دنیا آورد که گمان می‌رود پدرش رون باشد. رنک با آیین‌های یهودی به دنیا آمد و در یک کلیسای کاتولیک نیز غسل تعمید یافت.

با این حال، دینا و ژاور در کنار هم باقی ماندند و پس از این‌که ژاور به موفقیت‌هایی در حرفه خود دست یافت، در سال ۱۸۸۹ با یک‌دیگر ازدواج کردند. ژاور رنک یک و نیم ساله را به عنوان پسرخوانده خود تصدیق کرد و رون نیز به حمایت از آن‌ها پرداخت. ژاور و دینا صاحب سه فرزند دیگر از جمله پسری به نام آرل شدند. در طول جنگ جهانی دوم، اصل و نسب کامل یهودی رنک مخفی نگه داشته شد، درحالی که وی و اعضای خانواده‌اش در ترس تبعید به اردوگاه‌های کار اجباری زندگی می‌کردند.

راز وی سال‌ها حفظ شد، اما هویت واقعی پدر رنک از نسلی به نسل دیگر در میان خانواده منتقل شد. فوراً به ماه می ۲۰۱۷ می‌رسیم، زمانی که کوردولا هاس، متخصص ژنتیک پزشکی قانونی در دانشگاه زوریخِ سوئیس، با یک تماس و درخواستی غیرمعمول مواجه شد. نوادگان رنک و آرل می‌خواستند تأیید کنند که رون واقعاً پدر واقعی رنک است. این خانواده برای تجزیه و تحلیل دی‌ان‌ای، نمونه‌هایی ارائه کردند و تعدادی کارت پستال از رنک و رون فرستاده شد؛ کارت پستال‌هایی که ممکن بود حاوی DNA آن‌ها باشد چراکه در آن زمان با بزاق دهان، تمبرها را به کارت‌پستال می‌چسباندند.

حل پرونده‌های خویشاوندی یک کار متداول در ژنتیک پزشکی قانونی است، اما این مورد کمی پیچیده‌تر از آن‌چه هاس به آن عادت کرده بود، محسوب می‌شد. به مدت یک سال و نیم، وی و تیم‌اش تلاش کردند تا این داستان را تأیید کنند، اما فایده‌ای نداشت؛ تا این که در اکتبر ۲۰۱۸، دست از کار کشیدند. اما پس از آن، در مارس ۲۰۲۰، خانواده مجدداً بازگشتند؛ با نمونه‌های بیشتر. آن‌ها چند کارت پستال قدیمی دیگر پیدا کرده بودند که توسط آرل در یک تور تجاری در سال ۱۹۲۲ فرستاده شده بود.

داشمندان DNA یافت‌شده در زیر تمبرهای این کارت‌ها را با DNA موجود در کارت پستال‌هایی که رنک در زمان جنگ جهانی اول و در سفرهای پس از جنگ فرستاده بود، مقایسه کردند. آن‌ها گروهی از کروموزومی Y مشترک پیدا کردند به این معنی که دو برادر دارای یک پدر بودند. پس از بیش از یک قرن، خانواده به درام خود پایان داد: ژاور پدر رنک بود، نه رون.

هاس و همکارانش با رضایت خانواده، تحقیقات خود را در مقاله‌ای که این ماه در مجله Forensic Science Internationa منتشر شد، به تفصیل شرح دادند (و همه نام‌ها به درخواست خانواده تغییر کردند) و اگرچه ممکن است به نظر پایانی سرگرم‌کننده برای یک معمای خانوادگی نباشد،‌ استخراج DNA چند صد ساله از مصنوعاتی مثل یک تکه پاکت لیسیده، زمانی به عنوان یک اقدام بزرگ در تبارشناسی ژنتیک در نظر گرفته می‌شد که وعده ارائه فرصتی برای به دست آوردن بینش‌های ارزشمند در مورد اجداد و عزیزان قدیمی، نگاه کردن به شجره‌نامه خانوادگی و به‌طور بالقوه، اتحاد مجدد با اقوام موجود را می‌داد.

مارت لارموسو، متخصص ژنتیک پزشکی قانونی در دانشگاه لوونِ بلژیک می‌گوید:

همه افراد در یک آرشیو خانوادگی، یک آرشیو DNA نیز دارند. این‌ها می‌توانند به مردم کمک کنند تا به سؤالات عمیق در مورد سابقه خانوادگی خود پاسخ دهند و این بسیار جالب است.

اگرچه هاس کار خود را برای اهداف تحقیقاتی انجام داد، اما شرکت‌های خصوصی تلاش می‌کردند تا در این شلوغی و این ماجرا نیز شرکت کنند. MyHeritage، شرکت آزمایشات DNA، در سال ۲۰۱۸ اعلام کرد که وارد تجارت آزمایش مصنوعات تجاری خواهد شد. یک شرکت استرالیایی به نام Totheletter DNA در سال ۲۰۱۸ تأسیس شد تا آزمایش DNA مصنوعات را با هزینه بیش از ۲۰۰۰ دلاری ارائه دهد.

اما علمی که یک زمان به عنوان  موفقیت در آزمایش مصنوعات تصور می‌شد، ‌بیشتر به یک سوختگی آهسته تبدیل شده است چراکه عوامل متعددی مانع از بزرگ شدن آن به اندازه کیت‌های آزمایش DNA تجاری شده است: هزینه‌بر است، شامل دستکاری یا از بین بردن میراث بالقوه خانوادگی است و تضمین کمی برای موفقیت‌ آن وجود دارد. برای مثال، وقتی به DNA استخراج‌شده از بزاق تکیه می‌کنید، این قمار را انجام می‌دهید که فرستنده کسی بوده که لبه پاکت یا تمبر را لیسیده است، که همیشه این‌طور نیست. لارموسو می‌گوید:

یک شوخی در آزمایشگاه داشتیم و آن این بود که اگر همه این تمبرها را بررسی کنیم، می‌بینیم که همه بچه‌ها در واقع فرزندان پستچی‌ها هستند!

در عوض، این عمل ممکن است برای پاسخ به سؤالات خاص از پیش تعیین‌شده، مانند راز خانواده رنک و آرل یا برای حل مشکلات خانوادگی مفید واقع شود. از آن‌جایی که شجره‌نامه ژنتیکی به‌طور فزاینده‌ای برای کشف رازهای خانوادگی مورد استفاده قرار می‌گیرد، قوطی بزرگی از چالش‌ها و معماها را نیز باز می‌کند: ۱- آیا مردگان سزاوار حریم خصوصی نیستند؟ متوفی به دلیل شرایط پیچیده خود هرگز نمی‌تواند رضایت خود را برای انجام آزمایش دهد. لیلی کپلند، روزنامه‌نگار و نویسنده کتاب The Lost Famili: How DNA testing is Upending Who We Are? می‌گوید:

شما می‌توانید انواع داستان‌هایی از که مردم نمی‌خواستند آشکار شوند، کشف کنید.

کوپلند برای نگارش کتاب خود با افرادی مصاحبه کرد که از طریق استفاده از کیت‌های آزمایش DNA تجاری، ‌اطلاعات تکان‌دهنده‌ای درمورد خانواده‌شان کشف کردند؛ این‌که چگونه باید با این حجم از اطلاعات که شامل امور، محارم و شگفتی‌هایی درباره قومیت‌شان بود، کنار بیایند. بله، شما می‌توانید پسر عمویی را پیدا کنید که هرگز از او خبر نداشته‌اید، اما همچنان می‌توانید به طور تصادفی رابطه مخفیانه خاله بزرگ خود را کشف کنید.

به‌طور کلی، آزمایشات مصنوعات تا حد زیادی کنترل نشده است، نوعی غرب وحشی. از نظر تئوری، می‌توانید برس موی مستعمل یک سلبریتی را در Ebay برخید، به کسی پول بدهید تا DNA را استخراج کند و چند اسکلت خصوصی را از کمدش بیرون بکشید تا داستانی در پس‌زمینه زندگی وی  کشف کنید. هاس گفت که خانواده رنک در ابتدا از یافته‌های به‌دست آمده شگفت‌زده شده‌اند اما در نهایت، دانستن این موضوع موجب خوشحالی‌ آن‌ها شد. او ابزار تأسف می‌کند که هیچ کس از اصل و نسب واقعی رنک در زمانی که تحت رژیم نازی زندگی می‌کرد، خبر نداشت و می‌گوید:

در آن زمان، دانستن این موضوع می‌توانست زندگی آن‌ها را آسان‌تر کند.