نام تیکتاک در چند سال اخیر در زبان بسیاری از کاربران چرخیده است؛ شبکهای اجتماعی که بازی را برای پلتفرمهای دیگر تغییر داده و ویژگیهایی منحصربهفردی را در اختیار کاربران قرار داد.
تیکتاک پلتفرم شبکههای اجتماعی خلاقانه چینی است که عمدتاً توسط محتوای ویدیویی کوتاه شناخته میشود. برای بهره بردن از خلاقیت کاربران خود و تولید محتوای جذاب (اگر نه اعتیادآور) که از طریق یک فید بینهایت قابل دسترسی است، انواع مختلفی از چالشها در این پلتفرم اجرا میشود. تیکتاک در درجه اول از طریق تبلیغات درآمد کسب میکند، بنابراین آن را به یک مدل تجاری مبتنی بر توجه یا Attention-based معرفی میکنند.
چالشهای ویدیویی تیکتاک با آهنگهای موسیقی جذابی همراه است که از طریق افکتها و فیلترها تزئین شدهاند و توسط الگوریتمهای هوش مصنوعی تقویت میشوند که ایجاد محتوا، مدیریت و Recommendation را بهینه میکنند. این شرکت بهطور تصاعدی رشد کرده بود و در ابتدای سال ۲۰۱۸ به بیش از ۵۰۰ میلیون کاربر رسید. فیسبوک نیز به این رشد سریع تیکتاک توجه ویژهای داشته و بر ساخت پلتفرمی تحت عنوان Lasso که همان مفهوم تیکتاک را در بطن خود داشت، تمرکز کرد.
تیکتاک ممکن است بهعنوان یک شبکه اجتماعی خلاق یا یک پلتفرم محتوایی تعریف شود که از طریق مجموعهای از چالشها از انواع مختلف به خلاقیت کاربران خود برای تولید محتوای جذاب، کمک میکند. تیکتاک چند ویژگی اصلی دارد:
بهطور خلاصه، تیکتاک ترکیبی از اینستاگرام، فیسبوک و یوتیوب است که طراحی آن مبتنی بر هوش مصنوعی بوده است. اگر به فهرست استارتآپهای Unicorn برای سال ۲۰۱۹ که از سوی CB Insights جمعآوری شده است، نگاه کنید، شرکتی به نام ByteDance را خواهید یافت که شرکت صاحب شبکه اجتماعی تیکتاک است. ارزش ByteDance در زمان نگارش ۷۵ میلیارد دلار برآورد میشود. چه چیزی در مورد شرکتی که بیش از نیم میلیارد کاربر در سرتاسر جهان جذب کرده است، منحصربهفرد بوده که آن را به با ارزشترین استارتآپ چینی تبدیل میکند؟
منشاء تیکتاک را میتوان در سال ۲۰۱۲ دنبال کرد، زمانی که ByteDance توسط کارآفرین چینی، ژانگ ییمینگ تأسیس شد. موفقیت اولیه محصول ByteDance با Toutiao به این فرصت منجر شد تا این شرکت در سال ۲۰۱۶ اپلیکیشن اشتراکگذاری ویدیوی Douyin را ایجاد کند. توسعه این اپلیکیشن تنها ۲۰۰ روز زمان نیاز داشت و در عرض یک سال توانست به ۱۰۰ میلیون کاربر چینی دست پیدا کند که روزانه ۱ میلیارد ویدیو را مشاهده میکردند. ژانگ برای گسترش در سطح بینالمللی و رعایت مقررات اینترنتی تعیینشده توسط دولت چین، در سال ۲۰۱۷ نسخهای از Bouyin را تحت عنوان TikTok در یک سرور جداگانه راهاندازی کرد.
در همان سال، شرکت ByteDance پروژه Musical.ly، یکی دیگر از اپلیکیشنهای ویدیویی اجتماعی چینی را که بیش از ۲۰۰ میلیون کاربر در سرتاسر جهان داشت، خریداری کرد. Musical.ly و Tiktok در آن زمان به موازات یکدیگر کار میکردند. در سال ۲۰۱۸، حسابهای کاربران Musical.ly در پلتفرم تیکتاک ادغام شد و در عرض سه ماه، این پلتفرم ترکیبی به ۳۰ میلیون کاربر جدید دست پیدا کرد. تخمین زده میشود که در سال ۲۰۲۰، تیکتاک حدود ۸۲۵ میلیون کاربر فعال ماهانه در سرتاسر جهان داشته باشد.
برنامه شبکههای اجتماعی تیکتاک که بهعنوان یک پلتفرم چند وجهی متشکل از سازندگان محتوا، بینندگان و برندها عمل میکند. این پلتفرم، فضایی را ارائه میدهد که در آن، کاربران به راحتی میتوانند برای کشف و انتشار محتوای خلاقانه خود الهام بگیرند. این امر بهویژه در مناطق روستایی و فقیرتر که در آن افراد، دسترسی محدودی به سرگرمیهای دیجیتال داشتهاند، بهخوبی مورد استقبال قرار گرفته است.
برخلاف اکثر پلتفرمهای شبکههای اجتماعی، کاربران تیکتاک دو فید اجتماعی دارند: یکی برای محتوای توصیفهشده از الگوریتم این پلتفرم و دیگری برای محتوای به اشتراک گذاشتهشده از نمایههایی که کاربران دنبال میکند. این ترکیب، محتوای متنوعتری را در اختیار کاربران قرار میدهد. ارتباط بین سازندگان محتوا و بینندگان با گیفتشاپهای مجازی تقویت میشود. سازندگان محتوا، هدایای مجازی به بینندگان خود به نشانه قدردانی از تعامل مثبت میدهند و سازندگان میتوانند این کالاهای مجازی را به پول واقعی تبدیل کنند.
بازار سازنده به تبلیغکنندگان این امکان را میدهد تا مستقیماً با اینفلوئنسرهایی که با جمعیتشناسی بازار هدف آنها مطابقت دارند، ارتباط برقرار کنند. این رابطه مستقیماً با دیگر پلتفرمهای شبکههای اجتماعی که در آن چنین قراردادهای بازاریابی تأثیرگذاری توسط خدمات شخص ثالث اداره میشود، متفاوت است. پخش زنده به سازندگان محتوا اجازه میدهد تا مستقیماً با بینندگان خود درگیر شوند. در طول این جریانها، این پلتفرم همچنین مزایده محصولات خود را برای سازندگان آسان میکند.
با این حال و تا حد زیادی، آن چیزی که تیکتاک را از بقیه رقبا متمایز میکند، ویرایشگر ویدیویی درونبرنامهای است. این قابلیت بهطور مداوم بهروز میشود و به همه کاربران اجازه میدهد بدون توجه به میزان تجربه در ویرایش ویدیو، خالق شوند. با توجه به زمان کوتاهی که هم برای تماشا و هم تولید محتوا در تیکتاک وجود دارد، مصرف و ایجاد یک ویدیو به فعالیتی یکپارچه برای کاربران تبدیل میشود.
کمک به وایرال شدن و پخش ویدیوها وظیفهای است که بر دوش چالشهای تیکتاک است. چالشها با مضمونهای مختلف، کاربران را تشویق میکنند تا خلاقیت خود را برای ایجاد ویدیوهایی مطابق با موضوع چالش به کار گیرند و موسیقی پخششده در پسزمینه چالشها، یک عنصر کلیدی است که به گسترش این ویدیوها در میان کاربران نیز کمک میکند.
مأموریت تیکتاک، الهام بخشیدن به خلاقیت و ایجاد شادی است چراکه آنها چشمانداز سرگرمی را در ویدیوهای کوتاه موبایلی هدایت میکنند. فراتر از این، هدف شخصی ژانگ این است که به گسترش تیکتاک بهعنوان یک شرکت بدون مرز ادامه دهد که احتمالاً در ویژگیهای مشترک آینده این پلتفرم اجتماعی نیز منعکس خواهد شد.
تیکتاک بهسبب تمرکز مداوم روی ارائه ویژگیهای داخلی و یکپارچه به سازندگان، پلتفرمی منحصربهفرد شناخته میشود. در این میان، تقویتکننده این سرویس، فناوری هوش مصنوعی است. برخلاف سایر شبکههای اجتماعی محبوب و پلتفرمهای سرگرمی، تیکتاک، کاربران محتوای مورد نظر را بدون نیاز به جستجوی صریح و انتخاب گزینهها دریافت میکنند. موفقیت در یک محتوای تیکتاکی از رفتار بهاشتراکگذاری بسیار ویروسی در بین کاربران مرتبط، مشهود است.
بازار سازنده توسط دادههای جمعآوریشده از سوی کاربران در داخل این پلتفرم الهام گرفته میشود. این موضوع اجازه میدهد تا تجزیه و تحلیل روی اینفلوئنسرها هم دقیق و هم بسیار گستردهتر از دادههای معمولی جمعآوری شده از اشخاص ثالث باشد.
پخشهای زنده و لایو با ادغام تیکتاک از Teespring بهبود مییابد: یک سرویس کلیدی که همه بخشهای باطنی تجارت الکترونیک را مدیریت میکند. سازندگان فقط نیاز به ایجاد یک محصول دارند و Teespring بقیه چیزها را مدیریت میکند. بازدیدکنندگان در این بین میتوانند بدون خروج از اپلیکیشن، محصولات را خریداری کنند. در آنطرف ماجرا، موسیقیهای گنجاندهشده در چالشهای تیکتاک را شاهد هستیم که به اسپاتیفای مرتبط است. به این ترتیب، ماهیت وایرالی ویدیوها نهتنها به نفع سازنده بلکه به نفع هنرمند یک موزیک نیز میشود.
تیکتاک از تبلیغات و خریدهای محصولات درون برنامهای کسب درآمد میکند. تبلیغات، مترادف با سایر پلتفرمهای شبکههای اجتماعی عمل میکنند: تبلیغکنندگان جمعیتشناسی هدف خود را انتخاب میکنند و تیکتاک این پیام را در مقابل مخاطبان مورد نظر تبلیغکننده قرار میٔهد. زمانی که کاربران پول واقعی خود را در ازای TikTokens تبدیل میکنند، میتوانند خریدهایی را انجام دهند. یک کاربر میتواند ۱۰۰ عدد TikTokens را با ۹۹ سنت خریداری کند.
فرهنگ شرکت تیکتاک، منعکسکننده دسترسی جهانی محصول آن است. تیکتاک با کارکنانی که در بیش از ۳۰ کشور کار میکنند، از فرهنگ سلسلهمراتبی باز و مسطح پشتیبانی میکند که در آن، افراد میتوانند خودشان باشند. مأموریت این شرکت برای توانمندسازی سازندگان در داخل این سازمان نیز اعمال میشود چراکه تیکتاک همه را تشیوق میکند تا به عنوان یک کارمند در تیکتاک، تغییراتی را ایجاد کنند.
رشد سریع همواره مزایا و معایبی را در کسبوکار بههمراه دارد و این برای تیکتاک به این معنی بود که باید از عدم تولید ویدیوهای نامناسب اطمینان حاصل کند. هند نمونهای از این است که اگر مقامات محلی لازم بدانند، چگونه میتوان یک بازار بزرگ را بهسادگی تعطیل کرد. به دلایل قانونی و عملی، این پلتفرم باید مراقبت نحوه دریافت تبلغیات توسط گروه بزرگی از کاربران خود که ۱۸ سال سن دارند را داشته باشد.
رشد بسیار وایرالی این پلتفرم همچنین میتواند فریبندگی را برای شرکت تیکتاک و صاحب آن یعنی ByteDance بههمراه داشه باشد تا از مأموریت اصلی خود برای ارائه ویژگیهای سودآوری که ممکن است تأثیر نامطلوبی بر خلاقیت کاربران داشته باشد، منحرف شود. گسترش زیاد که به دیدگاههای بدون مرز تیکتاک نسبت داده میشد نیز مشکلاتی را بههمراه دارد. اگر این هزینهها در بازارهایی که سقوط میکنند، محتمل شود، میتواند به ثبات مالی این شرکت، خسارتهایی را وارد کند.