BIOS مخفف Basic Input Output System است که در واقع یک نرم افزار ذخیره شده در تراشهی کوچک حافظه در مادر برد است. انجام POST برعهدهی بایوس است؛ بنابراین اولین نرمافزاری است که در زمان روشن شدن کامپیوتر اجرا میشود. اگر میخواهید بدانید که bios چیست؟ و چه وظایفی برعهده دارد، تا انتها با کار و تک همراه باشید.
BIOS میان افزار non-volatile است، یعنی تنظیمات حتی بعد از قطع شدن جریان برق از دستگاه هم، ذخیره شده و قابل بازیابی هستند.
نکته: گاهی اوقات به بایوس، بایوس لپ تاپ، بایوس مادر برد و bios کامپیوتر هم گفته میشود.
BIOS به کامپیوتر دستور میدهد که عملکردهای پایه مثل بوت شدن و کنترل کیبورد را چگونه انجام دهد. علاوه بر آن، برای شناسایی و پیکربندی سختافزارهای کامپیوتر مثل فلاپی داریو، هارد درایو، اپتیکال درایو، CPU، مموری و تجهیزات مرتبط هم استفاده میشود.
”]BIOS از طریق BIOS Setup Utility قابل دسترسی و پیکربندی است. برخلاف سیستم عاملهایی مثل ویندوز که باید دانلود شده و بعداً توسط کاربر یا سازنده روی سیستم نصب شوند، بایوس مادر برد از لحظهی ساخت دستگاه روی آن نصب میشود.
بسته به مدل کامپیوتر و نوع مادر برد میتوان به روشهای مختلفی به BIOS Setup Utility دسترسی پیدا کرد. میدانید SSID وای فای چیست ؟
همهی مادر بردهای کامپیوترهای مدرن دارای نرم افزار BIOS هستند. دسترسی و پیکربندی بایوس در سیستمهای کامپیوتری، ارتباطی به نوع سیستم عامل ندارد؛ یعنی این که مهم نیست چه نوع سیستم عاملی (ویندوز 7، 8، 10، لینوکس، یونیکس و …) روی سیستم شما وجود دارد، چون بایوس قسمتی از سختافزار مادر برد است و خارج از محیط سیستم عامل عمل میکند و به هیچ عنوان به آن وابسته نیست. آیا میدانید Fast Startup ویندوز چیست ؟
در این قسمت به معرفی برترین فروشندگان بایوس (BIOS) میپردازیم.
Bios کامپیوتر از چندین گزینهی پیکربندی سخت افزار پشتیبانی میکند که میتوان آنها را در Setup Utility تغییر داد. ذخیرهی این تغییرات و ریست کردن کامپیوتر باعث اعمال آنها در BIOS شده و نحوهی تأثیر آن را بر عملکرد سخت افزار تغییر میدهد.
در این قسمت کارهای متداولی که میتوانید در بیشتر سیستمهای بایوس انجام دهید، آورده شده است:
قبل از آپدیت بایوس (BIOS)، بررسی کنید که کدام نسخه روی کامپیوتر شما اجرا میشود. در زمان پیکربندی آپدیتها، دقت کنید که فایل مناسب مادر برد خود را دانلود کنید، کامپیوتر را در زمان آپدیت خاموش نکنید و آپدیت را لغو نکنید. اختلال در فرایند نصب میتواند مادر برد و در نتیجه کامپیوتر شما را خراب کند. مقاله ” Game Bar چیست؟ ” را بخوانید.
برای جلوگیری از این اتفاق میتوانید از بخش boot lock نرمافزار بایوس استفاده کنید که به صورت خود به خود و مجزا از سایر بخشها آپدیت میشود تا در صورت بروز هرگونه مشکل، فرایند ریکاوری از آسیب جلوگیری کند.
بایوس در بعضی از نمونههای اولیه کامپیوترهای IBM مثل امروز، تعاملی نبود و فقط خطاها و beep code را نشان میداد. در نتیجه برای ایجاد هرگونه تغییرات سفارشی در این بایوسها باید از سوئیچها و جامپرهای فیزیکی استفاده میکردید.
اما در دههی 1990 با معرفی BIOS Setup Utility اعمال تغییرات سفارشی بسیار آسان و متداول شد.
هرچند در کامپیوترهای جدید، بایوس در حال جایگزین شدن با UEFI (Unified Extensible Firmware Interface) است که دارای رابط کاربری بهتر و یک پلتفرم pre-OS درونی برای دسترسی به وب است.
سؤالات متداول
اگر سازندهی کامپیوتر شما برای بایوس آپدیتی ارائه کرده است که باعث بهبود عملکرد، امنیت، برطرف کردن باگ و پشتیبانی از سختافزارهای جدید میشود، حتماً این کار را انجام دهید. اگر در حین آپدیت مشکلی ایجاد شود، ممکن است آسیبهای غیرقابل جبرانی به کامپیوتر شما وارد شود. آپدیتهای بایوس معمولاً ویژگیهای جدیدی ارائه نمیکنند و باعث افزایش سرعت هم نمیشوند؛ پس اگر ضروری نیست، bios را آپدیت نکنید.
پسورد بایوس یک سطح انتخابی برای افزایش امنیت است. از طریق BIOS Setup Utility میتوانید یک پسورد برای دسترسی به Setup Utility و یک پسورد قبل از اینکه سیستم بتواند بوت شود، بسازید. پسوردهای بایوس با پسوردهای اکانت ویندوز تفاوت دارند.
فایل PS2 BIOS روشی برای بازی کردن بازیهای پلی استیشن 2 در ویندوز است. برای انجام این کار باید شبیهساز PS2 و ROM بازی را دانلود کنید. بعضی از شبیهسازهای PS2 دارای فایل PS2 BIOS هستند که انجام این فرایند را آسانتر میکند. شبیهساز PS2 و ROMهای بازی را از یک منبع مطمئن دانلود کنید.
در Task Manager، زیر تب Startup آخرین مدت زمان بایوس را میبینید. این عدد نشاندهندهی این است که زمان راه اندازی کامپیوتر تا دیدن لوگوی ویندوز روی صفحه چند ثانیه طول میکشد. هر عددی از 5 تا 15 ثانیه نرمال است.